Konstitisyon: Diferans ant vèsyon yo

Yon [[konstitisyon]] se yon dokiman ki rasanble totalite lòd ki byen etabli nan yon peyi sou gouvènman konstitisyonèl, (e.g. yon [[demokrasi]] reprezantativ, kèk wayòm, yon eta ki depandan sou ‘onyon lòt pi gran pouvwa, yon inyon, etcelt.). Lòd sa yo rélativmanrelativman pèmanan, dèske chanjman nan yo nesesite kolaborasyon yon gran majorite nan moun ki konsène yo, nan tout branch gouvènman, oubyen tout reprezantan legislativlegislatif nan gouvènman.

Gen yon provèb ki soti pami pèp Ayisyenayisyen an, ki di, « Konstitisyon se papiepapye, men bayonèt se fè ». Itilize souvan pou signaleendike ke, lè yon konstitisyon pa gen dan, lè lòd konstisyonèl yo pa respekte, moun ki kapab kanpe sou zam yo pran zam, e moun ki gen resous achtéachte pouvwa ; sitwayen odinè yo ak pòv yo menm rete a zerozewo.

Reyèlman, yon ''[[konstitisyon]]'' se « lalwa aplike ». Aplike ak tout pèp la, san eksèpsyon pou pèsòn. Nan yon demokrasi, pa egzanp, menm lòd ki apliké pou pòv k’ap mande charite nan lari- a, se men lòd ki pou Prezidan. Si gouvènman ki etabli lwa refize obeyi-l li, kiyès ki sipoze, rès sitwayennetesitwayènte peyi- a pa gen rezon pou ba lalwa okenn enpòtans.

Nou ka di, « yon konstitisyon se yon dokiman ki gen anpil enpòtans si li se yon dokiman legitimlejitim ». Lè yon gouvènman respekte pròppwòp lwa konstitisyonèl li etabli. Lè chanjman nan konstitisyon an fèt pa prosesipwosesi lejislativlejislatif legitimlejitim byen ouvè. Lè pa gen oken konflikkonfli nan gouvènman ak provizyonpwovizyon konstitisyonèl yo. Tout sitwayen yon peyi trouvetwouve rezon pou yo swiv lòd konstitisyon an, pou yo « respekterespèkte lalwa aplike ».

NanvèNan sitiasyonvrè sityasyon sa ekzisteegziste tou. Si yon gouvènman pa gen rèl nan do-l li. Si li se yon gouvènman soup. Si lajistis vini ak yon pri ; pòv pakapab jwenn jistis. Si gouvènman pa kabab swiv lòd konstitisyonèl ki deja etabli lè pèp la mande ‘onyon chanjman. Konstitisyon peyi sila, valè lòd moun sa yo, pa anyen plis ke yon fèy papiepapye ak lank sou li.