Lig Feminin pou Aksyon Sosyal
Lig Feminin pou Aksyon Sosyal se te yon òganizasyon fanm ann Ayiti, ki te fonde nan ane 1934. [1] Li te fonde pa Yvonne Sylvain. Se te premye òganizasyon feminis ann Ayiti, e li te jwe yon wòl enpòtan nan batay pou vòt fanm yo, ki te finalman prezante an 1950[2].
Istwa modifye
Nan yon moman medam yo kontinye opoze ak okipasyon militè Ameriken an Ayiti (1915–1934), Alice Garoute te pami fondatè yo nan ane 1934 Lig Feminin pou Aksyon Sosyal (aka Lig Feminine for Aksyon Sosyal ) ak prezidan li apati 1941. Li te fè anpil bèl diskou epi ki te byen dokimante nan Asanble Nasyonal la pou egalite konplè fanm yo, ranfòse agiman li yo ak divès konvansyon Ayiti siyen an favè dwa fanm yo.
Anplis Alice Garoute, manm fondatè Lig la te gen ladan yo: Madeleine Sylvain, Fernande Bellegarde, Thérèse Hudicourt, Esther Dartigue, Alice Téligny Mathon, Marie-Thérèse Colimon, Marie-Thérèse Poitevien ak Yvonne Hakim-Rimpel, anpil ladan yo se te pwofesè ekstraksyon sosyal. Nan mwa avril 1935, Lig la te mande Esther Dartigue pou l bay yon diskou sou edikasyon fanm ann Ayiti, ki te fèt nan "Centre d'Etudes Universitaires", epi li te deklare malerezman medam yo te mal edike. (Sèlman 3% nan tifi nan distri riral yo te ale lekòl ak anpil nan sa yo answit te abandone, e jiska 1944 pa te gen okenn lekòl segondè pou tifi nan zòn iben yo). Diskou a te lakòz yon sansasyon epi yo te kouvri anpil nan jounal nasyon an.
Objektif lig la se te sipòte pa goch politik la e yo te gen ladan l; plis lekòl pou tifi, egalite pou fanm nan dwa pou fanmi, yon salè egal pou yon travay egal, dwa vòt pou fanm, sendika travay gratis ak yon ministè travay ak yon biwo fanm. Gouvènman an te entèdi Lig la yon ti tan apre fondasyon li, men li te retabli lè li te dakò etidye objektif li yo olye pou yo aplike yo imedyatman. Se lig la kredite pou siksè li nan kanpay pou dwa vòt fanm yo ki te finalman akòde an 1957[3].
Premye Kongrè Fanm Ayisyèn yo modifye
Premye Kongrè Fanm Ayisyen yo te òganize pa Lig la nan 10 pou rive14 Avril 1950 anba je vijilan prezidan onorè li a, Premye Dam Lucienne Heurtelou Estimé. Alice Garoute te ofri yon diskou patikilyèman pasyone sou eta edikasyon fanm ayisyèn nan kote li te diskite ke fanm sa yo ki te lekòl depi 1940 nan twa lekòl prive ki aksepte yo te fè menm jan ak gason. Li te deplore tou ke fanm ann Ayiti pandan tan li yo te mal trete tankou pandan Kòd Nwa Napoleon an (aka Kòd Nwa Napoleon an): "tankou timoun ak malad mantal". Nan seremoni fèmen Kongrè a, Alice Garoute ak lòt fanm remakab te depoze yon lis ofisyèl revandikasyon yo[2].
Referans modifye
- ↑ H. Deschamp: Femmes haïtiennes, Ligue féminine d'action sociale (Haiti), 1953
- ↑ 2,0 et 2,1 Manigat, Mirlande (2002). Etre Femme en Haiti Hier et Aujourd'hui. Haiti: Université Quisqueya. pp. 280–287. ISBN 99935-2-041-1.
- ↑ Bellegarde-Smith, Patrick (2004). Haiti: The Breached Citadel (2nd ed.). Ontario: Canadian Scholars Press. p. 39. ISBN 1-55130-268-3.