Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789
[[Fichye::Déclaration des droits de l'Homme, et articles de Constitution présentés au roi, avec sa réponse du 5 octobre soir.jpg|vignette|Pwensipal tit edisyon orijinal la.]]
Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789[N 1] (pafwa abreje pou DDHC) se yon tèks fondamantal Revolisyon fransè a ki tabli yon seri dwa natirèl endividyèl ak komen, ansanm ak kondisyon pou yo aplike yo. Dènye atik li yo te adopte nan [A 1].
Deklarasyon an se youn nan twa tèks ki kouvri nan preambul Konstitisyon Fransè 4 oktòb 1958. Valè konstitisyonèl li yo te rekonèt pa Konsèy Konstitisyonèl la depi 1971[6]. Se poutèt sa, dispozisyon li yo fè pati lwa pozitif franse, epi yo mete yo nan nivo ki pi wo nan yerachi estanda yo an Frans.
Istwa
modifyeAsanble Twazyèm Eta a, ki te reyini nan Versailles pa konvokasyon Etats général pou jwenn yon solisyon fiskal pou defisi Leta a e anlève refi palman rejyonal yo, te deklare tèt li Asanble Nasyonal lè li te reyini nan dat 17 jen 1789 twa lòd ki li te deside abolisyon, answit te etabli Asanble Konstitiyan, e li te deside ekri yon deklarasyon sou prensip fondamantal yo ki pral etabli yon nouvo Konstitisyon. Li reyini pou sa apre li fin pran dekrè 4, 6, 7, 8 ak 11 out 1789 sou sipresyon dwa feyodal, ke li pral reprann ankò nan atik 1.
Nan , Jean-Joseph Mounier, depite Dauphiné, te pwopoze pou Konstitisyon an te vin anvan yon Deklarasyon[7],[8],Erè nan sitasyon : Baliz <ref>
pa valab; non envalid, pa egzanp yo twòp. Anpil depite te ekri deklarasyon[9] : premye a se La Fayette[10],[11] (nan ki li pral di ke pwojè ki vin apre yo se sèlman kòmantè a[12]), Lè sa a, te vin moun nan Targuet Modèl:Note. |group=AP}}, MounierModèl:Note, MirabeauModèl:Note, Modèl:Kol., rive nan 439, Modèl:Kol.. |groupe=AP}}, SieyèsModèl:Note ak Gouges-CartouModèl:Note, Modèl:Kol., nan 431, Modèl:Kol.. |gwoup=AP}}.
Nan , Asanble Konstitisyon an te dekrete ke Konstitisyon an t ap vin anvan yon deklarasyon dwa. Se pral tou jou abolisyon privilèj yo.
Nan , Asanble Konstitiyan an te deside kreye yon komite senk depite ki responsab pou egzamine plizyè pwojè deklarasyon, fizyone. yo fè yon sèl epi prezante li apati Date invalide (17 out-1789)[13]. Nan , li te pwosede nan eleksyon manm li yo: Démeunier, La Luzerne, Tronchet, Mirabeau ak Redon[14]. Komite a te akonpli travay li: nan , li te prezante yon prouyon deklarasyon dwa moun nan sosyete a nan diznèf atik anvan yon preambul [15].
Nan , Asanble Konstitiyan an te deside ke tèks Deklarasyon an t ap diskite, atik pa atik, sou baz yon bouyon vennkat atik pwopoze pa sizyèm biwo a, ki te dirije pa Jérôme. Champion pa CicéModèl:Note,Modèl:Note,[N 2]. Pwojè sa a pral modifye an pwofondè pandan deba yo. Abbé Grégoire te pwopoze ke Deklarasyon Dwa Moun[N 3] ak sitwayen an akonpaye pa Devwa sa a.
Teks la te vote atik pa atik depi rive pa Asanble Konstitiyan an. Nan , li te adopte preambul la ak twa premye atik yo[15],[AP 1] ,[16] ; nan , atik 4 rive 6[14],[AP 2] ,[17] ; nan , atik 7 rive 9[14],[18] ; nan , atik 10[14],[19] ; nan , atik 11 rive 13[14],[AP 3] ,Modèl:Note; nan , kat dènye atik yo[14],[AP 4] ,[AP 5] ,[AP 6] ,[20] , Modèl:Kol.. |gwoup=AP}}.
Diskisyon an kontinyekase nan apre adopsyon atik 17 ki gen rapò ak dwa pwopriyete, yon fason pou kite plas pou atik diskisyon nan Konstitisyon an li menm. [A 1],[21].
Nan , Asanble Konstitiyan an te adopte mosyon sa a, Mougins de Rocquefort te pwopoze[22]{{ ,} }[23],[24]}}:
« Asanble Nasyonal la dekrete kounye a li limite Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an a disèt atik ke li genyen dekrè, e ke li pral kontinye san pèdi tan pou etabli Konstitisyon Lafrans la pou asire pwosperite piblik la, eksepte pou ajoute apre travay Konstitisyon an atik ke li konsidere nesesè pou konplete Deklarasyon Dwa. »
Nan , anba presyon revòlt, Louis XVI te aksepte Deklarasyon la ansanm ak disnèf atik Konstitisyon an deja adopte pa Asanble Konstitisyon an[25].
Wa a te pibliye pa lèt patant yo te bay nan Pari, nan , Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an sa a ki te gen ladann dis- sèt atik, swiv diznèf atik Konstitisyon an ak yon sèten kantite dekrè Asanble Nasyonal la te pran ant sa ki nan ki « detwi totalman rejim feyodal la » ak sa ki nan ki te dekrete « ke tout palman wayòm nan ta kontinye rete nan pòs vid. », se dènye lòd wayal la[N 4]. Nan , lèt patant sa yo te anrejistre nan Palman an ak nan chanm kont Pari[25].
Deklarasyon an se preambul Konstitisyon 1789, e li pral rete Konstitisyon 1791[26].
Sous
modifyeOrijin atik
modifye[[Fichiye:Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789. Page 1 - Achiv Nasyonal - AE-II-1129.jpg|vignette|dwa|Preyanbil Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789 (Achiv Nasyonal).]]
[[Fichier:Deklarasyon Dwa Moun - Museum of the French Revolution.jpg|vignette|Enprime 17 atik Dwa Moun ak Sitwayen an 1789 (mize Revolisyon Fransè a).] ]
Mirabeau ak Jean-Joseph Mounier[27],[21], depite nan twazyèm Estate ki te te adopte Jeu de Paume sèman, tou de monarchians, sa vle di sipòtè yon monachi konstitisyonèl ann angleErè nan sitasyon : Balise fermante </ref>
manquante pour la balise <ref>
, yo te ajoute envokasyon "Èt Siprèm nan" pandan sesyon 20 out[A 2].
Tèks atik 1, « Gason fèt e yo rete lib e egalite nan dwa », rezime la. dekrè 4, 6, 7, 8 ak 11 out 1789, aboli sosyete lòd.
