Jean-Baptiste Colbert
| Jean-Baptiste Colbert | ||
|---|---|---|
| ||
| Fonksyon | ||
| sekretè Deta nan Marin | ||
| – (14 an, 5 mwa ak 30 jou) |
||
| Biyografi | ||
| Dat nesans | ||
| Lye nesans | Reims | |
| Peyi nesans | Frans | |
| Dat lanmò | (ak 64 ane) | |
| Lye lanmò | Pari | |
| Peyi lanmò | Frans | |
| Nasyonalite | franse | |
| Konjwen | Marie Charron | |
| Fanmi | Fanmi Colbert | |
|
|
||
 | ||
modifye  |
||
Jean-Baptiste Colbert, ki fèt 29 out 1619 nan Reims epi ki mouri 6 septanm 1683 an Pari (Frans), se youn nan prensipal minis nan Louis XIV. Kontwolè Jeneral nan Finans ant 1665 ak 1683, sekretè Deta Maison du roi ak sekretè Deta nan Marin ant 1669 ak 1683.
Biyografi modifye
Jean-Baptiste Colbert antre nan sèvis kouzen li Jean-Baptiste Colbert de Saint-Pouange, premye grefye nan depatman lagè a sou Louis XIII.
Nan lane 1640, lè li te gen 21 an, papa l te achte l pòs komisyonè òdinè lagè, grefye Sekretè Deta pou lagè a, François Sublet de Noyers, yon pozisyon ki te oblije Colbert enspekte twoup yo ak te ba li yon sèten notoryete nan mitan ofisye yo, tout soti nan noblès la.
Nan 1645, Saint-Pouange te rekòmande l 'bay Michel Le Tellier, papa Marquis de Louvois, bòpè li, lè sa a. Sekretè Deta pou Lagè. Li te anboche l kòm sekretè prive, epi li te nonmen li konseye wa a an 1649.
Nan sèvis Mazarin (1651-1661) modifye
An 1651, Le Tellier te prezante l bay Kadinal Mazarin ki te konfye l nan jesyon fòtin li, youn nan pi enpòtan nan wayòm nan. Konsa, li te jere fòtin Mazarin pandan dizan (1651-1661). Men, li pral tou vin abitye ak sistèm finans wayal la epi dekouvri pwoblèm naval yo.
Repitasyon yo dwe kout ak enkominike, li te diman renmen pa Tribinal la. Madame de Sévigné ti non li "Nò".
Responsab pou sipèvize jesyon finans Eta a, Colbert te ekri nan yon rapò sou swadizan detounman fon pa Nicolas Fouquet, sipèentandan finans, li fè remake ke « mwens pase 50% nan taks kolekte rive wa a ».
Yon ti tan anvan lanmò li (), Mazarin rekòmande pou Louis XIV pran Colbert nan sèvis li, ak fraz ki pi popilè: « Mesye, mwen dwe tout bagay ak Monwa ou, men mwen egzeyate dèt mwen an lè mwen prezante Colbert » ba li.
Pou jèn wa a, Colbert pa enkoni. Louis XIV ak Colbert pataje menm inplakabl nan travay, menm enkyetid pou enfòmasyon, menm gou pou grandè wayòm nan. Wa a apresye gwo grefye zele ak fidèl li te konnen depi nan anfans li te jete pa Fronde. Colbert venere jèn souveren sa a, jinyò li nan diznèf ane, li wè tèt li kòm yon edikatè ki gen respè ak konpetan nan zafè marin la. Men, enkli nan epòk li te okipe pi wo ofis yo nan wayòm nan, Colbert p ap janm bliye ke li se sèlman yon enfòmatè privilejye koute pa wa a ki pou kont li kenbe pouvwa desizyon an[1]
Zèv li yo modifye
Referans modifye
- ↑ Meyer et Acerra 1994, p. 36-52.
Lyen deyò modifye
- Jean-Baptiste Colbert sou bnf.fr