Wikipedya

Pierre Théoma Boisrond-Canal: Diferans ant vèsyon yo

Navigation interactive dans l’historique
← Modifikasyon presedanModifikasyon swivan →
Contenu supprimé Contenu ajouté
VizyèlWikitèks
Gilles2014 (diskisyon | kontribisyon)
70 376 modifications
Gilles2014 (diskisyon | kontribisyon)
70 376 modifications
Aucun résumé des modifications
Liy 10 :
|dat lanmò=[[6 mas]] [[1905]]
|lye lanmò=[[Pòtoprens (komin)|Pòtoprens]]
|peyi lanmò=[[Ayiti]]
|nasyonalite=ayisyen
|zèv=
Liy 16 :
}}
 
'''Pierre Théoma Boisrond-Canal''', terele yontou '''Boisrond Canal''', ki fèt [[prezidan12 jen]] [[1832]] nan [[Okay (komin)|Okay]] ([[Ayiti]].) Mandaepi liki temouri 23[[6 avrilmas]] 1876[[1905]] –nan 17[[Pòtoprens jiyè(komin)|Pòtoprens]], 1879te yon [[prezidan]] Repiblik [[Ayiti]].
 
Li fèt twa (3) manda ː 19 jiyè 1876 - 17 jiyè 1879, 1e septanm - 16 desanm 1888 ak 26 me - 21 desanm 1902.
 
Pandan manda li yo, li te fè Ayiti yon gwo pouvwa ekonomik ak militè.
== Biyografi ==
=== Premyè ane ===
Pierre Théoma Boisrond-Canal di '''Boisrond Canal''', yo konsidere l tankou yonn nan plis moun ki enfliyanse Nonm politik yo pou istwa ayisyèn nan. Mouche gentan domine sèn lan ki pou [[Nicolas Fabre Geffrard]] ak [[Pierre Nord Alexis]].▼
Nèg nan Sid, Pierre Théoma Boisrond-Canal te fèt yon 12 jen 1832 nan vil [[Okay (komin)|Okay]].
 
Li te kòmanse yon karyè militè. Pandan prezidans Fabre Geffrard, li te yon ofisye soti 1858 rive 1867. Epi li te vin agrikiltè pou yon kout dire.
Li kòmanse yon karyè politik an 1870 lè li vin senatè nan Pòtoprens. reyeli nan menm pòs sa a jiska 1875.
 
Moun pran lari, goumen, kraze, brize pandan revòlt me 1875 yo.
Tankou [[Sylvain Salnave]], '''Boisrond Canal''' sete moun ki te trè popilè. Tankou [[Jean Bertrand Aristide]], '''Boisrond Canal''' t ap telegiide, t ap kontwole evènman yo ak distans. Tankou [[Louis Etienne Félicité Lysius Salomon Jeune]], '''Boisrond Canal''' te debite bonè nan manniganse politik yo nan peyi a.▼
 
Aprè, li kouri kite peyi a ak li te viv nan egzil nan [[Kinstòn]] nan [[Jamayik]] pandan kèk semèn.
==kiyes ki Boisrond Canal ?===
 
Lè li retounen nan peyi a, li te nome, pa prezidan Michel Domingue, komandan lame nan le depatman Lwès. Li vin yon manm enpòtan nan gouvènman prezidan Domingue.
Nèg nan Sid, '''Pierre Théoma Boisrond Canal''' te fèt yon 12 jen 1832 nan vil Okay. Militè pou karyè soti 1858 rive 1867, epi tevin agrikiltè, pou yon kout dire. Li abòde yon epizòd politik ann 1870 e tevin senatè nan Pòtoprens, reyeli nan menm pòs sa a ann 1875. Moun pran lari goumen kraze brize
== Prezidans ==
Ki te fèt ann me 1875 te fè l kouri kite peyi a.
=== (1876-1879) ===
Jou ki te 23 avril 1876, li ranplase [[Michel Domingue]] kòmtankou premye prezidan pou gouvènman pwovizwa, anvan ke lli tevinite vini finalman jou ki tesou 17 jiyè 1876, prezidan Ayiti a. Konstitisyon ki pou 1867 ba l yon manda pou kat ane. ▼
Konstitisyon 1867 bay li yon manda pou kat (4) ane.
 