Atik 2 pwoklame kat "dwa natirèl ak dwa ki pa enskriptab moun", sètadi liberte, propriyete, sekirite ak rezistans kont opresyon . Men, li pwouve difisil pou jwenn orijin egzak li, paske yo konsidere etewojenite teyori kontra sosyal la, ak vag ki antoure nosyon lwa natirèl la ki, jan Denis Diderot , otè a, rekonèt li. atik korespondan nan 'Ansiklopedi, "se youn nan pi enpòtan ak pi difisil pou detèmine ". San nou pa ale twò lwen, nou ka afime ke libète lye ak nosyon libète Oustin Ipopotam, pi byen konnen sou non Sen Ogisten, ( byen bonè Ve syèk), ak propriyete te etidye, apre lòt otè ki pi ansyen, John Locke nan Treatise of Government Civil (1690).
Atik 3, ki atribiye souverènte nan Nasyon an, enspire pa tèm remonstrasyon Palman yo, anpil manm klib "Zanmi" yo te pote. Konstitisyon an, pi byen konnen sou non Club des Jacobins, men tou nan pi popilè bwochi abbé Sieyès, ki pwopoze konfye souverènte a nasyon an, antite abstrè diferan. soti nan moun natirèl ki dirije li.
Talleyrand te pwopoze atik 6, ki te enspire dirèkteman pa travay filozòf Jean-Jacques Rousseau. Li nan tribun komite konstitisyonèl la nan [A 3], ki pral tounen atik 6 nan deklarasyon dwa yo te pran fòm sa a: “Lwa a se ekspresyon volonte jeneral, tout sitwayen gen dwa pou kontribiye pèsonèlman oswa pa reprezantasyon nan fòmasyon li; li dwe menm pou tout moun[28]”.
Atik 7, 8, 9 (ki pa retwoaktivite lwa kriminèl) se akòz marquis de Bonnay[29].
Atik 10 garanti libète opinyon prezante sou inisyativ Marquis de Bonnay[29].
Atik 11 pwopoze pa Duke Louis-Alexandre de La Rochefoucauld d'Enville (1743 - touye 4 septanm 1792 pa volontè ki t ap lachas aristokrat).
Atik 16, ki asosye Konstitisyon an ak òganizasyon separasyon pouvwa yo, se yon prensip ki te deja aksepte ak separasyon lòd espirityèl, politik ak ekonomik. Men, twa pouvwa politik ke atik sa a implicitement refere, sètadi lejislatif la, egzekitif la ak jidisyè a, gen rapò an patikilye ak konsepsyon Montesquieu te pwopoze depi 1748 nan De l' lespri lwa yo.
Lòt atik yo afime sèten prensip jeneral nan lalwa oswa pwosedi tankou pozitivite nan lalwa, nati kontradiktwa nan pwosedi yo.
Se yon zèv sikonstans, yon pwoklamasyon jeneral, yon tèks ki vire sou pase a ak objektif pou mete fen nan Ansyen Réjim; men tou yon tèks ki te vire nan direksyon tan kap vini an nan pwomouvwa filozofi Limyè a ak ideyal rasyonalis li yo[30] .
Sosyete Zanmi Dwa Moun ak Sitwayen
modifyeYon sosyete politik te fonde sou non sa a nan Pari nan pou defann ak devlope prensip dwa moun yo. Li pi byen konnen sou non club des Cordeliers, akoz ansyen kouvan kote li te fè reyinyon yo nan Pari.
Enfliyans Revolisyon Ameriken an
modifyeRevolisyon Ameriken an, ki te vin anvan Revolisyon Fransè a, te enfliyanse deba Asanble Konstitiyan Fransè a sou Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an'. 'Erè nan sitasyon : Balise fermante </ref>
manquante pour la balise <ref>
, Vicomte de Noailles (ki te pwopoze la). mete fen nan privilèj ak dwa seyè yo nan ), frè Lameth yo, marquis de Ségur, konte a. Mathieu de Montmorency, Duke La Rochefoucauld d'Enville (ki te tradui Konstitisyon Ameriken 1787 an franse) ; nou kapab ajoute marquis de Condorcet ki te pibliye an 1786, ki te dedye li bay Marquis de Lafayette, Sou enfliyans revolisyon Ameriken an sou opinyon ak lejislasyon Ewòp la. Li ekri an patikilye: « ...moun ki, pa egzanp yo oswa ak leson yo, endike chak lejislatè lwa li dwe fè yo, vin apre li premye byenfè pèp la (
p. 21}). }), enfliyans Ameriken an se sitou egzanp aplikasyon prensip revolisyonè ki tabli nan deklarasyon endepandans li, Condorcet admèt, nan entwodiksyon, prensip sa yo soti nan Filozòf Ewopeyen yo[31].
Deklarasyon franse a ka konpare ak preambul nan Deklarasyon Endepandans Etazini nan 1776, an patikilye « tout gason yo ye. kreye egal; Kreyatè a ba yo sèten dwa inalienabl; pami dwa sa yo genyen lavi, libète ak pouswit bonè »". Bò kote pa l, Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an di nan atik 1 li « tout gason fèt lib e egalego » ak nan atik 2 li a ke « Objektif la. nan nenpòt asosyasyon politik se konsèvasyon nan dwa natirèl ak enpreskripsyon nan moun. Dwa sa yo se libète, pwopriyete, sekirite, ak rezistans kont opresyon. » Nou gen nan tou de tèks yo deklarasyon dwa inaliénab oswa enpreskripsyon, se menm bagay la, gen yon dwa ki komen: libète, men nan Amerik la genyen. de lòt dwa ki se dwa a lavi ak dwa a kontantman ki inyore nan deklarasyon an franse ki pwopoze twa lòt: pwopriyete, sekirite ak rezistans nan 'opresyon.
Depite Ameriken yo pa t sanble pi anmède ke tokay franse yo pa inegalite nesans ki konstitye kondisyon esklavaj la.
Philippe Joutard souliye plis patikilyèman resanblans ant twa premye atik Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an, « ki pi popilè a », ak de premye atik Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an. dwa eta a nanVirginia]], ki li menm « direkteman ak klèman enspire kòmansman Deklarasyon Endepandans Ameriken an ». Li tou mete aksan sou ke pandan plizyè ekspresyon ak konsèp evoke dwa Virginian, ton jeneral la diferan. Ann oze di li, Deklarasyon fransè a pi timid an tèm de revandike yon libète ki dwe byen ankadre »[32].
Anplis de sa, Revolisyon Ameriken an gen anpil diferans ak Revolisyon franse a. Li kouvri sitou evènman ki gen rapò ak Endepandans Ameriken an soti nan Britanik monachi a, faktè prensipal deklanche sa a se te yon refi kantite taks yo jije enjis dapre eslogan an.
