Latrin
Latrin se yon kote ki ranje pou yon moun ka soulaje tèt li nan jete ekskreman kò li, an patikilye nan defèkasyon (Kanadyen ki pale fransè pito itilize tèm nan "becosse" ki soti nan ekspresyon angle a «back house» ki vle di "dèyè kay la" piske latrin nan te sitou ekipe la). Konpare ak yon twalèt, latrin yo gen mwens teknoloji. Latrin yo se fòm asenisman debaz ki pi itilize nan mond lan . Objektif yon latrin se alafwa pou asire sante moun kap itilize li yo lè li genyen oswa jete ekskreman yo, epi tou pou pwoteje anviwònman an.
An 2002 te rete plis pase 2.6 milya moun nan mond lan san sanitasyon debaz e kidonk san latrin akseptab [1] . Konsekans yo pou sante piblik, enfrastrikti iben ak diyite moun yo tèlman enpòtan ke nou ka pale de "kriz sante» [2] Malgre inisyativ ki swiv Objektif Devlopman Milenè yo (ki vize pou redui mwatye pwopòsyon moun ki pa gen asenisman debaz ant 2000 ak 2015), to kouvèti asirans lan ap lite pou kenbe ak kwasans popilasyon mondyal la.
Kriz sante a ka pran yon enpòtans konsa ke li fini afekte politik yon peyi; konsa, Gandhi te di ke "asenisman pi enpòtan pase endepandans".[3]
Tèm latrin yo refere tou ak espas bèt yo itilize pou ekskreta yo.
Itilite modifye
Yon latrin gen de (2) fonksyon prensipal :
- asire sante itilizatè li yo pa pèmèt evakyasyon an nan ekskreman nan yon fason ijyenik ;
- asire pwoteksyon anviwònman an pa genyen jèm patojèn ki elimine yo.
Diferan kalite latrin yo ranpli de wòl sa yo plis oswa mwens byen. Kidonk, yon latrin ki pa byen konsève pral mal ranpli wòl li nan pwoteksyon ijyenik ; kalite sòl ak pwoksimite ak dlo anba tè ap konplike risk anviwònman an.
Sepandan, yon latrin gen lòt fonksyon tou selon jan yo itilize l, e fonksyon sa yo souvan pi enpòtan lè w ap deside si w ap achte yon latrin oswa amelyore sistèm ki egziste a, byenke plis pase rezon sante.[4] Yon latrin pèmèt vi prive, yon pwen enpòtan espesyalman pou fanm (nan kèk kilti, yo pa ta dwe wè yo ale nan bezwen yo) ; defeksyon ouvè tou asosye ak yon estati pi ba, li se yon sentòm povrete,[5] alòske itilizasyon yon latrin fè li posib pou kenbe oswa reprann yon sèten diyite. Yon latrin se tou yon pati nan kilti a : pa gen youn ka yon sous wont lè ou resevwa vizitè, posede youn ka yon sous prestij. Menm jan an tou, gen yon kalite latrin "amelyore" oswa yon twalèt ka bay yon sèten estati sosyal tou.
Bibliografi modifye
- Sandy Cairncross ak R. Feachem, Jeni Sante Anviwònman nan Twopik yo, 1993, Wiley & Sons.
- Duncan Mara, Low-cost Urban Sanitation, 1996, Wiley & Sons.
Gade tou modifye
Nòt ak referans modifye
- ↑ (angle) en Water and Sanitation Programme, Joint Monitoring Programme for Water Supply and Sanitation, accessible en ligne.
- ↑ M. Black, Mega-Slums: the Coming Sanitary Crisis, WaterAid, 1994.
- ↑ Sanitation is more important than independence, cité à de nombreuses reprises et notamment dans Duncan Mara, Low-cost Urban Sanitation, 1996, Wiley & Sons.
- ↑ Water and Sanitation Programme, Who buys latrines, where and why?, field note, septembre 2004.
- ↑ Robert Chambers, Whose Reality Counts: Putting the First Last, ITDG Publishing, 1997.
Lyen deyò modifye
- Paj Rezo frankofòn sou dlo ak sanitasyon — Teknoloji a pri ki ba.
- FAQ sou sanitasyon otonòm.
- Eugène Viollet-le-Duc, Diksyonè achitekti franse 11yèm rive 16yèm syèk, Latrin
- (angle) en Paj sitwèb IRC sou ratrapaj anviwònman an.
- (angle) en Pwogram Dlo ak Sanitasyon, yon pati nan Bank Mondyal.
- (angle) en Sanitasyon debaz ak jete eskreta moun nan latrin