Lang kreyòl: Diferans ant vèsyon yo

Contenu supprimé Contenu ajouté
tp robot Ajoute: oc:Creòl (lenga) Retire: cy:Creol
+lis kreyòl ak lorijin franse
Liy 2 :
 
Lang peyi sa yo vin tounen lang klas dominan yo lan tout zile Karayib yo ([[lang angle]] lan peyi [[Jamayik]], lang franse ann [[Ayiti]], [[Matinik]], [[Gwadloup]]...) men laplipa moun lan zile sa yo kontinye pale yon varyete kreyòl ki gen laplipa mo li yo baze sou lang ansyen koloni a. Gen plizyè gwoup lang kreyòl. Kwak diferan moun ki pale kreyòl sa yo kapab pafwa konprann sa lòt ap di, lang kreyòl sa yo pa konpreyansib, soti lan yon zile ale lan yon lòt. Se gras a mo yo nou rive idantifye yo. Majorite mo lang kreyòl yo soti lan yon lang ewopeyen; pa egzanp, laplipa mo ki lan [[lang kreyòl ayisyen]] soti lan lang franse, laplipa mo ki lan [[kreyòl jamayiken]] soti lan [[lang angle]], men [[sentaks]], sistèm règ lang kreyòl yo diferan anpil de lang ewopeyen. Sou plan lengwistik, nanpwen anyen ki fè lang kreyòl yo enferyè devan lang ewopeyen yo osnon devan nenpòt lòt lang sou latè. Menm jan avèk tout lang kretyen vivan pale, lang kreyòl yo reflete pwopriyete gramatikal inivèsèl avèk devlòpman mantal tout lang kretyen vivan pale, keseswa lang angle, lang franse, [[lang chinwa]], [[lang arab]], [[lang swahili]], [[lang hindi]], [[lang quechua]], etc. Sou plan ideyolojik, lang kreyòl yo angaje lan yon gwo batay kont yon seri fòs lan sosyete kote moun pale yo ap fè tout sa yo kapab pou lang kreyòl yo pa leve kanpe. Malgre lang kreyòl yo se lang tout moun pale lan laplipa zile sa yo, genyen gwoup moun ki refize sèvi ak yo pou devlope alfabetizasyon osnon edikasyon. Dimansyon ideyolojik la pèdi anpil lan aspè negatif li te genyen pandan dènye 30 lane ki sot pase yo, men li kontinye ap kreye anpil pwoblèm toujou.
 
 
==kreyòl yo ak orijin franse==
* [[lang kreyòl ayisyen]] : [[Ayiti]] epi [[dyaspora]] ayisyen toupatou sou [[latè]]
* [[lang kreyòl gwadloupeyen]] : [[Matinik]] ak [[Gwadloup]] ([[Departman]] [[Frans|Lafrans]] nan [[Karayib]])
* Ladominik (Karayib)
* Sentlisi (Karayib)
* Grenad (Karayib)
* Zile Tik ak Kayikòs (Karayib)
* Lalwizyàn (Teritwa Etazini)
* Giyàn Franse (Amerik disid)
* Lareyinyon (Afrik)
* Rodrig (Afrik)
* Sechèl (Afrik)
* Zile Moris (Afrik)
 
 
[[Kategori:lang]]