Abitasyon Zévallos

Abitasyon Zévallos se yon ansyen fèm sik ki sitiye nan Moul sou Grantè depatman Gwadloup (Frans). Te fonde nan 19yèm syèk kòm yon faktori sik santral pote ansanm pwodiksyon an nan plizyè fèm, li sispann aktivite li an 1901. Li te nan lis kòm yon moniman istorik an 1987 epi, klase an 1990.

Istwa modifye

Fondasyon ak devlopman nan 19yèm syèk modifye

Sit la se istorikman yon plantasyon kann sik ki te fonde nan kòmansman 18yèm syèk ak pote ansanm, apre maryaj la nan Philippe Dominique de Parisis de Zévallos ak Renée-Adélaïde Van Shalchwick (ki soti nan refijye olandè), tè yo nan de (2) fanmi rich rete nan Gwadloup sou yon domèn 1 000 ekta nan lane 1802.

Sou volontè Comte de Chazelles (1800-1866) ak Adolphe Lebaudy, yon faktori sik santral te konstwi an 1844 pa Compagnie des Antilles (Konpayi Antiy) ak te premyè enstalasyon nan kalite sa a nan achipèl la - avèk faktori a Abitasyon Marly nan Sent-Anne te konstwi an menm tan - ki mennen nan yon gwo reòganizasyon nan pwodiksyon sik sou zile a ak pwosesis santralize nan kann ki te pwodwi pa divès pwodiktè endepandan nan sektè Bellemare, Bellevue, Jaloriste, La Guillotière, Letaye, Sainte-Catherine, Saint-. Jean ak Saint-Quentin. ^, ^[1] Faktori a te vann twa (3) ane pita. ^[1]

Peryòd Duchassaing de Fontbressin modifye

Nan fen ane 1860 yo, Auguste Duchassaing de Fontbressin te achte byen imobilye a ki te dirije li ak imigran endyen.^[1] Alò, batiman abitasyon Zevallos te bati ant 1868 ak 1871 soti nan eleman ki fèt nan atelye a, avèk kolonn, chapant, friz ak wenn nan dantèl metal. Dapre istoryen yo, li ta te kreye nan atelye yo Gustave Eiffel - orijin sa a rete kontwovèse - pou yon plantè koton lwizyanè ki te gen entansyon ekipe pitit fi jimo li yo ak li.^[1]^,^[2] Eleman de (2) kay te sou yon bato ki te sibi domaj lè li te rive Pwentapit.^[2] Refè, yo mete yo pou vann piblik nan Gwadloup epi akeri pa Duchassaing ; dezyèm kay la se Ernest Souques (direktè faktori Darboussier la) nan Pwentapit, ki an 1987 vin mize Saint-John-Perse. ^[1]^,^[2]

Deklen nan 20yèm syèk modifye

Nan 20yèm syèk, pwopriyetè yo pral reyisi youn ak lòt rapidman pandan trant (30) ane akòz fliktyasyon nan pri entènasyonal yo nan sik ak rekòt kann. Dèt Crédit Foncier Colonial, mèt fèm yo te oblije vann li an 1901.^[3] Mete sou adjidikasyon, konseye minisipal Pwentapit a ak konseye jeneral sosyalis Gwadloup, Raphaël Wachter, te achte faktori a nan mwa septanm 1902 pou fè li tounen yon distilri agrikòl.^[1]^,^[3] An 1905, se yon sendika travayè agrikòl ki te pran izin Zévallos ki t ap eseye eksplwate plantasyon an sou fason endistriyèl ; pwojè a pral tonbe. An 1911, se Koch Foccart ki te vin achte pwopryete a, ki te finalman achte an 1927 pa faktori Sainte-Marthe. ^[1]

Eleman patrimonyal modifye

Klase kòm yon moniman istorik depi 24 septanm 1990, ^, ^[1] li te akeri an 1999 pa Rosan Debibakas, yon antreprenè travay piblik ak ansyen pwopriyetè distilri Delisle a - ki gen granparan, ki gen orijin endyèn, te travay tout lavi yo nan rafineri sik la -, vin tounen ventyèm pwopryetè kay la ^[4] .

