Wikipedya

Wikipedya:Entèvansyon entranje apre tranbleman tè a nan 2010

Nan 12 janvye 2010, Ayiti te gen yon tranbleman tè de 7.0 ki te touye yon estime 250,000 moun epi deplase plizyè milyon moun nan abri yo. Tranbleman tè a te vin pi mal sou povrete an Ayiti epi kijan lajan òganizasyon yo te ranmanse soti nan Fon Monetè Entènasyonal, Bank Mondyal, Lafrans, Brezil, Espay, Bank Entè Ameriken pou Devlopman, Kanada, Komisyon Ewopeyen, Venezyela, ak Ozetazini pa ede Ayiti. Èd etranje te ranmase pou Ayiti nan 2010 te gen de pati, èd imanitè ki te pou finansman imedyat pou soulajman an ak finansman rekiperasyon ki te pi long tèm ki te kontribye nan rekonstriksyon ak devlopman. Domaj yo ak pèt yo nan tranbleman tè a te estime $ 7.8 milyon[1]. Gouvènman Ozetazini an te ranmase ogmante $ 1.2 milyon nan èd, plis pase 100 peyi te ranmase ogmante $ 5 milyon nan èd pou kout tèm ak $ 10 milyon pou rekonstriksyon long tèm[2]. Istorikman èd pou Ayiti pa janm rive pou moun pòv yo nan peyi a. Yon estime $ 3 milyon te depanse pa gouvènman ameriken an, yon lòt $ 3 milyon depanse nan gouvènman etranje yo. Yon reyalite ki demontre eta leta nan povrete nan Ayiti se gouvènman Ayisyen an sèlman te resevwa yon sèl pousan èd imanitè a ak estime 15 ak 21 pousan nan èd  relief pou pi long tèm tan ki pi long tèm[1].

Gouvènman Ayisyen an pa te kapab ede tèt li apre katastwòf anviwonman paske li te manke kapasite akòz tout destriksyon bilding gouvènman yo ak yon reklamasyon ke gouvènman an te gen twò koripsyon. "Akòz kapasite limite nan gouvènman Ayisyen an ak enstitisyon nasyonal yo ki fèb, òganizasyon nongovernmental (NGOs) ak kontraktè, jwe yon wòl enpòtan"[1] apre tranbleman tè a . Senkanteyen pousan nan NGOs ki opere nan Ayiti te soti nan Ozetazini[1]. Antouka, òganizasyon yo ki pa fè pati govènman yo soti nan Ozetazini te eskli NGOs Ayisyen ki tap dirije nan lajan an sekou ak rekonstriksyon yo. Malgre, NGOs ki pa fè pati govènman an ak òganizasyon imanitè yo gen anpil peyi entranje ki gen enterè pou tèt yo. Pi gwo NGOs entènasyonal yo ak kèk ajans Nasyon Ini yo te benefisyè nan èd la ak yo ta dwe responsab pou mank nan èd etranje transfere nan efò sekou an Ayiti. Lajan an ki ta potansyèlman pi bon pou eta povrete a nan Ayiti te pase nan plizyè kouch nan subcontractees ak subgrantees anvan li rive nan gwoup yo ki ap fè pwojè nan peyi a. Sa a refere yon tèm ki dekri kòm yon kote yon gwo donatè ka bay yon sibvansyon nan yon gwo NGO entènasyonal ki pral chanèl lajan nan yon NGO ki pi piti pase NGO a anvan, òganizasyon ki baze sou lafwa, oswa gwoup kominote ayisyen. Chak kouch lajan an pase li absòbe sèt a dis pousan nan lajan an nan depans administratif ak pran lwen kantite lajan ki disponib pou sou pwojè tè[1]. Entèvansyon etranje nan NGO yo te vin yon lòt blokaj èd de etranje nan Ayiti.

Kisa ki bezwen chanje se mwens enfliyans nan entèvansyon etranje nan Ayiti ak plis direksyon nan gouvènman Ayisyen an pou asire "enfrastrikti, kominikasyon, transpò, lekòl piblik, enstalasyon sante piblik, ak lojman piblik"[3] ak nenpòt lòt sèvis pou pèp Ayisyen an. "Feblès nan govènman ak mank kapasite nan gouvènman de Ayiti poze yon defi prensipal , men yo konstrikyson de eta a se youn nan wòl ki pi enpòtan nan rekonstriksyon ak devlopman long tèm nan Ayiti"[1]. Lè peyi tankou Lafrans ak Ozetazini kòmanse kenbe tèt yo responsab pou entèvansyon ki te fèt nan peyi a, Ayiti ta nan bon direksyon nan "rekonstriksyon gouvènman yo, pandan yo ap kenbe livrezon de sèvis yo bay moun yo nan Ayiti"[1]. Malgre ke Ayiti te vin pi pòv peyi nan emisfè lwès la paske entèvansyon etranje nan 1825 endamnite a jiska tranbleman tè nan 2010, Ayiti kapab yon pati nan "yon gwo mobilizasyon popilè pou kenbe gouvènman aktyèl la oswa nouvo, demokratikman konstitye nan kont ak renegosye relasyon Ayiti ak kominote entènasyonal la "[3]

Nòt and Referans

modifye
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 et 1,6 Walz, Vijaya Ramachandran and Jule (2015). « Haiti: Where Has All the Money Gone? ». Journal of Haitian Studies 21: 26–65 – via JSTOR. 
  2. ↑ Adelman, Carol (2011). « Haiti: Testing the Limits of Government Aid and Philanthropy ». The Brown Journal of World Affairs 17: 89–97 – via JSTOR. 
  3. ↑ 3,0 et 3,1 Dupuy, Alex (2010). « Beyond the Earthquake: A Wake-Up Call for Haiti ». Latin American Perspectives 37: 195–204 – via JSTOR. 
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedya:Entèvansyon_entranje_apre_tranbleman_tè_a_nan_2010&oldid=720733 »