Istwa Ayiti: Diferans ant vèsyon yo

Kolon touswit reklame zile a pou kouwòn panyòl, nonmen li ''La Isla Española'' ("Island nan Panyòl"), pita nan laten (Ispanyola) se pa te non [[zile Ayiti a]] sa. Enfliyans franse yo te kòmanse an 1625, aprè [[Kasik Anri]] te fin libere zile a anba jouk panyòl yo fòme yon [[armé indigjène|lame endijèn]] ki te pran kontwòl lès se panyòl yo te konn pale se yon kominote endyen ak afriken lè Fransè vin bezwen pran kontwòl sou lame sa a li te sèvi ak sòlda l yo tankou [[Jan-Jak Desalin| Dessaline]], [[François Capois]] ki te antrene pa kouzen li [[José Capois]] ki te yon lyetnan nan lame endijèn nan [[Vil Izabela]] [[kristòfKristòf kolonKolon]] te konstrui a te vin rele [[Zile Ayiti a|Saint-Domingue]] pa Gouvènè [[Nicolas Ovando]] apati 1660 fransè yo vin rele tout zile a Sen-Domeng. Soti nan 1697, pati lwès zile a te franse ak pati lès la te panyòl men se pa t kolon panyòl yo te ye se te [[Indigjèny espányòl-io]] Men fransè yo te enfiltre [[Toussànio Breida|Toussaint]] nan lame endijèn nan. Ayiti te vin youn nan pi rich koloni Lafrans yo, ki te pwodui kantite vas nan sik ak kafe epi depann sou yon sistèm esklav brital pou travay ki nesesè yo. Sèmante nan [[Seremoni-an nan Bwa Kayiman]], lame endijèn nan ini ak esklav afriken yo pou leve kanpe kont abi fòs etranje yo te ap fè yo revòlte an 1791 ak aprè deseni nan batay repiblik endepandan Ayiti a te ofisyèlman pwoklame ann 1804.