Premye minis (Frans)

Fonksyon
Premye minis
Premye minis aktyèl la nan biwo : François Bayrou
Premye minis (François Bayrou, nan biwo depi 13 desanm 2024)
An fonksyon depi 8 janvye 1959 ( 65 an, 11 mwa ak 25 jou)
Biyografi


modifye

Fonksyon
Prezidan Konsèy Minis franse
Dènye detantè : Charles de Gaulle
Dènye detantè : Charles de Gaulle, nan pòs la jiska 8 janvye 1959
9 jiyè 1815 – 8 janvye 1959 ( 143 an, 5 mwa ak 30 jou)
Biyografi


modifye

Fonksyon
Prensipal Minis Leta
Dènye detantè : Armand Marc de Montmorin Saint-Hérem
Dènye detantè : Armand Marc de Montmorin Saint-Hérem, nan pòs la jiska 29 novanm 1791
10 jiyè 1595 – 29 novanm 1791 ( 196 an, 4 mwa ak 19 jou)
Biyografi


modifye

Premye Minis se chèf gouvènman Lafrans depi fondasyon Senkyèm Repiblik la an 1959. Anvan sa, ant 1871 ak 1959, chèf gouvènman an te pote tit Prezidan Konsèy Minis yo. Ant 1815 ak 1848, chèf gouvènman an te tou Prezidan Konsèy la.

Anba Ansyen Rejim lan, pa t gen yon fonksyon ofisyèl kòm chèf gouvènman, men plizyè wa te bay tèt yo Premye Minis ki te rele "Prensipal Minis Leta" depi rèy wa Henri IV. Anvan sa, konseye wa ki te gen plis enpòtans te Chanselye Lafrans.

Premye minis la se detantè dezyèm biwo ki pi wo an Frans, apre prezidan Lafrans la. Prezidan an, ki nonmen men ki pa ka revoke premye minis la, ka mande demisyon. Gouvènman an nan Lafrans, ki gen ladan premye minis la, ka ranvwaye pa Asanble Nasyonal la. Sou randevou, premye minis la pwopoze yon lis minis bay prezidan an. Dekrè ak desizyon premye minis la te siyen, tankou prèske tout desizyon egzekitif yo, sijè a sipèvizyon sistèm tribinal administratif la. Gen kèk dekrè yo pran apre konsèy nan men Konsèy Deta a (franse: Conseil d'État), sou ki premye minis la gen dwa prezide. Minis defann pwogram yo nan ministè yo bay premye minis la, ki fè chwa bidjè yo. Nan ki pwen desizyon sa yo se premye minis la oswa prezidan an souvan depann de si yo fè pati menm pati politik la. Si se konsa, prezidan an ka sèvi kòm chèf leta ak chèf gouvènman an defakto , pandan y ap premye minis la sèvi kòm depite li.

Depi 13 desanm 2024, aktyèl Premye Minis la se François Bayrou^[1].

Istwa

Anba Twazyèm Repiblik la, Lwa Konstitisyonèl Fransè yo nan 1875 tit chèf gouvènman an kòm "Prezidan Konsèy Minis yo" ( franse : Président du Conseil des Ministres ), byenke li te enfòmèlman rele "premye minis" oswa "premye" deyò. nan Lafrans.

Prezidan konsèy la te resevwa menm pouvwa fòmèl ak premye minis Wayòm Ini a. Nan pratik, sa a te pwouve ensifizan pou kòmande konfyans nan palman milti-pati Lafrans la. Pi miyò, lejislati a te gen pouvwa pou fòse tout kabinè a soti nan biwo a pa yon vòt sannman. Kòm yon rezilta, kabinè yo te souvan ranvèse de fwa nan yon ane, e te gen tan detire kote Lafrans te rete ak sèlman yon gouvènman ki okipe yo. Anba sikonstans yo, prezidan konsèy la te anjeneral yon figi jistis fèb ki gen fòs ki te plis depann sou karismatik pase pouvwa fòmèl. Souvan, li te pi plis pase primus inter pares , e li te plis prezidan kabinè a pase lidè li.

