Enpak kosmik

Yon enpak kosmik se kolizyon ant de (2) oswa plizyè objè selès ki lakòz efè remakab. Nan majorite ka yon ti kò nan sistèm solè a, yon astewoyid oswa yon komèt, fè kolizyon ak yon planèt, tankou Latè. Frekans enpak kosmik nan sistèm solè a varye selon epòk la : trè komen pandan fòmasyon sistèm solè a 4.6 milya ane de sa, yo piti piti te vin pi ra kòm kantite kò selès nan sikilasyon diminye. Dapre yon teyori jeneralman aksepte, enpak kosmik miltipliye ankò anviwon 4 milya ane de sa pandan epizòd ki rele Gwo bonbadman anreta apre yon modifikasyon nan òbit planèt ekstèn yo ki gen ladan planèt Jipitè a. Sa imedyatman te kontribye nan diminye frekans enpak yo lè li te kaptire, gras a chan gravitasyonèl patikilyèman fò li yo, yon gwo kantite ti kò selès ki te rete yo.

Rann atis yon astewoyid k ap tonbe sou Latè.

Dekouvèt fenomèn nan

Eugène Shoemaker te premye moun ki eksplike orijin kratè enpak yo.

Malgre ke kratè enpak yo te obsève sou Latè ak Lalin pandan plizyè syèk, yo pa te asosye ak enpak kosmik jiska kòmansman ane 1960 yo ; deja yo te sipoze gen yon orijin vòlkanik. Sou sifas Latè, kratè enpak yo soufri efè ewozyon epi evantyèlman disparèt sou tan.

Lyen deyò

• fr Enpak nan sistèm solè a (ENS Lyon) sou planet-terre.ens-lyon.fr
• en Efè enpak Latè Kalkilatè enèji enpak, wotè vag tsunami, kratè enpak, elatriye depann de paramèt meteyorit la oswa komèt la.
• Prezantasyon sou enpak ak kratè enpak (P Thomas ENS Lyon 2013)
• Similatè enpak lè l sèvi avèk menm paramèt ki anwo a men ak yon koòdone itilizatè zanmitay men rezilta senplifye.
• en Baz done enpak cosmic terès yo
• [vidéo] Hugo Lisoir, " PI GWO ENPAK TÈ A soufri ! LDDE ", sou