Aprè yon deba wouledebò nan Chanm Depite yo lesou 30 jwenjen 1879 ki fè suiviswivi pa chalbare nan PòtoPrensPòtoprens, nan koze chèf kiParti pouLibéral Parti(Pati libéralliberal), [[Jean-Pierre Boyer-Bazelais]], gentan jwe yon wòl enpòtan, li te ann touka fondatè e chèf pou Pati liberal. Byen ke gouvènman an gen lli te reyisi nan retabli lalwa e lòd, '''Boisrond-Canal''', te demisyone 17 jiyè 1879 kòm prezidan, pa tte rive ak yon medyasyon ant pati liberal e nasyonal. Prezidan aprè a se te [[Lysius Salomon]] ki enstore yon prezidans otoritè e solid. Aprè demisyon l lan, li pati ki pou yon lòt fwa ekszileegzile ann Jamayik refize besetèt devan prezidan Salomon ki gentan reyisi sa ke l vle reyalize, mete sou pye yon rejim prezidansyèl otoritè e estab san ankenn respè e devwa bòkot Sena a. ▼
Lè l retounen nan peyi a, '''Pierre Théoma Boisrond-Canal''' vin Prezidan Repiblik Ayti a pandan twa fwa : soti 19 jiyè 1876 rive 17 jiyè 1879, aktou 1ye septanm pou 16 desanm 1888 e pou 26 me rive 21 desanm 1902.▼
Reve pou l konsolide pouvwa l la, li pa t vin kenbe l pou l rive fè nonb tan l lan malgre plizyè tantativ. ▼
 
▲Tankou [[Sylvain Salnave]], '''Boisrond Canal''' sete moun ki te trè popilè. Tankou [[Jean Bertrand Aristide]], '''Boisrond Canal''' t ap telegiide, t ap kontwole evènman yo ak distans. Tankou [[Louis Etienne Félicité Lysius Salomon Jeune]], '''Boisrond Canal''' te debite bonè nan manniganse politik yo nan peyi a.
 
▲Lè l retounen nan peyi a, '''Pierre Théoma Boisrond-Canal''' vin Prezidan Repiblik Ayti a pandan twa fwa : soti 19 jiyè 1876 rive 17 jiyè 1879, aktou 1ye septanm pou 16 desanm 1888 e pou 26 me rive 21 desanm 1902.
▲Jou ki te 23 avril 1876, li ranplase [[Michel Domingue]] kòm premye prezidan pou gouvènman pwovizwa, anvan ke l tevini finalman jou ki te 17 jiyè 1876, prezidan Ayiti a. Konstitisyon ki pou 1867 ba l yon manda pou kat ane.
▲Reve pou lli konsolide pouvwa l la, li pa t vin kenbe l pou lli rive fè nonb tan l lan malgre plizyè tantativ.
▲Aprè yon deba wouledebò nan Chanm Depite yo le 30 jwen 1879 ki fè suivi pa chalbare nan PòtoPrens, nan koze chèf ki pou Parti libéral, [[Jean-Pierre Boyer-Bazelais]],gentan jwe yon wòl enpòtan, li te ann touka fondatè e chèf pou Pati liberal. Byen ke gouvènman an gen l te reyisi nan retabli lalwa e lòd, '''Boisrond-Canal''', te demisyone 17 jiyè 1879 kòm prezidan, pa t rive ak yon medyasyon ant pati liberal e nasyonal. Prezidan aprè a se te [[Lysius Salomon]] ki enstore yon prezidans otoritè e solid. Aprè demisyon l lan, li pati ki pou yon lòt fwa ekszile ann Jamayik refize besetèt devan prezidan Salomon ki gentan reyisi sa ke l vle reyalize, mete sou pye yon rejim prezidansyèl otoritè e estab san ankenn respè e devwa bòkot Sena a.
 
=== (1888) ===
AnnAn 1888, yon revolt ki ranvèse Salomon e kondamne lli pou lli al annnan ekszilegzil. Nan moman moman-sa a la, Boisrond-Canal revin ankò kite ekszil aprè tonbe sou pouvwa a Salomon jou ksou 10 dawoutout 1888. Boisrond-Canal se atò renome Prezidan Ayiti a ak ti pwovizwa. Byen ke l tante pou konsève pouvwa a, sena a ki pa t te gen favè pou li negosye pou lli ale. Anvan pou kite prezidans lan, li gentan chwazi sak apvin apre l la e entwonize 16 oktòb 1888, François Denys Lejitim kòm nouvo prezidan de republikRepublik la.
 
=== (1902) ===
Jou ki 26 me 1902, li gentan te nonme siksesè li [[Tirésias Simon Sam]] kòm nouvo prezidan Ayiti a. Men li dwe afwonte yon gwo opozisyon dirije pa ansyen alye li, jeneral [[Pierre Nord Alexis]] ki li siksede jou ki te 17 desanm 1902 pa yon koudeta militè. Sepandan, prezidan Alexis pa t voye predesesè li a ann ekszil e l kite l pousib karyè li a nan politik la.
 
Kenbe lli ke nan politik ayisyèn, nonm lonb yo se yo k ki pi danjere, yo òganize, patisipe nan tout magouy yo, yo viv e pwofite lè gen enstabilite.
 
== ZèvDènye liane yo ==
▲Pierre Théoma Boisrond-Canal di '''Boisrond Canal''', yo konsidere lli tankou yonnyoun nan plis moun ki enfliyanse Nonm politik yo pou istwa ayisyèn nan. Mouche gentan domine sèn lan ki pou [[Nicolas Fabre Geffrard]] ak [[Pierre Nord Alexis]].
*Sa li fè
 
== Referans ==
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/wiki/Pierre_Théoma_Boisrond-Canal »