Eleksyon prezidansyèl ayisyèn an 1879

Eleksyon prezidansyèl ayisyèn an 1879
Fonksyon
Lysius Salomon 73.11 % 68 vòt Boyer Bazelais 26.89 % 25 vòt
Biyografi
Eleksyon avan : 1876 Pwochen eleksyon : 1886

Eleksyon prezidansyèl ayisyèn 1879 te fèt sou 18 out 1879, selon prensip vòt endirèk. Prezidan Repiblik Ayiti la te eli pa yon Palman ki gen 21 senatè ak 72 depite nan Chanm Reprezantan yo. Eleksyon sa a te dewoule nan yon kontèks gwo kriz politik, ak enstabilite nan Palman an ak divizyon fòs politik prensipal yo nan peyi a.

Konteks istorik

Eli kòm prezidan nan 1876, Pierre Théoma Boisrond-Canal, ki te soti nan Pati Liberal, te oblije dirije san li pa gen yon majorite klè nan Palman an. Depi eleksyon lejislatif 1875, Pati Nasyonal ak Liberal te pataje pouvwa nan Palman an preske egal ego, sa ki te bloke anpil pwopozisyon gouvènman an.

Pou li te ka dirije, Boisrond-Canal te oblije fè konpwomi ak Pati Nasyonal pou fè pase kèk refòm libéral. Sepandan, konpwomi sa yo te konsidere kòm trèt pa yon pati nan kan li, sa ki te lakòz yon divizyon nan Pati Libéral:

1. Yon gwoup modere, ki te apiye Boisrond-Canal.
2. Yon gwoup radikal, ki te dirije pa Boyer Bazelais, ki te opoze ak tout konpwomi.

Pou rezoud blokaj la, yo te òganize eleksyon lejislatif an 1879, avèk espwa pou yon majorite klè te ka sòti. Sepandan, divizyon ki te genyen nan Pati Liberal la te bay avantaj Pati Nasyonal, ki te ranpòte yon majorite relatif nan Palman an.

Kèk jou apre rezilta yo te fin anonse, Boisrond-Canal te bay demisyon li, li di li pa t ka dirije efektivman ankò. San prezidan, chèf Pati Nasyonal la, Joseph Lamothe, te pran plas li kòm prezidan pwovizwa.

Nouvo Konstitisyon 1879

Pandan entèim li a, Joseph Lamothe te reyini Palman an pou revize Konstitisyon an. Pami gwo chanjman yo te fè yo te genyen:

1. Ogmantasyon manda prezidansyèl la, ki te pase soti nan 4 an a 7 an.
2. Kenbe sistèm votasyon endirèk pou eleksyon prezidansyèl la.

Chanjman sa yo te ratifye jis anvan eleksyon prezidansyèl la.

Konstitisyon 1879 la, ki te toujou an vigè, te prevwa yon manda prezidansyèl kat ane, ak yon eleksyon kote prezidan an chwazi pa yon Palman bikameral ki te gen ladan :

• 21 senatè ;
• 72 depite.

Kandida yo

Eleksyon prezidansyèl la te fèt sou 18 out 1879. Li te mete fas a fas de kandida ki reprezante de gwo pati politik peyi a:

1. Lysius Salomon (Pati Nasyonal): yon ansyen Minis Finans ak yon figi enpòtan nan Pati Nasyonal.
2. Boyer Bazelais (Pati Liberal): lidè fraksyon radikal nan Pati Libéral la, ki te opoze ak nenpòt fòm alyans ak Pati Nasyonal.

Rezilta yo

Avèk yon gwo majorite, Lysius Salomon te eli prezidan Repiblik la.

Kandida		Pati politik	Vòt	%
	Lysius Salomon	Nasyonal	68	73,11
	Boyer Bazelais	Liberal	25	26,89
Abtansyon			0	0,00
Total			93	100

Konsekans yo

Envestiti Lysius Salomon te prevwa pou fen oktòb 1879. Sepandan, nan kòmansman mwa oktòb 1879, prezidan pwovizwa Joseph Lamothe te demisyone, e li te ranplase pa Florvil Hyppolite, yon lòt manm enpòtan nan Pati Nasyonal, ki te asire entèim nan jiskaske Salomon te pran pouvwa sou 26 oktòb 1879.

Eleksyon prezidansyèl 1879 la te make yon gwo chanjman nan politik Ayiti:

1. Ranfòse pouvwa Pati Nasyonal, ki te konsolide pozisyon li apre plizyè ane enstabilite nan Palman an.
2. Echèk Pati Libéral, ki te afebli akòz divizyon entèn yo e ki pa t ka ranpòte eleksyon yo.
3. Monte Lysius Salomon, ki pral inogire yon peryòd relatif estabilite ak refòm ekonomik pandan manda li.

Eleksyon sa a te montre defi yon demokrasi fèb, kote tansyon ant pati yo ak absans konsansis kontinye ap domine lavi politik la.

Referans

• Konstitisyon ayisyen 1879.
• Achiv Palman an.
• Etid sou prezidans Lysius Salomon, 1880.