Janjak Desalin: Diferans ant vèsyon yo
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications |
tpAucun résumé des modifications |
||
Liy 19 :
|nòt=
}}
'''Jan-Jak Desalin''' (Jean-Jacques Dessalines, [[20 septanm]] [[1758]] - [[17 oktòb]] [[1806]]) te chèf Revolisyon Ayisyen ki te pwoklame endepandans
Kòm ansyen esklav, li te patisipe nan leve kanpe ke esklav yo te fè nan koloni franse ki te rele Sen Domeng. Li se te premye lyetnan anba lòd [[Tousen Louvèti]] lè [[Napoléon Bonaparte|Napoleon]] te voye solda li yo, sou kòmandman bo frè li Jeneral Leklè, pou Lafrans te ka repran kontwòl zile a. Sepandan, apre Franse yo te arete Tousen epi yo te voye l nan peyi Lafrans, Gouvènman fanse sa te vini avèk lòd pou remete nèg yo anba esklavaj ki te aboli depi lane 1794 nan tout koloni franse yo. Desalin te òganize nan mwa oktòb 1802, yon revòl kont lame franse a. Nan batay sa yo, anpil san te koule. Desalin te fini pa genyen viktwa kont lame franse yo ke Jeneral Rochanbo te kòmande. Se finalman yon 18 me 1803, nan gwo batay ki te rive nan Vètyè, ke franse yo te bay le gen epi te mete yo deyò nan zile a. Kèk mwa pita, nan premye janvye 1804, Desalin te deklare endepandans peyi ki te rele Sen Domeng la, ke li te batize Ayiti. Non Ayiti sa te jan kèk nan bann Endyen ki te rete nan zile te konn rele tè a. Men Endyen sa yo ki te bann Tayino te disparèt ak maladi nan lane 1550. Sa vle di 147 tan anvan Espanyòl yo te bay Franse yo yon bout nan zile nan lane 1697, nan yon trete ki fèt nan lavil Riswik.
|