Mache an Fè

Mache ann Ayiti

Mache an Fè (yo rele l tou Mache Ipolit osinon Mache Valyè) se youn nan mache piblik moun plis konnen nan Pòtoprens ki se kapital peyi Dayiti. Mache an fè se youn nan pi bèl moniman ki genyen nan vil la[1].

Istwa mache a modifye

Se te prezidan Flòvil Ipolit (Florvil Hyppolite[2]) ki te pran inisyativ pou konstrui mache sa nan lane 1890[3]. Li te achte konstriksyon metalik sa ki te fabrike nan vil Pari nan peyi Lafrans. Anvan sa li te fèt pou ekipe yon ga an fè nan peyi Ejip (Égypte), pwojè a pa t rive reyalize.

Mache an fè te boule pandan plizyè fwa. Dènye fwa li te boule se te nan lane 2008, depi lè sa pa t janm gen travay ki te fèt ladann. Li te kraze nèt nan tranbleman ki te frape peyi a nan dat 12 janvye 2010.

Rekonstriksyon modifye

Sa gen apèn yon (1) lane depi mache a rekonstrui menm jan li te ye anvan. Travay sa te rive fèt gras ak yon biznismann iIanndè (Irlandais[4]) Denis O'Brien[5] ki se mèt konpayi telefoni mobil Dijisèl (Digicel[6]). Li te bay 12 milyon dola pou finanse travay yo. Enstiti ki la pou kenbe patrimwàn nasyonal yo an sekirite (Institut de Sauvegarde du Patrimoine National [7]- ISPAN) deklare mache sa kòm yon "patrimwàn istorik".

Pou travay la te kapab byen fèt, yo te kontakte menm Fransè ki te fè tuil pou kouvri l lè yo t ap fè l nan peyi Lafrans la. Yo te enstale 533 pano solè sou do mache pou l te kapab toujou gen elektrisite. Li gen kote pou 900 machann enstale kòmès yo tankou pwodui atizana, fri ak legim epi pwodui pou fè kò moun bèl.

Apre yo te fin rekonstrui l, nouvo mache a te inogire ofisyèlman nan dat 13 janvye 2011[8].

Sèt (7) lane aprè li fin inogire, yon dife te ravaje pati kote yo konn vann pwodui pou moun manje nan mache nan lannwit 12 pou rive 13 fevriye 2018.

Referans modifye

  1. « MARCHE DE FER (Port-au-Prince): Ce qu'il faut savoir pour votre visite (avec photos) » (in français). Retrieved 2023-10-28. 
  2. « Florvil Hyppolite » (in français). 2023-10-19. 
  3. Inter, Haïti (2021-02-17). « Petite histoire du Marché en fer ». Haïti Inter (in français). Retrieved 2023-10-28. 
  4. « Irlande (pays) » (in français). 2023-10-21. 
  5. « Denis O'Brien » (in français). 2023-03-30. 
  6. « Digicel » (in français). 2023-09-20. 
  7. « Institut de sauvegarde du patrimoine national » (in français). 2023-05-12. 
  8. « L'emblématique marché Hippolyte de Port-au-Prince fait peau neuve » (in français). 2011-01-10. Retrieved 2023-11-01.