Richard Wright (ekriven)

Richard Wright
Image illustrative de l’article Richard Wright (ekriven)
Fonksyon ekriven, powèt
Nesans
Natchez, Misisipi
Lanmò (ak 52 ane)
Pari Frans
Nasyonalite afriken-ameriken
Domèn literati, pwezi

Richard Nathaniel Wright, fèt 4 septanm 1908 nan Roxie toupre Natchez nan eta Misisipi (Etazini) epi li te mouri 28 novanm 1960 nan Pari (Frans), se yon womansye, powèt, eseyis ak jounalis afriken-ameriken.

Woman Native Son (1940) se yon siksè ki travèse baryè prejije rasis nan tan li, Orson Welles pral fè yon adaptasyon pou teyat la an 1941 ak Rashid Johnson yon fim (Native Son, 2019).

Biyografi modifye

 
Richard Wright - Plak Memoryal sou bank yo nan Misisipi nan Natchez, Misisipi.
 
Plak 14 lari Monsieur-le-Prince (Pari), kote li te rete depi 1948 pou rive 1959.
 
Tonm nan simityè Père-Lachaise.

Pitit pitit yon esklav,[1] Richard Wright te fèt nan yon fanmi ras melanje (afriken-ameriken, blan ak Endyen Choctaw ) nan yon plantasyon nan kwen an nan forè yo[2] nan Roxie nan teritwa Natchez la. Richard se pitit gason Nathan Wright, yon kiltivatè analfabèt ak Ella Wilson Wright, yon pwofesè ranplasan.[3] Nan espwa amelyore desten li, papa li te deplase ak fanmi li nan Memphis, Tenèsi, kay li te toupre Beale Street, yon katye nan bòdèl ak lòt bidonvil.

Nan lane 1913, papa li tonbe nan alkòl epi li abandone fanmi li, manman li mennen pitit li nan Jackson,eta Misisipi.

Nan lane 1918, manman li te soufri yon konjesyon serebral, Richard ak frè li Leon Alan Wright,[4] okòmansman te pran pa sè Ella a, Maggie Ann, men mari li Silas Hoskins te asasinen pa moun blan,[5] Maggie Ann, Richard ak Leon pran refij nan kay grann matènèl li, Margaret Bolden Wilson.[6] yon Advantis Setyèm Jou ki abite eta Akennsas.

Richard te gen yon edikasyon iregilye ale nan lekòl nan lekòl, finalman etabli tounen nan Jackson ak pran klas nan Smith-Robertson Junior High School kote li ta gradye avèk felisitasyon, Valedictorian la.[6]

An 1925 li te deplase nan Memphis, e se pandan tan sa a li te dekouvri zèv HL Mencken. Apre li te fin egzèse anpil ti metye, li te pati an 1927 pou Chikago, kote an 1935 li te kòmanse kolabore ak ". Pwojè Ekriven Federal ". Li te rantre nan Pati Kominis Etazini an 1933. An 1938, li te pibliye yon rekèy nouvèl Uncle Tom's children (Les enfants de l'oncle Tom) ki te resevwa "Guggenheim Fellowship" ane kap vini an. Woman Native Son, ki te pibliye nan lane 1940, te rankontre yon gwo siksè. Nan kèk èdtan, kèk libreri yo soti nan estok ; an twa (3) semèn, yo te vann 215 000 kopi.[7] Li vin premye woman yon Afriken-Ameriken ekri ki te antre nan seleksyon Book of the Month Club (klib Liv Mwa a), ki ogmante distribisyon li an plis.[7] Kritik yo tou antouzyastik, epi konpare Wright ak kèk nan womansye ki pi enfliyan tankou John Steinbeck, Theodore Dreiser, Fyodor Dostoyevsky oswa Charles Dickens. [7]

An 1944, li te kite pati kominis la.

An 1945 li te ekri Black Boy, ki rakonte anfans li. Tèm sa yo pran nan yon woman ekzistansyalis Le Transfuge (1953), ak nan Tande, moun blan. ! (1957), koleksyon konferans li an Ewòp. Nou dwe l tou yon woman sou lavi nan katye pòv yo, Le Long Rêve (1958), ak istwa sou vwayaj li nan peyi Espay, Lafrik ak lès Sidès la. Apre lanmò li, te parèt Eight Men (1961), Bon sang de bonsoir (1963), osi byen ke American Hunger (1977), yon travay otobyografik ki evoke ane li te pase nan Nò Etazini.