« Pa gen taks san reprezantasyon »
. Trèz koloni ki te nan orijin Lagè Endepandans lan te inifye sèlman depi 1775. Lè premye konstitisyon Ameriken an te ekri, sa ki nan Vijini, li te enspire pa deklarasyon dwa 1689 la, ak travay filozòf Britanik yo. (John Locke, Henry Home, Thomas Hobbes) osi byen ke filozòf Limyè yo (Charles de Montesquieu), ki te li pa aktè nan Revolisyon Ameriken an. , tankou Benjamin Franklin oswa Thomas Jefferson[33]. Konstitisyon 1787 Etazini an, ki te rejte enkòporasyon yon bòdwo dwa, se te yon aplikasyon byen bonè, limite nouvo prensip filozofik sa yo. Se nan sans pratik sa a ke li te kapab enfliyanse deklarasyon franse a. Fin ratifikasyon l pa trèz eta Ameriken yo soti nan , sa vle di apre dat deklarasyon dwa moun ak sitwayen an. Enkòporasyon gwo dwa endividyèl yo nan Konstitisyon Etazini an se sijè yon [[Bill of Rights (Etazini]|Bill of Rights]], ki te enkòpore nan Konstitisyon an sou fòm amannman an 1791 (dat ratifikasyon) , dezan apre deklarasyon franse dwa moun. Anplis de sa, dwa sa yo espesifikman deklare, pou kontrebalans pouvwa gouvènman federal la, yo pa konsène eta Ameriken yo[34]. Se pa jiskaske XXe syèk pozisyon prensip sa a te revize. Pèspektiv Ameriken an (ki refere a Common law Britanik la) se byen diferan de positivist franse a ak pèspektiv globalize[35]Modèl:Pa klè.
Konfli ant Jellinek ak istoryen franse
modifyeKesyon sou sous Deklarasyon fransè a te pwovoke yon konfli ki make pa nasyonalis nan istoryografi. Nan yon ti liv 1895[36], konstitisyonalis Alman Georg Jellinek te prezante travay franse a kòm yon senp eritye Deklarasyon Anglo yo - Saxons (Petisyon Dwa, Deklarasyon Dwa), tèt yo enspire pa Pwotestantis Lutheran. Li te tradui an fransè an 1902, nan yon kontèks tansyon k ap monte ant Lafrans ak Almay, li te bay yon repons egalman san nuans, youn nan fondatè Lekòl Libète Syans Politik yo te bay an 1872, Émile Boutmy (li menm. yon Pwotestan): Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an ta tout bon se fwi jeni franse, nouri pa filozofi Limyè a ak Rousseau[37].
Travay preparasyon
modifyePandan travay preparasyon an, plizyè atik yo te pwopoze epi yo pa aksepte.
Honoré-Gabriel Riqueti de Mirabeau pwopoze an patikilye yon atik sou "dwa natirèl ke chak sitwayen genyen pou ame"[38]. Atik 10 sa a te deklare ke "Tout sitwayen gen dwa pou genyen zam lakay yo epi sèvi ak yo, swa pou defans komen oswa pou pwòp defans li kont nenpòt agresyon ilegal ki ta mete an danje lavi, manm, oswa libète youn oswa plizyè sitwayen" [39]. Pwopozisyon an te rejte kòm pa komite preparasyon an kòm evidan nan nati, e li ka mennen nan inegalite ant sitwayen ame ak san zam ki ta ka mennen nan dezòd[40].
Depite Franck Marlin te raple, an fevriye 2007, nan eksplikasyon yon pwojè lwa yo te soumèt devan Asanble Nasyonal la, ke « manm Komite yo te konsidere inanimman ke "dwa ki te deklare nan atik [[Franck Marlin] ]] ».</ref>.
Kontni
modifyeAnaliz jeneral
modifyeDeklarasyon an gen ladann yon preambul ak disèt atik, ki konbine dispozisyon konsènan dwa plizyè kategori legal moun[41]:
- “dwa lèzòm” (tout moun, Fransè, etranje, prizonye, lènmi)[N 5], ki enkòpore dispozisyon lwa entènasyonal,
- "dwa sitwayen yo" (ki vle di sitwayen franse)[N 6], ki defini dwa sivil, raple oswa ranfòse libète piblik,
- ak “dwa nasyon an” (Sosyete a)[N 7]; yo genyen souverènte, dwa pou fè lwa, pou òganize fòs piblik la, pou vote sou kontribisyon yo, pou yo gen reprezantasyon, pou rann ajan li yo responsab, pou divize pouvwa piblik yo, epi yo se moun ki senpman pale, nan sans ke yo òganize diferan yo. pouvwa ant yo[41].
Preanbil
modifyeDeklarasyon an tabli prensip sosyete a, baz nouvo lejitimite a. Chak atik kondane enstitisyon ak pratik Ansyen Rejim (absolutis, administrasyon santralize): « Pwensip tout souverènte abite esansyèlman nan nasyon an. » Deklarasyon Dwa a. lòm ak sitwayen an lejititize rebelyon depite yo kont rwayote lè yo deklare, kòm katriyèm dwa inaliénab nan lòm, "rezistans nan opresyon".
Konstitye yo deklare nan preambul la dwa ki apatni a chak moun pa nati yo, se pa dwa revolisyonè yo kreye oswa akòde epi ki ta ka pèdi, men dwa natirèl etabli ak enpreskriptab, ki gen kat nan nimewo, ki nan lis nan ' Atik de.
Kontni atik
modifye[[File:Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an Barjols.jpg|vignette|dwat|
]]
Atik 1
modifyeAtik 1 tabli prensip egalite dapre ki « Gason fèt epi rete lib e egal nan dwa. Distenksyon sosyal yo ka sèlman baze sou itilite komen. » Sa a se toude rezilta a ak demann prensipal la nan pwogram revolisyonè a, sètadi abolisyon nan sosyete a nan lòd ak privilèj nan rejim Ancien an[N 8].
Egalite afime kòm yon prensip ki gouvène atribisyon dwa, ak konsekans egalite anvan taks nan atik 13 (satisfaksyon revandikasyon yo nan lis doleyans yo) ak pi jeneralman egalite devan lalwa nan atik 6 (egalite nan aksè nan biwo piblik san distenksyon lòt pase kapasite endividyèl).
Prensip egalite a toujou jwenn nan lejislasyon revolisyonè ak repibliken, answit nan deklarasyon entènasyonal dwa yo, elaji:
- Dekrè 29 fevriye 1848 : « Lè nou konsidere egalite se youn nan twa gwo prensip Repiblik Fransè a ; ke li dwe resevwa aplikasyon imedya, […] Tout ansyen tit noblès yo aboli; kalifikasyon yo tache ak li yo entèdi; yo pa ka pran piblikman oswa parèt nan okenn dokiman piblik »Erè nan sitasyon : Balise fermante
</ref>
manquante pour la balise<ref>
; - Deklarasyon Inivèsèl Dwa Moun , atik 1: « Tout èt imen fèt lib e egal nan diyite ak dwa. Yo gen rezon ak konsyans e yo dwe aji youn anvè lòt nan yon lespri fratènite. »[42];
- Konvansyon Ewopeyen pou Pwoteksyon Dwa Moun ak Libète Fondamantal nan , atik 14: « Jwisans nan dwa ak libète yo rekonèt nan Konvansyon sa a dwe asire, san okenn distenksyon ki baze sou sèks, ras, koulè, lang, relijyon, opinyon politik oswa nenpòt lòt opinyon, orijin nasyonal oswa sosyal, manm yon minorite nasyonal, pwopriyete, nesans oswa nenpòt lòt sitiyasyon. »[43] ;
- Pak Nasyonzini sou Dwa Sivil ak Politik , atik 4: {{citation|{{ nobr| 1. Nan ka kote yon ijans piblik eksepsyonèl menase egzistans nasyon an epi yo pwoklame pa yon zak ofisyèl, Eta ki pati nan kontra sa a kapab pran, nan limit strik ke sitiyasyon an mande, mezi ki deroge nan obligasyon yo te prevwa pou yo. nan alyans aktyèl la, depi mezi sa yo pa enkonpatib ak lòt obligasyon lwa entènasyonal enpoze sou yo epi yo pa fè sa.
