Ede nou soutni yon pwojè diksyonè kreyòl, yon kreyasyon lib :
Wiksyonè kreyòl

Akselerasyon se yon mezi de chanjman vitès. Akselerasyon nan la vi tou lè jou se presipitasyon yon bagay, yon aksyon.

Ekspresyon matematik li se vitès divize pa chanjman tan.
Akselerasyon, sè yon vektè. Li genyen yon grandè e yon direksyon.

Ekzanp:

  • Yon kò ak deplase à 10 mèt pa segond vè lwès. Kò sa ak wè vites li monté a 15 mèt pa segond toujou vè lwes. kò sa té akselere.
  • Yon pom ap tonbe. lè li kite pye bwa, vitès li sè 0 mèt pa segond. Aprè yon segond, vitàs li sè 9,8 mèt pa segond. Pom sa'a te akselere. Aprè deu segond, vitès li sè 19.6 mèt pa segond. Pom sa'a té anko akselere.
  • Madan'm Pierre mache vè le nò a 1 kilomèt a le. Aprè yon minyt, li toujou mache a 1 kilomèt a le. Madan'm Pierre te pa akselere (akselerasyon = 0).
  • Normand mache vè lès a 3 kilomèt a le. Normand toune sou kwen e kulya, li mache a 3 kilomèt a le vè le sud. Li te genyen yon aksekerasyon ki pa zero.
  • Solange ap mache và lwes ak 3 kilomèt a le. Li diminye vitès li e li chanje direksyon. Kulya, li mache a 1.5 kilomèt a le vè le nò. Li te genyen yon aksekerasyon ki pa zero.

Akselerasyon sè to chanjman vitès.

Nou ka trouve akselerasyon avek formul sa'a:

lè n ap konsidere :

  • se vitès debu akselerasyon
  • se vitès lè akselerasion fin mezire
  • se tan debu mezu akselerasyon
  • se tan fin mezu akselerasyon

Chanjman vitès ka ekri tou: .
Menm jan, chanjman tan ka ekri .

Inite mezi modifye

Akselerasyon genyen unite mezu pa li. Si w mezure vitès nan mèt pa segond e w mezure tan ak segond, akselerasyon ap mezure nan mèt pa segond kare ( ).

Nouy ka genyen akselerasyon ki pozitiv e ki negativ. Nou rele akselerasyon pozitiv simpleman akselerasyon e nou ka rele Akselerasyon negativ deselerasyon.

Atraksyon Gravitasyonel latè bay yon akselerasyon ki rele  . Nou utilize inite   pou mezire akselerasyon nou ka subi nan yon machin, avyon ou fize. Akseleyasyon gravitasyonel sou latè   se yon akselerasyon de 9.80665  

Dezyèm lwa Newton sou mouvman modifye

Li genyen plizyè lwa ki gouvène mouvman. Isaac Newton se yon syantifik ki twouve prensipal "Lwa mouvman".

Dezyèm lwa Newton sou mouvman ap di ke akselerasyon "a" li dirèkteman konekte sou mas "m" e sou fos "F".

F = ma

Yon lòt syentis, D'Alembert pwouve kè "F-ma=0". Sa vle di ke si w aplike yon fos sou yon kò, kò sa'a ap genyen yon akselerasyon/deselerasyon.

Akselerasyon sè yon pati fizik. Nan matematik diferensyel, akselerasion sè derive vitès, (baze sou tan). Fòs ki bezwen aplike sou yon kò depand direkteman sou mas kò sa'a pou kò sa ka genyen yon akselerasyon done. Plys kò sa'a genyen mas (kantyte matyè), plys fòs ki nesèssè pou akselere li ap gran'n.

Referans modifye