Pou chape anba pouswit gouvènman federal ameriken an kont Kominis yo nan moman McCarthyis la, Richard Wright te kite al pran refij an Frans an 1946 avèk madanm li ak pitit fi. Lafrans se, dapre li, sèl peyi kote li ka kontinye eksprime lide li lib ". Nan Pari, li te rankontre Jean-Paul Sartre ak Albert Camus, epi li te vin enterese nan aktyèl egzistansyalis la,[8] ki soti nan ki li te enspirasyon pou dezyèm woman li a, The Outsider (1953). Nan lane 1947, Richard Wright pran nasyonalite fransèz epi li angaje li nan yon nouvo batay, batay pou endepandans pèp kolonyal yo. Li te patisipe nan konferans ki pa aliye nan Bandung an 1955, pou ki li te ekri yon rapò ki rele Le rideau de couleur (Rido ki gen koulè pal ). Nan Pari, li te pran pati pou endepandans aljeryèn, ansanm ak lòt entelektyèl franse tankou Sartre ak Camus. Richard Wright pral pase dènye ane lavi li ant Pari, moulen Andé a ak kay li nan Nòmandi kote li ekri anpil zèv angaje tankou Écoute, homme blanc ! (1957) oswa Une faim d'égalité (postim 1977). Li te mouri nan yon atak kè nan Pari a laj sèlman 52 zan. LI kite dèyè lI yon travay ke li te vle itilize pou rasanble de monn, sa blan yo ak sa ki nwa yo, pou fè youn ".

Yo te mete sann li yo nan bwat 848 kolonbaryòm Père-Lachaise.

Zèv prensipal yo modifye

koleksyon modifye

Dram modifye

Fiksyon modifye

An 1940, Richard Wright te pibliye zèv li pi popilè : Un enfant du pays. Li se yon woman dramatik sou yon jèn Ameriken nwa, Bigger Thomas, ki gen lavi pral fini nan san pa efè detèminis kilti Jim Crow. Li te pote nan ekran an de fwa, nan lane 1951 ak nan lane 1986, premye fwa a reyalize pa Pierre Chenal ak tèt li nan wòl prensipal la.

Lòt zèv modifye

  • Uncle Tom's Children (Les Enfants de l'Oncle Tom), Harper, New York, 1938
  • The Man Who Was Almost a Man (L'homme qui était presque un homme), Harper, New York, 1939
  • The Man Who Lived Underground (L'homme qui vivait sous terre), Accent, 1942
  • The Outsider (Le transfuge), Harper, New York, 1953 (woman enspirasyon egzistansyalis)
  • Savage Holiday, Avon, New York, 1954
  • The Long Dream, Doubleday, Garden City, 1958
  • Eight Men, World, New York, 1961 (recueil de nouvelles publié peu après sa mort)
  • Lawd Today (Bon sang de bonsoir), Walker, New York, 1963
  • Fishbelly, 1989 (roman dans lequel il raconte les problèmes raciaux de l'époque)
  • Rite of Passage, Harper Collins, 1994
  • A Father's Law, Harper Perennial, Lonn, 2008

Non-fiksyon modifye

  • How "Bigger" Was Born; Notes of a Native Son, Harper, New York, 1940
  • 12 Million Black Voices: A Folk History of the Negro in the United States, Viking, New York, 1941
  • Black Boy, Harper, New York, 1945 (zèv otobiyografik ekri an 1945 ki raconte anfans li nan sid segregasyonis Etazini)
  • Black Power, Harper, New York, 1954
  • The Color Curtain, World, Cleveland, 1956
  • Pagan Spain, Harper, New York, 1957
  • Letters to Joe C. Brown, Kent State University Libraries, 1968
  • American Hunger / Une faim d'égalité, Harper, New York, 1977 (zèv otobiyografik postim, kote li dekri pwoblèm li yo avèk Pati kominis (1977))
  • Three Books from Exile : Black Power; The Color Curtain et White Man; and Listen !, Harper Perennial, 2008

Esè modifye

  • The Ethics Of Living Jim Crow : An Autobiographical Sketch (1937)
  • Introduction to Black Metropolis : A Study of Negro Life in a Northern City (1945)
  • I Choose Exile (1951)
  • White Man, Listen! (Garden City, New York: Doubleday, 1957)
  • Blueprint for Negro Literature (New York City, New York) (1937)
  • The God that Failed (kontribitè) (1949)

Pwezi modifye

  • Haiku : This Other World / Haiku, cet autre monde, Arcade, 1998 (817 de ses quatre mille haïkus).

Adaptasyon modifye

Bibliyografi modifye

  • Martine Leibovici, Autobiographie de transfuges. Karl Philipp Moritz, Richard Wright, Assia Djebar, koleksyon L'esprit des lettres, Le Manuscrit, 2013.

Referans modifye

  1. « Richard Wright ». Encyclopedia Britannica. Retrieved 17 jen 2019. 
  2. « Richard Wright ». www.encyclopedia.com. Retrieved 17 jen 2019. 
  3. Richardson, Mark (26 jiyè 2017). « Wright, Richard ». Oxford Research Encyclopedia of Literature. doi:10.1093/acrefore/9780190201098.013.763. Retrieved 17 jen 2019. 
  4. « Richard Wright ». Mississippi Encyclopedia. Retrieved 17 jen 2019. 
  5. « richard wright biography ». www.math.buffalo.edu. Retrieved 17 jen 2019. 
  6. 6,0 et 6,1 « Richard Wright's Life ». english.illinois.edu. Archived from the original on 2019-07-29. Retrieved 17 jen 2019. 
  7. 7,0 7,1 et 7,2 « Native Son », in Paul Schellinger, Encyclopedia of the Novel, 1998.
  8. « Richard Nathaniel Wright (1908–1960) ». Encyclopedia of Arkansas. Retrieved 17 jen 2019. 

Lyen deyò modifye