Dwa natirèl ak enpreskripsyon Deklarasyon 1789 la anvan pouvwa etabli yo, yo konsidere yo aplikab tout tan ak nan tout kote.
Anpil atik yo konsakre nan libète, premye deklare nan atik 2: atik 1st ("Gason fèt epi yo rete lib ak egal nan dwa ", atik 4 ak 5 (ki chache defini ak sikonskri libète, limite sèlman pa lwa epi defini pa "nenpòt bagay ki pa fè lòt moun" ), atik 7, 8 ak 9 (ki presize karakteristik libète endividyèl yo an fas a lwa kriminèl: sipozisyon inosan, obligasyon motivasyon legal). {{nobr|atik 10} } ak 11 sou libète opinyon, laprès ak konsyans fè libète ekspresyon an premye nan libète yo.
Pwopriyete, "dwa moun natirèl ak enpreskripsyon" dapre atik 2 se, anplis, "inviolab ak sakre[e]" (atik 17). Dapre atik 17 sa a, "Pwopriyete a se yon dwa enviolab ak sakre, pèsonn pa ka privasyon de li, eksepte lè nesesite piblik, legalman etabli, evidamman mande li, ak nan kondisyon ki jis ak konpansasyon anvan. ”[N 9].
Atik 3
modifyeAtik 3 di ke prensip tout Souverènte, donk otorite siprèm (absoli ak san kondisyon), abite esansyèlman nan Nasyon an, se souverènte nasyonal la. Li pa ka egzèse pa yon despot, ni pa yon pati nan pèp la, ni pa som tout endividi[44].
Atik 5
modifyeAtik 5 preskri ke limitasyon nan libète endividyèl se akseptab sèlman si li enkli nan yon baz legal, ki konstitye youn nan poto prensipal yo nan règ lalwa[45]. Atik ki defini sitwayen an nan òganizasyon sistèm politik la pi vag, e yo oryante pa mefyans nan Ansyen Réjim la.
Atik 6
modifyeAtik 6 gen rapò ak lwa a epi li presize prensip egalite. Li presize ke “lalwa se ekspresyon volonte jeneral la. [...] Tout Sitwayen ki egal nan je l 'yo egalman elijib pou tout diyite, plas ak travay piblik, dapre kapasite yo, ak san lòt distenksyon pase sa yo ki nan bèl kalite yo ak talan yo.
Atik 15 a 17
modifyeAtik 15 a 17 etabli prensip fondamantal règ lalwa ak fonksyone l[46].
Atik 15 di ke ofisyèl piblik yo responsab administrasyon yo paske sosyete a gen dwa rann yo responsab.
Atik 16 tabli prensip separasyon pouvwa.
Kontèks adopsyon Deklarasyon an
modifyeKonstitiyan yo okipe lide jeneral, konsèp teyorik, pi plis pase yo chèche konnen kondisyon konkrè gouvènman yon pèp. Yo te etabli prensip transandan. "Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an" gen valè jeneral. Nan pawòl Jules Michelet, li konstitye "kredo Nouvo Laj la", men pa gen anyen ki espesifye sou aplikasyon konkrè li; sa pral travay lejislatè yo. Tout rejim ki lye ak tradisyon repibliken an pral respekte tèks sa a.
Revizyon
modifyeDepi premye ane yo, yo te kritike "Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen". Kidonk, retounen nan Mémoires li yo nan peryòd devlopman li a, premye prezidan asanble konstitiyan an, Jean Sylvain Bailly presize: {{Block quote|Deklarasyon Dwa a te gen yon gwo kantite sipòtè ak kèk advèsè; tout moun te gen rezon e li te tou de nesesè ak danjere; nesesè yo swiv lòd la nan lide politik; danjere pou moun kirenmen fasil epi ki pa konnen ke pa gen dwa san devwa; ke pou jwi kèk, youn dwe soumèt bay lòt moun. Yon infini pretansyon te dwe soti nan sa aErè nan sitasyon : Balise fermante </ref>
manquante pour la balise <ref>
,Erè nan sitasyon : Balise fermante </ref>
manquante pour la balise <ref>
.
Kritik Proudhon
modifyeNan Ki sa ki pwopriyete?, ki te pibliye an 1840, anarchis la Pierre-Joseph Proudhon kritike « retoris nouvo lejislatè yo » ki te ekri Deklarasyon an.
« Tout gason yo egal pa nati ak devan lalwa; deklarasyon anbigwi ak redondants. Gason yo egal pa lanati: èske sa vle di yo tout gen menm gwosè, menm bote, menm jeni, menm vèti? Non: Se poutèt sa se egalite politik ak sivil ke nou te vle deziyen. Se konsa, li te ase yo di: Tout moun egal devan lalwa. Men, ki sa ki egalite devan lalwa? [Deklarasyon an] sipoze yon inegalite nan fòtin ak ran bò kote li enposib pou jwenn lonbraj egalite dwa[47] . »
Se poutèt sa Proudhon konkli ke Deklarasyon Dwa a pèmèt inegalite yo fleri, an opozisyon ak dwa natirèl yo ke li afime nan premye atik li a.
« Atik edifyan Deklarasyon Dwa sa a, […] sipoze plizyè kalite inegalite sivil, ki se inegalite devan lalwa: inegalite nan ran, paske fonksyon piblik yo sèlman chèche pou konsiderasyon ak emoluman yo bay; inegalite nan fòtin, depi si yon moun te vle fòtin yo egal, travay piblik yo ta dwe devwa, pa rekonpans, inegalite nan favè, lalwa pa defini sa li vle di pa talan ak vèti[47]. »
Answit, li kesyone propriyete yon fason jeneral e premye konsidere kòm yon dwa natirèl, ansanm ak liberte, sekirite ak egalite, nan Deklarasyon an. Li pran egzanp taks, ke li rekonèt kòm esansyèl pou fè fas ak depans gouvènman an, epi li mande poukisa moun rich yo ta dwe peye plis pase pòv yo. Dapre rezònman li, si pwopriyete se yon dwa natirèl, sosyete a an antye dwe pwoteje li; Sepandan, si Leta tabli yon taks pwopòsyonèl, li dwe retounen plis oswa otan (sou fòm sèvis piblik oswa otreman) pase sa li te pran, san yo pa gen egalite dwa ak nan ka sa a « soyete. pa etabli ankò pou defann byen, men pou òganize destriksyon li ». Li fini ak konklizyon ke pwopriyete se pa yon dwa natirèl[48].
Kritik Burke ak Bentham
modifyeFilozòf konsèvatif Ilandè ak politisyen Edmund Burke te ofri yon kritik retentyan sou Deklarasyon an nan tèks 1790 li 'Refleksyon sou Revolisyon an an Frans'. Burke se yon defansè nan lwa natirèl, byenke li jije ke pa gen okenn dwa moun ka dedwi dirèkteman nan li. Nan ti liv li a, li denonse « fiksyon monstrueux » egalite reprezante pou li a, ki ta ka sèlman bay « fo lide ak atant vani ».
