Wikipedya

Wikidata

Pwojè Baz Konesans ki korije ak kolaborasyon volontè

Logo Wikidata
logo Wikidata
Adresse [1]
Deskripsyon Baz done gratis ak patisipatif
Eslogan The free knowledge base that anyone can edit, la base de conocimiento libre que todo el mundo puede editar ak מאגר הידע החינמי שכל אחד יכול לערוך
Komèsyal Non
Piblisite Non
Tip sit Wiki
Lang Miltileng
Enskripsyon Si ou vle
Pwopriyetè Fondasyon Wikimedya
Kreye pa Wikimedia Deutschland
Lansman Mwa invalide (Oktòb)
modifye Consultez la documentation du modèle

Wikidata se yon baz konesans ki kapab amelyore libète, ki fèt pou santralize done divès pwojè mouvman Wikimedia[1]. Yon ajou nan yon dosye Wikidata otomatikman reflete sou tout paj pwojè Wikimedia ki itilize li. Plis an jeneral, Wikidata gen entansyon bay yon sous komen done objektif, tankou dat nesans pèsonalite yo oswa pwodwi domestik brit peyi yo[1].

Istwa

modifye

Sit la te louvri pou premye kontribisyon yo nan [2],[3]. Kreyasyon pwojè sa a te finanse pa don Allen Institute for Artificial Intelligence pou 50%, Gordon and Betty Moore Foundation ak Google pou 25% chak, pou yon montan total de 1,3 milyon ero[4],[3].

 
Ekip devlopman Wikidata an 2012.

Istorikman, Wikidata te anvan lòt baz done pwojè k ap chèche eksplwate done Wikipedya, DBpedia an patikilye te lajman itilize pou ekstrè ak trete kontni nan ansiklopedi a [5]. Konsèp la te premye parèt nan Wikimedia Deutschland ki te pran an chaj devlopman pwojè a jiskaske deplwaman, ki te konfye answit, ansanm ak antretyen, nan Wikimedia Foundation ak nan yon ekip uit devlopè. ki te dirije pa de fondatè Semantic MediaWiki, Denny Vrandečić ak Markus Krötzsch[3].

Deplwaman Wikidata te fèt nan twa faz[3]:

  1. kreyasyon tout fichye atik ki soti nan 280 Wikipedya yo nan diferan lang;
  2. ouvèti a koreksyon ak kreye done;
  3. kreyasyon otomatik nan lis ak graf lè l sèvi avèk done, ki kapab itilize ankò nan Wikipedia.

Wikidata te prezante nan mwa fevriye 2012 pandan Modèl:Langue[3]. Ouvèti li yo te anonse okòmansman nan sezon prentan 2013[1]. Kreyasyon li fè pati yon kontèks devlopman k ap grandi nan web semantik la, ki gen ladann agrégation, analiz ak itilizasyon done gaye e konsa li posib pou reponn kesyon konplèks. WolframAlpha deja pèmèt kalite repons sa a gras ak motè Mathematica ak baz done li yo[6].

Yo te planifye ke Wikipedia Ongwa ta dwe premye moun ki aplike itilizasyon done Wikidata nan Wikipedia. Sepandan, anvan sa, lojisyèl MediaWiki te dwe mete ajou epi yo te dwe kreye yon kliyan espesifik Wikidata[7]. Premye atik yo nan lang Ongwa te kòmanse min Wikidata nan mitan-.

 
Logo orijinal Planemad te pwopoze an 2012.

Kominote entènasyonal Wikimedia te chwazi logo la, ki te kreye pa Arun Ganesh anba psedonim Planemad, pandan yon vòt ki te fèt soti 3 jiyè rive [8]. Nan 33 pwopozisyon yo, logo sa a te resevwa 89 vòt favorab sou prèske 1 000 vòt[9]. barcode konpoze mo “wiki” nan kòd morse[10].

Depi , Wikipedia Rezime se yon pwojè Wikimedia Foundation ki vize pou kreye yon vèsyon Wikipedia endepandan de lang, lè l sèvi avèk [ [Modèl done|done estriktire]] soti nan Wikidata[11].

Òganizasyon ak operasyon

modifye

Prensip

modifye

Wikidata se yon koleksyon paj ki estoke nan yon baz done oryante dokiman. Chak paj konpoze de doneyo ak pè kle-valè, sitou lyen ki mennen nan lòt paj, kidonk fòme yon seri graf semantik estriktire. Anbisyon an se fòme yon graf konesans[12]. Wikidata se Wikibase, yon bibliyotèk lojisyèl distribye anba yon lisans gratis[13].

