Lang tayino: Diferans ant vèsyon yo
Contenu supprimé Contenu ajouté
Aucun résumé des modifications Baliz yo : Modifikasyon mobil Modifikasyon nan sitwèb mobil |
Aucun résumé des modifications |
||
Liy 1 :
'''Lang tayino''' se [[lang arawakyèn]] ki te pale pa [[Tayino (moun)|Tayino]], yon pèp [[endijèn]] nan [[Karayib]].
Zòn jewografik yo te kouvri [[Ispayola|Sen Domeng]] ([[Ayiti]] + [[Repiblik dominiken]]) ki te gen non tayino ''Ahatti'', [[Pòtoriko]] ki te gen non tayino ''Borink'en'', [[Jamayik]] ki te gen non tayino ''Xamaïca'' ou ''Xaymaca'', twa-ka yo soti nan zile [[Kiba]], ki te gen non tayino ''Cubanascan'' ou ''Coabana'', ak achipèl la nan [[Bahamas]] ki te gen non tayino ''Lucayos'' (''luku'' = moun; ''cayo'' = zile, « abitan nan ilo yo »).
Te gen omwen twa (3) lang tayino : Nò nan achipèl la nan Bahamas , nan sant Kiba ak nan Jamayik, lang Lucayo ; epi, lang ki pi toupatou sou Sen Domeng ak nan lès nan Kiba rele "Tayïno prensipal" ak finalman lang nan Pòtoriko rele "Tayino oryantal".
Tayino vle di "Nonm nòb" (Ta=bon ak Ino=moun). Mo sa a te vle di sèlman yon sèl kas nan sosyete a tout antyè. Pami lòt kas te gen sa yo ki nan esklav oswa prizonye : Naboria.
== Eritaj lengwistik ==
Lang sa yo se youn nan premye avèk ki Kristòf Kolon te antre an kontak. Yo te pwodui anpil anpren nan lang ewopeyèn yo pou dekri objè yo, bèt, plant ak abitid manje nan sosyete Ameriken Endyen Natif Natal.
Pami lòt mo tayino te adopte an franse :
* '''Amak''' (an franse '''Hamac'''), ki soti nan mo Hamaca (nèt a pandye nan dòmi) ;
* '''Kannòt''' (an franse '''Canoë'''), ki soti nan mo Canoa (bato a fouye nan yon sèl twon)
* '''Kayik''' (an franse '''Caïque'''), ki soti nan mo Cayuco (bato pla) ;
* '''Patat''' (an franse '''Patate'''), ki soti nan mo Batata (tibèkil plis pase 6 kalite sou Sen Domeng),
* '''Babekyou''' (an franse '''Barbecue'''), ki soti nan mo Barbicu (Vyann kwit sou dife a ),
* '''Kanibal''' (an franse '''Cannibale'''), ki soti nan mo Caniban, non an ke Tainos yo te bay Karyib,
* '''Kasik''' (an franse '''Cacique'''), ki soti nan mo Caciga, chèf tayino ,
* '''Kayiman''' (an franse '''Caïman'''), ki soti nan mo caïman (kwokodil ameriken) ;
* '''Tabak''' (an franse '''Tabac'''), ki soti nan mo Tabacu (plan tabak) ;
* '''Cohiba''' (an franse '''Cohiba'''), ki soti nan mo Cohiba (fèy la tabak sèk woule pou fimen) ;
* '''Kolibri''' (an franse '''Colibri'''), ki soti nan mo Colibri (ti zwazo ameriken) ;
* '''Ouragan''' (an franse '''Ouragan'''), ki soti nan mo U'Racan, bondye van an ;
* '''Savann''' (an franse '''Savane'''), ki soti nan mo Sabana (prèri) ;
* '''Gwayav''' (an franse '''Goyave'''), ki soti nan mo Guayaba (fwi)
* '''Anana''' (an franse '''Ananas'''), ki soti nan mo Yayama ;
* '''Igwàn''' (an franse '''Iguane'''), ki soti nan mo Iguana ;
* '''Menat''' (an franse '''Ménate'''), ki soti nan mo Manati (zwazo a kapab pale) ;
Gwyanè ka rekonèt tèm yo abitye avèk yo : '''Conuco''' vle di jaden kwizin (an franse : '''potager''') nan lang tayino.
== Referans ==
{{referans}}
== Lyen deyò ==
* [https://fr.glosbe.com/tnq/fr Diksyonè taino franse sou entènet]
|