Filozòf angle Jeremy Bentham, nan mouvman itilitè a, tou fè yon kritik sevè sou Deklarasyon an, nan travay li Anarchical Fallacies, ekri ant 1791 ak 1795 (pibliye an franse nan 1816). Nan yon pasaj memorab, anjeneral yo refere yo kòm "Nonsense upon Stilts", li fè kòmantè sou Deklarasyon an atik pa atik nan yon ton ironik ak asèb. Bentham, petèt tou senpleman pa genyen agiman l 'yo, refize li Deklarasyon an kòm yon tèks normatif, men okontrè fè efò yo konprann li kòm obsèvasyon an nan yon eta de reyalite. Kidonk, remak li yo rete esansyèlman diskou. Se la li devlope pi bon kritik li sou lwa natirèl: dwa sa a pa ta gen okenn baz ontolojik, pa gen okenn egzistans reyèl. "Sa ki pa gen okenn egzistans pa ka detwi - sa ki pa ka detwi pa bezwen anyen pou prezève li kont destriksyon. Dwa natirèl yo se senp sans: dwa natirèl ak enpreskriptab, istwa san sans - istwa san sans sou stilts[49]". Bentham pare pou admèt rekonesans dwa subjectif si yo baze sou prensip sèvis piblik la. Sepandan, li nye nenpòt lejitimite "natirèl" nan dwa Deklarasyon an, ki ta sèlman reflete adore moun ki ankouraje yo.
David Hume pral apwouve opinyon Bentham sou non-egzistans ontolojik dwa natirèl[Referans nesesè].
Kritik maksis
modifyeKarl Marx denonse karaktè "fòmèl" dwa yo garanti nan Deklarasyon an, bay preferans rechèch pou "reyèl egalite" sitwayen yo. Kondisyon proletè yo nan 19ee syèk ta montre ke yo pa t benefisye efè deklarasyon sa a, ki pa t bay mwayen efikas pou pèmèt amelyore kondisyon travay la, ak dwa etabli. ki te nan teyori pou benefis tout moun pandan ke sèlman yon minorite te kapab egzèse yo pou benefis eksklizif yo.
Kidonk Marx denonse Deklarasyon an nan The Jewish Question kòm li reprezante enterè klas boujwa endividyalis la, ki te ekri Deklarasyon bay Asanble Nasyonal Konstitiyan an; sa a se patikilyèman ka a pou sanktifikasyon nan lwa anan pwopriyete, nan atik 17.
Deklarasyon 1789 la te kritike tou pa Montagnards yo, otè prensipal yo nan Deklarasyon 1793 la, ki te mete limit sou dwa a nan pwopriyete prive ak bay plis pouvwa a pèp la. Sa pa t ase pou Babeuf ak "konjurasyon Egal yo", ki te konsidere kòm premye mouvman enspirasyon sosyalis, ki te mande an 1795 kolektifizasyon tè ak mwayen pwodiksyon. aplike "egalite pafè". Yo te mande tou aplikasyon Konstitisyon Ane I, oswa konstitisyon mòn, ki sitou bay vòt inivèsèl gason.
Kritik feminis
modifyeOlympe de Gouges te ekri an 1791 Deklarasyon Dwa Fanm ak Sitwayen Fanm yo, yon pastich Deklarasyon 1789 la. Atravè tèks sa a, li te kritike aplikasyon legal ak politik aplikasyon an. Deklarasyon pou gason sèlman. Li te eseye, san siksè, soumèt li pou apwobasyon Asanble a.
Olympe de Gouges te guillotine nan paske li te pwopoze nan youn nan bwochi li yo ke pèp la, pa referandòm, chwazi fòm rejim politik ki adapte Lafrans: santralize repibliken, federal oswa monachi. . Revolisyonè yo pa tolere ke li ta ka mete Repiblik la an kesyon. Yo fè l kesyone epi yo arete l: se konsa ènmi pwisan li yo jwenn pretèks pou diminye l an silans. Jounal , jounal Le Moniteur te avèti tout fanm ki ta eksprime pretansyon pou yo entèfere nan esfè politik la: "Li te vle vin yon moun leta, e sanble lwa a. pini konspiratè sa a paske li te bliye bèl kalite ki apwopriye ak sèks li. » Kidonk, tantativ sa a pou revandike idantite fanm li ak demann lejitim pou dwa sivil ak politik egal pou tou de sèks te fini nan echèk[50].
Pierre Guyomar te prezante, bò kote pa l, devan Asanble a, nan , yon travay ki rele The Partisan of the politic equality of all individuals[A 4], kote li plede an favè aplikasyon Deklarasyon an ak dwa li genyen pou tout moun, kèlkeswa sèks yo.
Dwa moun ki rete nan koloni yo
modifyeDeklarasyon Dwa Moun yo te kritike tou paske li pa aplike pou moun ki rete nan koloni yo, Asanble Konstitiyan an pa t aboli esklavaj nan Sendomeng ni deside sou egalite politik etranje ak endijèn. Li pa t 'jouk ke Deklarasyon an ki deklare ke tout moun fèt ak rete lib ta dwe aplike nan Saint-Domengue[51],[52] pa Sonthonax, esklavaj yo te aboli nan 23 jen menm ane a pa nouvo Deklarasyon Dwa Moun.
Aplikasyon legal
modifyeAplikasyon tèks sa a te kritike, sitou pa positivis.
Anba [[Twazyèm Repiblik (Frans)|Modèl:Twazyèm]], [[Lwa Konstitisyonèl 1875|lwa konstitisyonèl Date invalide (24 fevriye-1875-) ak ak ]] pa t fè referans ak Deklarasyon {{sfn|Gözler|1997|p=297} } . Men Maurice Hauriou (-) ak Léon Duguit (-{{dat-|1928} }), de eminan jiris, te diskite ke li te gen valè legal [53]. Tez Duguit te opoze premye pa Adhémar Esmein (-) answit pa Raymond Carré de Malberg (Modèl:Dat - -)[54]. Li te ekri: "'Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an,' si li toujou an vigè, te sèlman bay yon fòmil filozofik ki twò vag pou mare lejislatè a." .
Anba [[Katriyèm Repiblik (Frans)|Modèl:IVèm]], Konstitisyon genyen ladan l yon bò , yon preambul ki fè referans a Deklarasyon epi, yon lòt bò, yon atik. 81 ki prevwa ke « tout sitwayen franse ak sitwayen Inyon franse a gen estati sitwayen Inyon franse a ki asire yo jwisans dwa ak libète yo garanti. pa preambul la ». Apati , lòd jidisyè rekonèt ke Deklarasyon se yon tèks lwa pozitif : nan , ki baze sou atik 6 nan Deklarasyon, tribunal sivil Seine deklare kondisyon ki mete a anile nan testaman li a, pa yon grann, anile yon legwa ki te fè pou benefis pitit pitit li anan ka li marye ak yon jwif[55],{{sfn|Rousseau|Gahdoun|Bonnet|2016|loc=Modèl:Number. Se pa jiska ke Konsèy deta te dakò, pou premye fwa, egzamine sou baz yon plede ki baze sou inyorans nan Deklarasyon , nan ka sa a atik 8, 9 ak 10 li yo{{sfn|Roulhac|2014|loc= § 19, Modèl:N.}.