Wikidata pèmèt done ki soti nan depo li yo dwe itilize nan pwojè Wikimedia Foundation swa atravè adisyon espesifik nan wikisentaks, oswa lè l sèvi avèk lang Lua.

Chanje kontwòl

modifye
  Seksyon sa vid, li pa detaye ase oswa li pa konplè. Èd ap itil anpil! Kijan pou fè ?


Lisans

modifye

Kontni Wikidata pwoteje pa lisans CC0[14].

Finansman

modifye
  Seksyon sa vid, li pa detaye ase oswa li pa konplè. Èd ap itil anpil! Kijan pou fè ?


Resepsyon

modifye

Nan mwa novanm 2014, Wikidata te resevwa Open Data Publisher Award nan men Open Data Institute « pou lajè li ak ouvèti entegre li yo »[15].

Nan mwa desanm 2014, Google te anonse ke li ta fèmen Freebase an favè Wikidata[16].

Apati Novanm 2018, enfòmasyon Wikidata yo itilize nan 58.4% nan tout atik Wikipedia angle yo, sitou pou idantifyan ekstèn oswa kote kowòdone yo. An total, 64% nan tout paj nan Wikipedia, 93% nan tout atik nan Wikivoyage, 34% nan tout Wikiquotes, 32% nan tout [[Wikisource] |Wikisources] ] ak 27% nan tout Wikimedia Commons genyen done ki soti nan Wikimedia Commons. Itilize nan lòt pwojè Fondasyon Wikimedia montre enterè Wikidata[17].

Depi Desanm 2020, omwen 20 lòt zouti ekstèn te vizyalize done Wikidata[18] ak plis pase 300 atik yo te pibliye sou Wikidata[19].

Asistan vityèl yo te itilize done estriktire Wikidata yo tankou Siri Apple ak Alexa Amazon[20].

Egzanp aplikasyon

modifye
  • Ekstansyon Mwnci a kapab enpòte done ki soti nan Wikidata nan spreadsheets soti nan LibreOffice Calc[21].
  • An 2019, yo te pibliye yon revizyon sistematik sou itilizasyon Wikidata, pou fè yon bilan sou rechèch sou Wikidata, fason literati syantifik la diskite sou li, itilizasyon li yo, ak pèspektiv ak twou vid ki genyen nan rechèch pou lavni[22] ; konkli ke rechèch toujou ap émergentes men ap grandi, lye ak potansyèl enpòtan nan Wikidata, ki sepandan rete (nan 2019) sèlman itilize pa kèk disiplin ak ak yon diferans enpòtan ant rechèch ak pratik. Etid yo sitou fèt pa chèchè Ewopeyen yo, epi yo reflete distribisyon an nan kontni Wikidata, plis limite aplikasyon mondyal li yo[22].
    Genyen (apati mwa Oktòb 2019) diskisyon sou itilizasyon eleman QID kont sa yo rele QID emoji[23]
  • Wiki Explorer (Aplikasyon pou Android) pèmèt ou dekouvri bagay ki prezan alantou itilizatè a ak mikwo-edite Wikidata;
  • KDE Itinerary (asistan vwayaj ki konsyan sou vi prive) sèvi ak done ki soti nan Wikidata;
  • Google te lanse yon pwojè analizè semantik ankadreman ki vize pou analize enfòmasyon sou Wikidata epi transfere li nan Wikidata lè li pwopoze deklarasyon ki enpòtan lè l sèvi avèk entèlijans atifisyèl[24].

Risk

modifye

Dapre TechCrunch, lefèt ke done ki soti nan WGoogle oswa nenpòt lòt motè rechèch kapab itilize ankò ikidata, ki te pibliye anba CC0 lisans, kapab mennen nan mwens konsiltasyon sou Wikipedya akòz lefèt ke kèk Google[3] motè Google[3] ka rezoud 20% demann Semantic Web yo.

Anplis de sa, dapre Mark Graham[25], santralizasyon done yo konsidere "objektif" te kapab lakòz pwoblèm deja limite nan atik Wikipedya. Sa a eksplike ke kote efikasite yo pral ranfòse pou done ki pa kontwovèsyal tankou "Tokyo se kapital la nan Japon", sijè ki gen plis kontwovèsyal tankou popilasyon an nan Izrayèl riske kreye deba lokalize sou Wikidata, ak nan yon lang ki pral moun ki pale peyi oswa sijè konsène yo pa nesesèman konprann an premye[26].