Yon gwo pwojè restorasyon - ki gen ladan demantèlman li yo ak rekonstriksyon apre restorasyon eleman fè yo patikilyèman wouye nan lapli ^[4] - ankou. Fini li se sijè a finansman an nan operasyon sa a nan kantite lajan an nan 2 milyon ewo. 30 jen 2020, pwojè a te chwazi pou finansman pa "Loto du patrimoine" kòm youn nan dizwit (18) sit enpòtan nan edisyon anyèl la.^[5]

Achitekti modifye

Abitasyon Zevallos bati nan estil kolonyal kreyòl la men an fè ak brik woz, kouvri nan baz la ak mozayik avèk yon galri nan etaj la ak nan premye etaj la antoure pa balkon fè sikilè. An 1894, mozayik yo te ranplase pa tòl pandan y ap kenbe orijinalite achitekti li yo. estrikti metalik li yo, sijere entèvansyon nan atelye a Eiffel. Makiz la, sèl adisyon nan estrikti debaz la,^[4] pote inisyal Joseph Auguste Duchassaing. Etaj tè a genyen yon gwo sal ; etaj la gen twa (3) chanm. Kay la bati sou yon baz ak yon espas ranpe de mèt wotè, aksesib pa yon kale nan jaden an, bay abri kont siklòn. ^[4]

Li te bati sou yon pwopriyete ki gen yon zòn nan 2,3 ekta yon ansyen raffineri sik - kote chemine endistriyèl Zévallos rete - epi li toujou gen balans yo ak sistèm nan egyaj ki klase.

Aksè ak vizite modifye

Abitasyon Zévallos sitiye nan plas oponim nan sou wout nasyonal la 5 (oswa wout Saint-François, nan kwazman ak wout la Porte-d'Enfer) 4 km sidès nan sant vil Moul.

Etaj tè a nan kay kolonyal la ak nan domèn de-ekta ka vizite soti nan Mèkredi rive Samdi.

Referans modifye

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 et ^1,7 « Zévallos, son usine, sa maison », maisonscreoles.net, 12 novanm 2015.
↑ ^2,0 ^2,1 et ^2,2 Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki rele G1ere2020
↑ ^3,0 et ^3,1 Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki rele AB&EG
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 et ^4,3 Guadeloupe, les bâtisseurs des alizés, documentaire (52 min) de La Ligne bleue, France Ô, 4 desanm 2020. Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; yo defini non « LLB » plizyè fwa ak kontni diferan
↑ Anne Chépeau, « Loto du patrimoine 2020 : voici les 18 nouveaux monuments dévoilés, cinq tirages prévus en septembre », France TV Info, 30 jen 2020.

Lyen deyò modifye

Sitwèb ofisyèl Abitasyon Zévallos

[Maisonscréoles-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 et ^1,7 « Zévallos, son usine, sa maison », maisonscreoles.net, 12 novanm 2015.

[G1ere2020-2] 2,0 ^2,1 et ^2,2 Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki rele G1ere2020

[AB&EG-3] 3,0 et ^3,1 Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; nou pa bay tèks pou ref yo ki rele AB&EG

[LLB-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 et ^4,3 Guadeloupe, les bâtisseurs des alizés, documentaire (52 min) de La Ligne bleue, France Ô, 4 desanm 2020. Erè nan sitasyon : Baliz <ref> pa valab ; yo defini non « LLB » plizyè fwa ak kontni diferan

[AC-5] Anne Chépeau, « Loto du patrimoine 2020 : voici les 18 nouveaux monuments dévoilés, cinq tirages prévus en septembre », France TV Info, 30 jen 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]