Anba [[Senkyèm Repiblik (Lafrans)|Modèl:Senkyèm]], preabil Konstitisyon an. fè referans a Deklarasyon . Konsèy Konstitisyonèl la premye atribiye valè konstitisyonèl pa desizyon li te pran nan , Libète asosyasyon ki te fonde doktrin nan. nan “blòk konstitisyonalite”, dapre ekspresyon Louis Favoreu. Desizyon sa a vize "Konstitisyon an (nan 1958) ak an patikilye preambule li a", men preambule Konstitisyon 1958 la raple ke "Deklarasyon dwa moun ak nan Sitwayen rete an fòs.
Apati desizyon sa a, Konsèy Konstitisyonèl la, pral de pli zan pli poze tèt li kòm defansè dwa ak libète piblik konstitisyonèl yo, men sitou sou baz referans a preambule ansyen Konstitisyon 1946 la. Tandans sa a vin pi plis aksantué depi Kesyon Priyorite Konstitisyonalite (QPC) nan [[Lwa Konstitisyonèl 23 Jiyè 2008|revizyon konstitisyonèl Mwa invalide (Jiyè.)]], ki pèmèt a posteriori kontwòl lwa pa Konsèy Konstitisyonèl la.
Posterite
modifyeSoti nan yon pwen de vi legal
modifyeDeklarasyon 1789 la te enspire, nan 19e syèk, yon gwo kantite tèks menm jan an nan anpil peyi nan Ewòp ak Amerik Latin. Tradisyon revolisyonè franse a prezan tou nan Konvansyon Ewopeyen sou Dwa Moun ki te siyen nan Wòm nan [56].
An Frans, lòt dwa ki gen valè konstitisyonèl parèt depi deklarasyon 1789 la.
Se premye bagay sa yo ki parèt nan preambul Konstitisyon 27 oktòb 1946 la[57], epi ki enkli nan Preabil [[Konstitisyon Fransè 4 Oktòb 1958|Konstitisyon 1958 la] ] ki refere a li:
- egal dwa ant gason ak fanm;
- dwa azil pou nenpòt moun pèsekite akoz aksyon li an favè libète;
- dwa pou jwenn travay;
- dwa pou defann enterè yon moun atravè aksyon sendika;
- dwa grèv;
- dwa pou jwenn nan kominote a mwayen egzistans apwopriye
Dwa sa yo rele dwa sosyal. Dènye dwa (jwenn mwayen egzistans adekwa) soti nan yon lòt definisyon mo "dwa" a: Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an detèmine lejitimite zak yo, alòske dwa sa yo defini garanti materyèl.
Lè sa a, se sa ki parèt nan Chat Anviwònman an, ki te adopte an 2004, an patikilye sa ki parèt nan atik 1 chart sa a: { {quote| Tout moun gen dwa pou yo viv nan yon anviwònman ekilibre ki respekte sante.}} Nan yon desizyon ki te rann , Konsèy Konstitisyonèl la bay priyorite nan Preabil Konstitisyon Anviwònman an ak onzyèm paragraf preyabil Konstitisyon 1946 la sou {{nobr|atik 4} } la. Deklarasyon sou Dwa Moun ak Sitwayen an 1789, konsakre prezèvasyon anviwònman an kòm yon pwoblèm ki pi wo pase libète a nan antrepriz, ki gen ladan pou efè yo ki efè yo aletranje nan aktivite ki te fèt an Frans[58] . Anba [[Senkyèm Repiblik (Lafrans)|Modèl:Senkyèm]], preabil Konstitisyon an. fè referans a Deklarasyon . Konsèy Konstitisyonèl la premye atribiye valè konstitisyonèl pa desizyon li te pran nan , Libète asosyasyon ki te fonde doktrin nan. nan “blòk konstitisyonalite”, dapre ekspresyon Louis Favoreu. Desizyon sa a vize "Konstitisyon an (nan 1958) ak an patikilye preambule li a", men preambule Konstitisyon 1958 la raple ke "Deklarasyon dwa moun ak nan Sitwayen rete an fòs.
Apati desizyon sa a, Konsèy Konstitisyonèl la, pral de pli zan pli poze tèt li kòm defansè dwa ak libète piblik konstitisyonèl yo, men sitou sou baz referans a preambule ansyen Konstitisyon 1946 la. Tandans sa a vin pi plis aksantué depi Kesyon Priyorite Konstitisyonalite (QPC) nan [[Lwa Konstitisyonèl 23 Jiyè 2008|revizyon konstitisyonèl Mwa invalide (Jiyè.)]], ki pèmèt a posteriori kontwòl lwa pa Konsèy Konstitisyonèl la.
Posterite
modifyeSoti nan yon pwen de vi legal
modifyeDeklarasyon 1789 la te enspire, nan 19e syèk, yon gwo kantite tèks menm jan an nan anpil peyi nan Ewòp ak Amerik Latin. Tradisyon revolisyonè franse a prezan tou nan Konvansyon Ewopeyen sou Dwa Moun ki te siyen nan Wòm nan [59].
An Frans, lòt dwa ki gen valè konstitisyonèl parèt depi deklarasyon 1789 la.
Se premye bagay sa yo ki parèt nan preambul Konstitisyon 27 oktòb 1946 la[60], epi ki enkli nan Preabil [[Konstitisyon Fransè 4 Oktòb 1958|Konstitisyon 1958 la] ] ki refere a li:
- egal dwa ant gason ak fanm;
- dwa azil pou nenpòt moun pèsekite akoz aksyon li an favè libète;
- dwa pou jwenn travay;
- dwa pou defann enterè yon moun atravè aksyon sendika;
- dwa grèv;
- dwa pou jwenn nan kominote a mwayen egzistans apwopriye
Dwa sa yo rele dwa sosyal. Dènye dwa (jwenn mwayen egzistans adekwa) soti nan yon lòt definisyon mo "dwa" a: Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an detèmine lejitimite zak yo, alòske dwa sa yo defini garanti materyèl.
Lè sa a, se sa ki parèt nan Chat Anviwònman an, ki te adopte an 2004, an patikilye sa ki parèt nan atik 1 chart sa a: { {quote| Tout moun gen dwa pou yo viv nan yon anviwònman ekilibre ki respekte sante.}} Nan yon desizyon ki te rann , Konsèy Konstitisyonèl la bay priyorite nan Preabil Konstitisyon Anviwònman an ak onzyèm paragraf preyabil Konstitisyon 1946 la sou atik 4} } la. Deklarasyon sou Dwa Moun ak Sitwayen an 1789, konsakre prezèvasyon anviwònman an kòm yon pwoblèm ki pi wo pase libète a nan antrepriz, ki gen ladan pou efè yo ki efè yo aletranje nan aktivite ki te fèt an Frans[61] .