Apre plizyè tantativ san siksè pou ranfòse wòl nan premye mwatye ventyèm syèk la, yo te entwodui yon sistèm semi-prezidansyèl anba Senkyèm Repiblik la. Li te nan pwen sa a ke yo te fòmèlman yo te rele pòs la "Premye Minis" epi li te pran fòm aktyèl li. Konstitisyon 1958 la gen ladann plizyè dispozisyon ki gen entansyon ranfòse pozisyon premye minis la, pa egzanp lè yo mete restriksyon sou pouvwa lejislati a pou bay gouvènman an kontre. Kòm yon rezilta, yon premye minis te sèlman de fwa pandan egzistans Senkyèm Repiblik la: premye egzanp sa a te fèt an 1962 lè Georges Pompidou te ranvèse sou objeksyon opozisyon an kont efò Prezidan Charles de Gaulle te fè pou fè prezidan an eli popilè. Nan eleksyon lejislatif franse 1962 ki te vin apre a, kowalisyon de Gaulle a te genyen yon majorite ogmante, epi Pompidou te renonmen premye minis^[2]. Apre sa, pa gen okenn gouvènman ki pèdi yon mosyon non konfyans jiska 2024, lè gouvènman minorite Michel Barnier te ranvèse apre li te envoke atik 49.3 Konstitisyon an pou adopte bidjè Sekirite Sosyal pou 2025 san li pa soumèt li nan yon vòt palmantè.

Nominasyon

Hôtel de Matignon, rezidans ofisyèl chèf gouvènman an depi 1935.

Prezidan Lafrans nonmen premye minis la, ki teyorikman lib pou chwazi nenpòt moun pou pòs la^[3]. Nan pratik, paske Asanble Nasyonal la gen pouvwa pou fòse demisyon gouvènman an nan adopte yon mosyon non konfyans^[4], chwa premye minis la dwe reflete volonte majorite nan Asanble Nasyonal la. Nan peryòd koabitasyon, premye minis la responsab sèlman devan palman an^[5].

Yon egzanp koabitasyon gen ladan l prezidan François Mitterrand nonmen Jacques Chirac kòm premye minis apre eleksyon lejislatif 1986 la. Pandan ke Pati Sosyalis Mitterrand a te pi gwo pati nan Asanble Nasyonal la, li pa t 'gen yon majorite absoli. RPR a te gen yon alyans ak Inyon pou demokrasi franse a , ki te ba yo yon majorite.

Pandan ke yo anjeneral yo chwazi premye minis nan mitan Asanble Nasyonal la, nan okazyon ra prezidan an te chwazi yon moun ki pa gen biwo akoz eksperyans nan biwokrasi oswa sèvis etranje, oswa siksè nan jesyon biznis - ansyen Minis Afè Etranjè Dominique de Villepin, pou egzanp, te sèvi kòm premye minis soti nan 2005 a 2007 san yo pa te gen yon pòs eli.

Malgre ke chwa premye minis prezidan an dwe an akò ak majorite nan Asanble Nasyonal la, yon premye minis pa oblije mande yon vòt konfyans apre yon fòmasyon gouvènman an, li te lejitimize pa devwa prezidan an ak apwobasyon gouvènman an. Anvan Konstitisyon 1958 la, gouvènman an te oblije pase yon mosyon konfyans lè li te antre nan biwo a.