Nòt ak referans

modifye
(fr) Yon pati nan atik sa a oswa tout atik la soti nan Wikipedya en fransè Ki gen pou tit « Wikidata » (gade lis otè yo).
  1. ↑ 1,0 1,1 et 1,2 , « Wikidata vle rann li pi fasil pou mete ajou Wikipedya ».
  2. ↑ « Wikidata » (sur l'Internet Archive)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 et 3,6 (en) , « Wikipedia's Next Big Bagay: Wikidata, yon baz done ki ka li nan machin, ki ka modifye pou itilizatè a finanse pa Google, Paul Allen ak lòt moun ».
  4. ↑ (en) Boonsri Dickinson, « Paul Allen envesti nan yon gwo pwojè pou rann Wikipedia pi bon », sur Business Insider.
  5. ↑ (en) « DBpedia - Yon pwen kristalizasyon pou entènèt la done », Journal of Web Semantics (en),‎ (ISSN 1570-8268).
  6. ↑ Anne- Claire Norot, « Èske motè rechèch yo ap gen repons pou tout bagay? », sur Les inrockuptibles.
  7. ↑ (de) , « Wikidata: Daten-Fundus für Wikipedia eröffnet », sur Heise sou entènèt.
  8. ↑ (angle) en (en) Wikidata bezwen yon logo epi ou kapab ede!, blog Wikimedia Deutschland.
  9. ↑ (angle) en -the-winner-is/ Modèl:Langue, blog Wikimedia Deutschland.
  10. ↑ Kòm verifye lè l sèvi avèk -code-renderer.html Wikidata rannman kòd morse.
  11. ↑ Thierry Noisette, « Rezime Wikipedya: yon pwojè tradiksyon ansiklopedi a soti nan baz done li », sur ZDNet France.
  12. ↑ (en) « Entwodwi Wikidata nan Linked Data Web », Springer, ISWC,‎ .
  13. ↑ (en) « Nouvo fason pou kreye ak pataje enfòmasyon bibliyografik: yon eksperyans nan itilize Modèl Done Wikibase pou done UNIMARC », JLIS.it,‎ , p. 35–74 (ISSN 2038-1026, DOI 10.4403/jlis.it-12458, lire en ligne).
  14. ↑ Wikidata – Entwodiksyon – Ki sa ki fè sa vle di?.
  15. ↑ « Premye Done Ouvè ODI Prim yo prezante pa Mesye Tim Berners-Lee ak Nigel Shadbolt », .
  16. ↑ « Google ap fèmen Freebase - SEO ak nouvèl motè », sur Abondance, 2014 -12-17.
  17. ↑ « WD_percentUsageDashboard », sou wdcm.wmflabs.or (sur l'Internet Archive).
  18. ↑ « Wikidata:Tools/Visualize data - Wikidata », sur www.wikidata.org.
  19. ↑ « Scholia », sur Scholia.
  20. ↑ (en-US) « Anndan Alexa-Friendly World Wikidata. », sur Wired (ISSN 1059-1028).
  21. ↑ (en) « Rob Barry / Mwnci - Deep Spreadsheets · GitLab ».
  22. ↑ 22,0 et 22,1 (en) « Yon literati sistematik revizyon sou Wikidata », Teknoloji done ak aplikasyon,‎ , p. 250–268 (ISSN 2514-9288, DOI 10.1108/DTA-12-2018-0110).
  23. ↑ « Problèm Revizyon Piblik ».
  24. ↑ « SLING - Yon analiz semantik ankadreman lang natirèl (sou Github) », .
  25. ↑ (en) « Pwofesè Mark Graham », sur oii.ox.ac.uk, Oxford Enstiti Entènèt – University of Oxford, .
  26. ↑ (en) Mark Graham, « Pwoblèm Wikidata », sur The Atlantic.

Gade tou

modifye

Sou lòt pwojè yo :

Bibliyografi

modifye
  • Erreur Lua dans Module:Wikidata/Références à la ligne 460 : attempt to call local 'funtype' (a nil value).
  • (en) Kartik Shenoy, Filip Ilievski, Daniel Garijo ak Daniel Schwabe, « A study of the quality of Wikidata », Journal of Web Semantics, vol. 72,‎ , p. 100679 (ISSN 1570-8268, DOI 10.1016/j.websem.2021.100679, lire en ligne, consulté le ).

Lyen ekstèn

modifye

Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikidata&oldid=839980 »