Deklarasyon espesifik
Deklarasyon lokal
- Magna Carta (Angletè, 1215)
- Bill of Rights (Angletè, Bill of Rights, 1689)
- Bill of Rights (Etazini) te adopte pa Kongrè Ameriken an an 1789, ratifye an 1791
- Dekrè 4, 6, 7, 8 ak 11 out 1789
- Konvansyon pou Pwoteksyon Dwa Moun ak Libète Fondamantal yo (ki te siyen pa eta manm Konsèy Ewòp la an 1950, te antre an vigè an 1953)
- Charter of Fundamental Rights (Inyon Ewopeyen an, 2000)
Divers
- Dwa Moun .
- « Sizyèm biwo Asanble Nasyonal la ak pwojè deklarasyon dwa moun. Jiyè 1789 », Annal Istorik Revolisyon Fransè,
- Pouvwa revizyon konstitisyonèl, (ISBN 2-284-00072-X, EAN 9782284000723, OCLC 490941416, SUDOC 048369241).
- Libète piblik, (ISBN 978-2-247-11758-1, EAN 9782247117581, OCLC 816612404, BNF 42757721, SUDOC 164 id={6108X) |aksede nan=25 mas 2018 |label=Letteron 2012}}.
- « Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an », {{Atik}} : paramètre «
périodique
» manquant, , p. 180- 200 (ISBN 978-2-275-04517-7, EAN 9782275045177, OCLC 960810489, BNF 45136249, DOI 10.3406/ahrf.1978.3307, SUDOC 195781589)périodique |accessed on=25 mas 2018 |label=Rousseau, Gahdoun and Bonnet 2016}}.
Nòt ak referans
modifyeNòt
modifye- ↑ Erè nan sitasyon : Baliz
<ref>
pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki releLower Case
- ↑ Jérôme Champion de Cicé se te yon bon konisyan nan filozofi politik Thomas Aquinas, ki soti nan ki distenksyon ant [[ [Immen. dwa|dwa natirèl]] ak dwa sitwayen yo. Li te fèk nonmen Chanselye Lafrans pa Modèl:Souvereign2.
- ↑ Erè nan sitasyon : Baliz
<ref>
pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki releMinuscule
- ↑ “Pou sa yo ak lòt kòz nan mouvman sa a, nan opinyon Konsèy nou an, Nou te siyen ak men nou, bay lòd epi bay lòd pou voye dekrè yo nan la a. enkli (...) Pou sa se plezi nou. Kòm temwen nou te mete sele nou sou kado sa yo. Bay nan Pari, sou twazyèm jou Novanm nan, nan ane Seyè nou an mil sètsan katrevennèf, ak nan règ nou an sèzyèm. Siyen LOUIS. Epi pi ba, Pa wa a, pa Sen-Prèt. Epi sele ak gwo so jòn sir. Nan Pari, soti nan Imprimerie nationale. 1789.”
- ↑ Pa egzanp atik Modèl:Nèp1, 2, 3, 4, 7, 9, 10.
- ↑ Pa egzanp, atik Modèl:Nos6, 14.
- ↑ Pa egzanp atik Modèl:Nèz3, 6, 12, 13, 14, 15, 16.
- ↑ wè pou egzanp " Dwa moun ak libète fondamantal” Henri Oberdorff, LGDJ, Lextenso, Modèl:2yèm.
- ↑ Si mo “pwopriyete” a se nan sengilye nan tèks Achiv Palmantè yo bay pou .image.f557.langFR jou 26 out 1789, tankou nan vèsyon modèn yo (-des-droits-de-l-homme-et-du-citoyen-de-1789.5076.html tèks Deklarasyon an sou sit entènèt Konsèy Konstitisyonèl la), tèks ofisyèl nan mwa Oktòb 1st 1789 te chwazi pliryèl la. : "Pwopriyete yo se yon dwa inviolabl ak sakre (...)".
Referans
modifye- ↑ Itilizasyon majiskil, Manyèl pou ekri ak pibliye Nasyonzini.
- ↑ « Dwa moun pou tout moun! - The Argumentary ».
- ↑ « Kisa ki nan yon mo? - Pou yon langaj dwa moun ki pa seksis », sur amnesty.org.
- ↑ « Deklarasyon dwa moun ak sitwayen 1789 », sur legifrance.gouv.fr .
- ↑ « La Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen ».
- ↑ Desizyon - by-date/decisions-since-1959/1971/71-44-dc/decision-n-71-44-dc-du-16-july-1971.7217.html no 71-44 DC " [ [Libète asosyasyon]]” nan dat 16 jiyè 1971 ak / 73-51-dc/decision-n-73-51-dc-du-27-decembre-1973.7368.html no 73-51 DC 27 desanm 1973, ki te entegre li nan blòk konstitisyonalite akòz referans yo te fè nan Deklarasyon an nan preambul Konstitisyon 1958 la.
- ↑ s:Rapò Mounier nan non komite a. responsab travay sou konstitisyon an. (Reyinyon 9 jiyè 1789.)
- ↑ Putfin 1978, p. 181 ak Modèl:N..
- ↑ Putfin 1978, p. 181.
- ↑ s:Projeksyon Deklarasyon Dwa Moun prezante pa La. Fayette nan Asanble Nasyonal la (Reyinyon 11 Jiyè 1789).
- ↑ [[s:Istwa Politik Revolisyon Fransè/Chapit 2] ].
- ↑ Sesyon Mèkredi 19 Out 1789 nan asanble nasyonal la. M. l'abbé Bonnefoi: "Apre yo fin konpare plizyè plan yo nan deklarasyon dwa. ak sa Mesye la Fayette, mwen te wè ke lèt la se tèks la nan lòt yo sèlman fòme kòmantè a."
- ↑ Putfin 1978, p. 181-182.
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 et 14,5 Putfin 1978, p. 182.
- ↑ 15,0 et 15,1 Putfin 1978,
p. 182 ak Modèl:N.. Erè nan sitasyon : Baliz
<ref>
pa valab ; yo defini non « Putfin1978182 ak Modèl:N. » plizyè fwa ak kontni diferan - ↑ [https://www.persee.fr/doc/ arcpa_0000-0000_1875_num_8_1_4873_t2_0463_0000_3 Adopsyon de atik 1st, 2 ak 3]
- ↑ Adopsyon de atik 6
- ↑ Adopsyon de atik 7, 8 ak 9
- ↑ Adopsyon nan atik 10
- ↑ Adopsyon de atik 17
- ↑ 21,0 et 21,1 « Sis jou dwa moun », {{Atik}} : paramètre «
périodique
» manquant, (ISSN 0182-2411)périodique. - ↑ Putfin 1978, p. 183 ak Modèl:N..
- ↑ Chapyon 1992, p. 157, Modèl:N..
- ↑ Komite Refleksyon sou Preanbil Konstitisyon an et 2008 5, p. 12, { { n..
- ↑ 25,0 et 25,1 Putfin 1978, p. 185.
- ↑ Maurice Duverger, Konstitisyon ak dokiman politik yo , Pari, PUF, 1981, Modèl:9yèm, p. 9.
- ↑ Jacques Godechaux, Les constitutions of France, ki te ajoute nan pwojè Champion de Cicé a, Preambule te ekri. depi 1789, Paris, Garnier, 2006, p. 24.
