Analiz
| Ede nou soutni yon pwojè diksyonè kreyòl, yon kreyasyon lib : |
 Wiksyonè kreyòl
|
Analiz se yon pwosès konyitif ki pèmèt yon moun fè konklizyon dapre konpreyansyon eleman ki konpoze yon objè, yon sistèm, ou yon fenomèn. Nan analiz, pafwa li nesesè pou yon analis sentetize kèk eleman nan sistèm nan pou pemèt li rive ak yon konklizyon rezonab. Gen plizyè diferan tip analiz : analiz dediktiv, analiz endiktiv.
Yon egzanp de analiz dediktiv : Kap Ayisyen se yon vil nan nò Dayiti. Ri 13 se yon katye nan Kap Ayisyen. Alò Ri 13 se yon katye nan pati nò Dayiti.
Yon egzanp de analiz endiktiv : analiz baze sou estatistik ki montre yon korelasyon ant yon faktè ak yon efè. Pa egzanp, si yon etid medikal fèt ki pran an konsiderasyon diferan estati sosyo-ekonomik, diferan orijin rasyal e latriye. Nan etid la, si yo detèminen yon korelasyon sibstansyèl ant fimen sigarèt ak ensidans kansè, analiz endiktiv sa rezonab ase pou analiz la konkli ke "fimen sigarèt ògmante ensidans kansè".