Epidemi kolera an Ayiti

Depi tranblemanntè 2010 la an Ayiti, yon epidemi kolera ki te koze pa fòs mentyen lapè Nepal yo te ankouraje nan peyi a pandan ke yo pa te jwenn okenn ka pou plis pase yon syèk.[1] Nan mwa out 2016, Òganizasyon Mondyal Lasante (WHO) estime ke epidemi an te lakòz 10 000 lanmò pou plis pase 800 000 ka sitou idantifye an Ayiti ak Repiblik Dominikèn, men tou, nan Kiba ak Meksik.

Li se youn nan pi gwo epidemi kolera depi kòmansman 20yèm syèk la, ansanm ak youn nan epidemi ki frape Yemèn depi 2016.

Orijin epidemi an modifye

Nan dat 22 oktòb 2010, nèf mwa apre tranblemanntè a, Prezidan ayisyen an, René Préval, te fè konnen gwo epidemi dyare ki te ap anvayi nan rejyon Latibonit la se pa kolera.[2] Pa gen okenn ka yo te dyagnostike nan peyi a pou plis pase yon syèk.[3]

Nan mwa novanm 2010, ensidan te pete ant yon pati nan popilasyon an ak kas ble yo nan Minustah la. Manifestan yo akize kas ble yo pou move jere epidemi an epi simaye li nan peyi a.[4] Yon nouvo kontenjan kas ble, ki soti nan Nepal, te rive vre ann Ayiti kat (4) jou anvan aparisyon premye ka yo, ki te fèt toupre kan yo.[5]

Apati 2011, plizyè etid sipòte tèz la nan yon enpòtasyon kolera sou zile a pa kontenjan nepalè kas ble, ki transpòte maladi a.[6],[7] Etid sa yo jenomik (idantite vibryon an Ayiti avèk epidemi ki ap kontinye nan Nepal),[8] oswa epidemyolojik (modèl konpatib avèk kan militè a kòm sous orijinal la).[9]

Devlòpman epidemi an modifye

Epidemi an te pete nan nò kapital Pòtoprens, bò rivyè Meye, toupre Mirebalais.[9] Apre twa semèn epidemi, sitiyasyon an, ki deja trè enkyetan, konplike avèk pasaj siklòn Tomas la.[10]

Bibliyografi modifye

  • Renaud Piarroux (21 mas 2019). CNRS Éditions, ed. Choléra. Haïti 2010-2018 ̠ histoire d’un désastre. Paris/58-Clamecy. p. 350. ISBN 978-2-271-12524-8. .

Gade tou modifye

Referans modifye

  1. « Le drame du choléra en Haïti ». France 24. 13 oktòb 2014. Retrieved 4 jiyè 2018. 
  2. (franse) fr « Épidémie de choléra « du type le plus dangereux » ». radio-canada.ca. Société Radio-Canada. 22 oktòb 2010. 
  3. (franse) fr « Le drame du choléra en Haïti ». france24.com. France 24. 13 oktòb 2014. 
  4. (franse) fr « Épidémie de choléra « du type le plus dangereux » ». radio-canada.ca. Radio Canada. 22 oktòb 2010. 
  5. (angle) en F. Houghton; A. Norris (1 janvye 2018). « Credibility, integrity, transparency & courage: The Haitian Cholera outbreak and the United Nations (UN) » 11 (1). Journal of Infection and Public Health. pp. 140–141. ISSN 1876-0341. doi:10.1016/j.jiph.2016.11.005. Retrieved 31 oktòb 2019. 
  6. (angle) en Fabini D. Orata; Paul S. Keim; Yan Boucher (3 avril 2014). « The 2010 Cholera Outbreak in Haiti: How Science Solved a Controversy » 10 (4). PLoS Pathogens. ISSN 1553-7366. PMID 24699938. doi:10.1371/journal.ppat.1003967. Retrieved 31 oktòb 2019. 
  7. « Final Report of the Independent Panel of Experts on the Cholera Outbreak in Haiti » (PDF). ijdh.org. Institute for Justice & Democracy in Haiti. p. 29-30. Retrieved 31 oktòb 2019. 
  8. (angle) en « Population Genetics of Vibrio cholerae from Nepal in 2010: Evidence on the Origin of the Haitian Outbreak ». American Society for Microbiology. 23 out 2011. Archived from the original on 2021-04-19. Retrieved 2022-10-06. 
  9. 9,0 et 9,1 « Understanding the Cholera Epidemic, Haiti ». Centers for Disease Control and Prevention. jiyè 2011. 
  10. (franse) fr « Une nouvelle calamité menace Haïti : le cyclone Tomas approche ». rfi.fr. Radio France internationale. 3 novanm 2010. 

Lyen deyò modifye