- ↑ Emmanuel de Waresquiel, Talleyrand, the imobile prince, Paris, Fayard, 2006, 796Modèl:Nb p., (ISBN 978-2-21361-326 -0).
- ↑ 29,0 et 29,1 « Li se vre papa dwa moun », Le Point, , p. 102.
- ↑ Gérard Conac, Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789: istwa, analiz ak kòmantè, Economica, 1993, 365Modèl:Nb p., (ISBN 978-2-71782-483-4), p. 8.
- ↑ 1786: "Travay nan Condorcet, volim 8, Sou enfliyans nan revolisyon an nan Amerik sou Ewòp", pibliye. pa A. Condorcet O'Connor ak M. F Arago, Tipografi pa frè Firmin Didot. Pari, 1847
- ↑ Philippe Joutard, « Kote dwa moun yo ? », L'Histoire, .
- ↑ C. Fohlen, Thomas Jefferson, 1992, p. 26-27.
- ↑ Konfimasyon Tribinal Siprèm Ameriken an: Barron v. Majistra Baltimore, 32 U.S. (7 Pet.) 243 (1833).
- ↑ Peter Messitte, jij federal jijman, nan [http:/ /usinfo.state.gov/journals/itdhr/0999/ijdf/frmessit.htm Comparative examen of coutumier law and the Roman-Germanic legal system'], Electronic Journal of the United States Information Agency Volim 4, nimewo 2, septanm 1999.
- ↑ Die Erklärung des Menschen-und Bürgerreschts, Leizig, 1895.
- ↑ Simone Goyard-Fabre, Leta nan the XXe syèk: opinyon sou panse legal ak politik mond oksidantal la, Paris, J. Vrin, 2004, 338Modèl:Nb p., ([[Espesyal:BookSources/9782711617098} }, { {p.|ISBN 9782711617098} }, { {p.]]).
- ↑ Asanble Nasyonal, seyans madi {{ nobr|18 out} }, Gazette nationale oswa Universal Monitor, no 42, 18 out 1789, p. 351
- ↑ {{Liv |langue=fr |nom1=Francia |title=Lejislasyon konstitisyonèl oswa Koleksyon konstitisyon fransè yo, anvan Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an, pibliye an Amerik ak Lafrans. Divize an de pati; premye a: Deklarasyon dwa; dezyèm lan: Konstitisyon. Premye [-dezyèm] pati |pasaj=104 |piblikatè=Corréard, libraire, Palais-Royal, Galerie de Bois |dat=1820 |li sou entènèt=https://books.google.com/books?id=U7tkkHXebh4C&newbks=0&printsec = frontcover&pg=PA104&dq=%2522Chak+sitwayen+gen+dwa+pou+genyen+lakay+zam+ak+sèvi%25E2%2580%2599pou+sèvi%2522&hl=fr | aksè nan=2022-03-24} }
- ↑ Mirabeau, Mirabeau pentire pa limenm, oswa koleksyon diskou li te bay, mosyon li te fè yo, ni nan Komin ni nan Asanble Nasyonal Konstitiyan an; Apati 5 me 1789, jou ouvèti Eta-Jeneral yo, jiska 2 avril 1791, lè lanmò li; Avek en Rezime Zafer ki’n donn sa Diskour ek Mosyon; tout bagay ranje nan lòd kwonolojik: Premye volim,
- ↑ 41,0 et 41,1 Jacques Godechaux, Konstitisyon Lafrans depi 1789, Paris, Garnier, 2006, p. 26.
- ↑ Modèl:Read online.
- ↑ [Treaties/Html/005.htm li sou entènèt].
- ↑ Modèl:Lyen Web
- ↑ Pascal Nicollier, « Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an nan dat 26 out 1789 », sur urbalex .ch,
- ↑ Erè nan sitasyon : Baliz
<ref>
pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki rele:0
- ↑ 47,0 et 47,1 Ki sa ki pwopriyete?, .
- ↑ Ki sa ki pwopriyete?, .
- ↑ /Bentham_Anarchical_Fallacies.pdf Anarchical Fallacies, Jeremy Bentham
- ↑ Debré et Bochenek 2013, p. 22.
- ↑ Florence Gauthier, "Monstruozite nan konkèt kolonyal la ak ' esklavaj nan Amerik yo, XVIe – XVIIIe syèk', Anna Caiozzo, Anne-Emmanuelle Demartini, Mons ak imajinasyon sosyal: apwòch istorik, Paris, Créaphis, 2008, 354Modèl:Nb p., (ISBN 978-2-35428-008-6), p. 98.
- ↑ [http:/ /www.alterpresse.org/spip.php?article9451 Entèvyou ak Vertus Saint Louis], sit alterpresse.org.
- ↑ Gözler 1997, p. 297.
- ↑ Gözler 1997, p. 307.
- ↑ Letteron 2012, Modèl:Number.
- ↑ “Enfliyans pwodijye Deklarasyon Fransè a pa bezwen. dwe dekri isit la. » Karel Vasak, Konvansyon Ewopeyen an sou Dwa Moun, Pari, Bibliyotèk Jeneral Dwa ak Jurisprudens, 1964, Modèl:Rom, 327Modèl:Nb p., {{p .|5} }.
- ↑ -Konstitisyon-27-Oktòb-1946 Preabil Konstitisyon 1946 la sou sit entènèt Legifrance,
- ↑ Christophe Gueugneau, « Konsèy Konstitisyonèl la bay defans anviwònman an priyorite sou libète pou antreprann », sur mediapart.fr, .
- ↑ “Enfliyans pwodijye Deklarasyon Fransè a pa bezwen. dwe dekri isit la. » Karel Vasak, Konvansyon Ewopeyen an sou Dwa Moun, Pari, Bibliyotèk Jeneral Dwa ak Jurisprudens, 1964, Modèl:Rom, 327Modèl:Nb p., {{p .|5} }.
- ↑ -Konstitisyon-27-Oktòb-1946 Preabil Konstitisyon 1946 la sou sit entènèt Legifrance,
- ↑ Christophe Gueugneau, « Konsèy Konstitisyonèl la bay defans anviwònman an priyorite sou libète pou antreprann », sur mediapart.fr, .
- Achiv palmantè soti rive , 1e seri: soti nan rive , (OCLC 492200322, BNF 34057622, SUDOC 092920837).
Referans nan deba Asanble Nasyonal Konstitiyan
modifye- ↑ 1,0 et 1,1 Achiv palmantè yo, 1e seri, Modèl:T.Modèl:VIII , deba 26 out 1789, p. 489.
- ↑ Achiv palmantè yo, 1e seri, Modèl:T.Modèl:VIII, bpt6k495230 /f530.image deba 20 out 1789, p. 462 ak 463.
- ↑ Achiv palmantè yo, 1e seri, Modèl:T., [https:// gallica .bnf.fr/ark:/12148/bpt6k495230/f533.image deba 21 out 1789], p. 465.
- ↑ Achiv palmantè soti 1787 rive 1860, volim 63, deba sou 29 avril 1793, p. 591.
Gade tou
modifyeSou lòt pwojè yo :
- Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789, sou Wikisource
- Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789, sou Wikiquote
Deklarasyon Dwa Moun ak Sitwayen an 1789, sou Wikimedia Commons