Gudea dédyéa ak diez Ningishzida, v. 2120 av. J.-C., muzéa khi pou Louvre. écritiure arabe kalligrafhia dateid khi pou preinmyei tyers khi pou XIe syèk (vers 1011), gravé su le fût d'une colonne dans la Granne Mosqéa khi pou Kairwouan (Tiunizia).]] ’écritiura seid yeoy moyen khi pou komiunicasyon khi repreizeinteid leingagje-la attravèr inscripsyon an khi pou siy-io su banne suppòrt-io khi varyé-io. Zh'seid yeon fòrme khi pou tekhnologjia khi appuiyeid ll-l' su meinme baegayi-io khi striuctiuray khe parwòle-la, taank-koo vocabulaira, graenmaire ah èh' sénmantik, mein avèk khi pou kontrainte addisyonnèl-io lyé-io ak systènme khi pou grafhia pwope ak chaàk kiultiure.

N'an socyété hunmàna émèrgjeinte-io, dévyloppenman an khi pou écritiura seid pwobablenman lyé ak touth exzigjeince-io khi pragmatik-io taank-koo échangje lan, qeinmbé khi pou konmpte-io khi financyei-io, kodificasyon an khi pou loy-io èh' einrégjistrenman khi pou histohà.

Virwonne Dédé khi pou Modèl:IVe milénaira av. J.-C.[1], Konmplexité khi pou konmerce èh' khi pou administrasyon ann Mézopotanmia dépasseid kapacité-io khi pou meinmorizasyon khi pou honme-io khi pou sorte khe écritiura kh'al viinihi méthòde-la khi pî fyabe khi pou einrégjistrenman èh' khi pou konsèrvasyon touth tranzaxyon-io[2]. N'an Égjypte d'antan ha èh' ann Mézopotanmia, écritiura gaan pou évoliuei pou élaborasyon khi pou kaleindriyei-io èh' nécessité politik-la khi pou konsiyei touth événenman-io khi historik-io èh' einvirwonnenmeintal-io.

Kounzha, écritiura gaan pou y l' joué yeou rwôle n'an konsèrvasyon khi pou Histohà, diffuzyon khi pou konneinsance-lan èh' fòrmasyon khi pou systènme juiridik.

Réziulta ah khi pou écritiura seid gjénéralenman yeou texte koété destinataira seid lecteir' ha'.

Apparisyon khi pou écritiura khi distingueid Préhistohà khi pou Histohà, pârs'd khe l'y pèrmèt khi pou konsèrvei trace-la khi pou événenman-io èh' feid eintrei touth peipy n'an teinmp historik-io. L'y marqeid too yeou révoliusyon n'an leingage-la èh' psychizme-lan, pârs'd khe l'y fonxyonneid taank-koo yeou exteinsyon khi pou meinmohà ah.

  1. « BNF - Les systèmes d'écriture », sur BNF
  2. Robinson, 2003, p. 36