Analiz se yon pwose kognitif ki pemetpemèt yon moun fefè konklizyon dapre konpreyansyon eleman ki konpoze yon objeobjè, yon systemsistèm, ou yon phenomenfenomèn. nanNan analiz, pafwa li nesesenesesè pou yon analis syntetizesentetize kelkekèk eleman nan systemsistèm lannan pou pemetpemèt li ariverive ak yon konklizyon rezonab.
genGen plizye diferan tip analiz -- analiz dediktiv, analiz indiktiv
yonYon ekzanp de analiz dediktiv : kapKap ayisyenAyisyen se yon vil nan nonò dayitiDayiti. riRi 13 se yon katye nan kapKap ayisyen;Ayisyen. aloAlò ri 13 se yon katye nan pati nonò dayitiDayiti.
yonYon ekzanp de analiz indiktiv: analiz baze sou statistik ki montre yon korelasyon ant yon faktefaktè ak yon efeefè. parPa egzanpekzanp, si yon etid medikal fetfèt ki pran an konsiderasyon diferan stati sosyo-ekonomik stati, diferan orijin rasyal e latriye. nanNan etid la, si yo deteminedetèminen yon korelasyon sibstansyelsibstansyèl ant fimen sigaretsigarèt ak incidansinsidans kansekansè, analiz indiktiv sa rezonab ase pou analis la konkli ke "fimen sigaretsigarèt ogmante incidansinsidans kansekansè".