Wòl

Dapre atik 21 Konstitisyon an^[6], premye minis la " dwe dirije aksyon Gouvènman an ". Anplis de sa, Atik 20 endike ke gouvènman an "dwe detèmine ak kondwi politik Nasyon an", epi li gen ladann pwoblèm domestik, pandan y ap prezidan an konsantre sou fòmile direksyon sou defans nasyonal ak politik etranje pandan y ap abitre sèvis efikas nan tout gouvènman an. otorite an Frans. Prezidan an nonmen lòt manm gouvènman an "sou rekòmandasyon premye minis la". Nan pratik, premye minis la aji ann amoni ak prezidan an, eksepte lè gen yon koabitasyon . Pandan koabitasyon, dapre Konsèy Konstitisyonèl la, "sant gravite pouvwa a deplase soti nan Elize a Matignon"^[7], ak prezidan an pèdi estati li kòm chèf egzekitif la. Nan ka sa yo, premye minis la tradisyonèlman egzèse primate nan zafè domestik, pandan ke prezidan an limite aksyon yo nan defans ak, nan yon pi piti degre, nan zafè etranje^[8].

Premye minis la ka "angaje responsablite" gouvènman an devan Asanble Nasyonal la. Pwosesis sa a konsiste de mete yon lwa devan asanble a, epi swa asanble a ranvèse gouvènman an, oswa lwa a pase otomatikman (atik 49). Anplis asire ke gouvènman an toujou gen sipò nan kay la, kèk bòdwo ki ta ka twò kontwovèsyal pou pase nan règ asanble nòmal yo kapab pase nan fason sa a.

Premye minis la kapab tou soumèt yon pwojè-lwa ki poko siyen an lwa bay Konsèy Konstitisyonèl la (atik 61). Anvan yo divòse asanble a, prezidan an dwe konsilte premye minis la ak prezidan toulède chanm Palman an (atik 12). Premye minis la se sèl manm gouvènman an ki kapab prezante lwa nan Palman an.

Gade tou

Lis Premye Minis

Lyen ekstèn

Sou lòt pwojè yo :

Premye minis (Frans), sou Wikimedia Commons

↑ Picheta, Chris Liakos, Catherine Nicholls, Rob (13 desanm 2024). « Francois Bayrou named as new French prime minister ». CNN (in anglais).
↑ « La motion de censure : véritable moyen de contrôle ? ». vie-publique.fr. 2024-07-05. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)
↑ « Qui désigne le Premier ministre ? ». vie-publique.fr. 2024-07-11. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)
↑ « La motion de censure : véritable moyen de contrôle ? ». vie-publique.fr. 2024-07-05. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)
↑ « Rôle du président de la République, cohabitations : un historique ». vie-publique.fr. 2019-06-19. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)
↑ « French National Assembly – Assemblée nationale ». Archived from the original on 13 mas 2013. Retrieved 17 me 2012. Unknown parameter |url-status= ignored (help)
↑ « Comment la Constitution organise-t-elle la cohabitation ? ». conseil-constitutionnel.fr. 2021-10-01. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)
↑ Daguet, François (1987). « Jacques Fournier. Le travail gouvernemental ». Politique étrangère 52 (4): 1000–1001. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[1] Picheta, Chris Liakos, Catherine Nicholls, Rob (13 desanm 2024). « Francois Bayrou named as new French prime minister ». CNN (in anglais).

[vie-publique22-2] « La motion de censure : véritable moyen de contrôle ? ». vie-publique.fr. 2024-07-05. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[vie-publique-3] « Qui désigne le Premier ministre ? ». vie-publique.fr. 2024-07-11. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[vie-publique2-4] « La motion de censure : véritable moyen de contrôle ? ». vie-publique.fr. 2024-07-05. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[5] « Rôle du président de la République, cohabitations : un historique ». vie-publique.fr. 2019-06-19. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[constitution-6] « French National Assembly – Assemblée nationale ». Archived from the original on 13 mas 2013. Retrieved 17 me 2012. Unknown parameter |url-status= ignored (help)

[7] « Comment la Constitution organise-t-elle la cohabitation ? ». conseil-constitutionnel.fr. 2021-10-01. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[8] Daguet, François (1987). « Jacques Fournier. Le travail gouvernemental ». Politique étrangère 52 (4): 1000–1001. Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]