Nan mwa septanm 1909, nan repons a revòlt rasyal [[Springfield, Ilinwa|Springfield]] ak plis lajman vyolans anti-Nwa, yon gwoup refòmatè ki gen ladan WEB[[W.E.B. Du Bois]] ak [[John Dewey]] te vin ansanm yo te jwenn Asosyasyon Nasyonal pou Avansman nan moun ki gen koulè<ref name=":0">{{Cite book|last=Frank Browning, John Gerassi|title=Histoire criminelle des États-Unis|publisher=Nouveau monde|date=2015}}.</ref> .
Pandan premyè mwatye nan ventyèm yo syèk, plizyè milyon Afriken-Ameriken kite sid Etazini yo rantre nan Nò a, Midwès ak lwès peyi a nan yon mouvman li te ye tankou Migrasyon[[Gwo Greatmigrasyon]] (1916-1930).<ref>{{Cite journal|last=[[Loïc Wacquant]]|year=1993|title=De la « terre promise » au ghetto. La grande migration noire américaine. 1916-1930|url=http://www.persee.fr/doc/arss_0335-5322_1993_num_99_1_3061|journal=[[Actes de la recherche en sciences sociales]]|issue=99|page=43-51}}.</ref>. Yo espere chape segregasyon an ak vyolans yo toujou soufri nan Sid la, aksè nan dwa pou vote ak pi bon kondisyon lavi. Dinamis endistriyèl la nan Nò a, bezwen yo travay ki soti nan entansifye nan pwodiksyon militè pandan [[Premyè Gè mondyal|Premye Gè Mondyal la]] ofri kondisyon sa a vag migratè.
SotiSòti nan 1910 a 1930, popilasyon an nwa nan vil yo nan [[Chikago]], Nou Yok[[Nouyòk]], ak [[Filadelfi]] ogmante de 226,000 a 902,000 moun.<ref>{{Cite book|last=Francis Newton|title=Une sociologie du jazz|location=Paris|year=1966|page=49}}.</ref> Konsantrasyon an nan moun nwa nan lavil yo pi gwo nò mennen nan fòmasyon an nan katye avèk gwo majorite Afriken Ameriken kòm bò sid nan [[Chikago]] oswa Harlem nan [[Nou Yòk]].
GranGwo Migrasyon an akonpaye pa yon transfè enpòtan kiltirèl : Fòm espesifik mizik nan sid peyi a, tankou bougi-woogie oswa blues, ap gaye nan nò a. Sant gravite mizik [[djaz]] soti nan [[Nouvèl Olean]] Chikago ak Nou YokNouyòk. Katye Harlem nan Nou YokNouyòk se bèso nan yon mouvman kiltirèl. Li te ye tankou Renesans la Harlem, Nonnon li te rekonèt toutpatou nan peyi a. Ekriven Zora Neale Hurston, [[Langston Hughes]], Claude McKay, Richard Wright ak atis Lois Mailou Jones, William H. Johnson, Romare Bearden ak Jacob Lawrence se reprezantan prensipal yo.
=== Dwa Sivik ak mach nan direksyon pou egalite ===
