Gwo dekouvèt: Diferans ant vèsyon yo

[[Pòtigal|Pòtigè]] t al eksplore kote ki pou Afrik la anba enpilsyon ki pou [[Henri navigatè a|prens Henri]] di « Navigatè » a. Li rivepran [[oseyan Endyen]] ann 1488 ann kontoune [[kap la pou Bon-Esperans]] lan. [[Dinis Dias]] dekouvri [[Kap Vè]] ann [[1444]]. [[Senegal]] la se vizite pa [[Alvise Cadamosto]] ann [[1455]] e kanta pou Gambie[[Ganmbi]], li te monte pa [[Diogo Gomes]] ann [[1456]]. Ann chèche yon wout tounèf bò Lazi, navigatè italyen [[Kristòf Kolon]] — finanse pa monachi panyòl — travèse [[oseyan Atlantik]] lan e touche ann [[1492]] yon « [[Nouvo Mond]] » : [[Amerik]] la. Pou evite yon konfli ant [[panyòpanyòl|Espanyòl]] e [[pòtigè| Pòtigal]] la, [[trete ki pou Tordesillas ]](1494) pataje mond lan ann de(2) zòn eksplorasyon yo kote chakgrenn nan tout pwotagonis apgen pou eksklizivite pou tout dwa yo sou dekouvèt yo. Ann 1498, yon ekspedisyon pòtigè yo mennen pa [[Vasco de Gama]] reyalize finalman rèv la pou tabli yon lyezon maritim avèk [[End]] lan nan navige autou Afrik la. Tikras tan aprè, yo tonbe sou « [[molik|zile ki chaje epis]] yo» ann 1512 e [[Lachin]], enn an pi ta. Eksplorasyon yo albò lwès e bò lès sipèpoze l lèke Pòtigè [[Fernand de Magellan]] reyalize premye sirkoumnavigasyon[[sikoumnavigasyon]] ki pou Latè ann 1522. Nan menm tan yo,
==[[konkistadò ]]==
espanyòl yo eksplore interyè debann tè ameriken e detrui anpil anpi amerendyen yo. Apati ki pou xviè syèk Fransè yo, Anglè yo e [[pwovens fini| Olandè]] yo lanse yo nan kous la e konteste [[monopòl]] la iberik sou komès maritim lan. Yo patisipe nan eksplorasyon nan tout Amerik la men sitou nan sa ki [[Oseyani]] an. Paralèlman aktout ekdplorasyon maritim yo, [[larisi| Ris]] yo eksplore yo e konkeri kazi-totalite ki pou [[Siberi]] a.