Patriyaka se yon konsèp ki itilize nan antwopoloji ak sosyoloji pou deziye "yon fòm òganizasyon sosyal ak legal ki baze sou posesyon otorite pa gason, ak mete sou kote byen klè fanm yo"[1]. Patriyaka a okipe yon pozisyon mitik "papa fondatè" ki sipoze bay li dwa ak otorite sou moun ki depann de li (madanm yo, pitit, fanmi pwolonje, moun ki lòd li).

Soti nan ane 1970 yo, konsèp patriyaka a, revize nan fondasyon teyorik li yo, te itilize an patikilye pa dezyèm vag feminis la pou deziye yon sistèm sosyal nan opresyon fanm pa gason, "yon sistèm kote maskilen anmete nan lespri l se li ki siperyè ak tout bagay"[2].

Definisyon ak Istwa modifye

Etimoloji modifye

Tèm patriyaka a vle di lè n ap pale "papa k ap kòmande" e li soti nan mo grèk πατριάρχης (patriarkhēs), ki se jistapozisyon πατριά (patria), "desandan, liy patènèl" (ki soti nan πατήρ patēr, "papa") ak ἄρχω (arkhō), "kòmande, yo dwe chèf, gouvène".

Istorikman se yon kesyon de yon diyite sosyal ansyen sosyete ebre a, kote patriyach la konbine pouvwa domestik (chèf fanmi pwolonje a ak sitou nan branch fanmi an), politik ak relijye, ki kapab genyen otorite sou anpil esklav e petèt plizyè madanm reyini nan yon (arèm) sèl kay ansanm[3].

Definisyon modifye

Patriyaka a ka defini kòm yon sistèm politik-legal kote otorite ak dwa sou pwopriyete ak moun yo kenbe pa yon nonm ki gen matirite ki gouvènen siprèm (dominus) sou yon eritaj (byen tè ​​oswa bèt) ak yon kominote ki asosye, ki fòme ak fanmi pwolonje li. (potansyèlman poligam), fanmi li, vasal, sèvitè ak esklav[4].

Referans modifye

  1. Pierre Bonte et Michel Izard (dir.), Dictionnaire de l’ethnologie et de l’anthropologie, Presses universitaires de France, 1991, p. 455.
  2. I. Jablonka, Des hommes justes. Du patriarcat aux nouvelles masculinités, Ed. Seuil, 2019, p. 98.
  3. http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/tlfiv5/advanced.exe?8;s=1303557450;. Retrieved 2023-03-19.  Missing or empty |title= (help)
  4. Élisabeth Roudinesco et Michel Plon, , dans Elisabeth Roudinesco et Michel Plon, , Paris, Fayard, coll. « La Pochothèque », 2011 (1re éd. 1997), p. 1140-1141.