Gran Zantiy

(Depi paj redireksyon « Gwo Zantiy »)

Gran Zantiy yo se yon gwoup kat (4) achipèl (kat eta endepandan plis Pòtoriko) nan Zantiy yo nonmen sa yo an opozisyon ak gwoup la nan Ti Zantiy yo.

Nan lòd gwosè yo, sa yo se zile yo : Kiba, Ispanyola1 (ki rasanble Ayiti ak Repiblik Dominikèn), Jamayik, Pòtoriko ak Lil Lajenès. Yo pou kont yo kouvri 90% nan zòn total tout zile Zantiy yo.

Jewografi

modifye
 
Punta Cana, Repiblik dominikèn.

Gran Zantiy yo sitiye sou chak bò paralèl 20° latitid nò a. Yo esansyèlman pwolonje sou de (2) zòn maritim : Oseyan Atlantik la ak Lanmè Karayib la. Gen kèk ti zile kiben yo jwenn nan Gòlf Meksik la. Lil Lajenès ak Jamayik gen kòt yo antyèman benyen nan Lanmè Karayib la.

Ispanyola se zile ki pi montay, pik ki pi wo a se Pic Duarte (3.087 m epi depresyon andoreyik lokal ki pi enpòtan an se lak sale Enriquillo ki sitiye nan -44 m nan pati sidwès Repiblik dominikèn la. Lòt mòn yo gen yon sòl byen wòdpòte tankou Sierra Maestra nan Kiba ak Blue Mountains nan Jamayik.

Popilasyon total Gran Zantiy yo te prèske 38 milyon moun.

Jewoloji

modifye

Gran Zantiy yo, rezilta yon leve tektonik ralanti ak divès kalite regresyon maren, make pa prezans wòch sedimantè kalkè kastik, ki gen orijin koray ak maren, ak yon sousòl nan ansyen fòmasyon ak vòlkanik, pafwa parèt aparan pa chanjman tektonik, pouse oswa tou senpleman ewozyon.

Ekonomi

modifye

Touris devlope patikilyèman nan achipèl la, espesyalman nan Repiblik Dominikèn ak Jamayik.

Kòm yon eta kominis, Kiba te gen yon ekonomi planifye depi lontan. Pati Kominis Kiba a ta afekte pa pwoblèm koripsyon.[1]

Kilti agrikòl

modifye

Monokilti kann nan, byen bonè jenere yon endistri pwosesis pou jwenn ji kann, sik, melas ak wonm, te kite yon mak dirab sou lavi a nan byen agrikòl, apa de kèk rekòt manje oswa pwodwi ekspòtasyon espesifik. . Sa yo pafwa devlope pou rezon ekspòtasyon, nan yon fason agro-endistriyèl, espesyalman ak bannann, kafe ak anana.

Referans

modifye
  1. (franse) fr Christian Nadeau (desanm 2005). Institut d’études internationales de Montréal, ed. « Étude socio-économique et politique : Cuba (1989-2005) ». Archived from the original on 2009-06-18. Retrieved 4 avril 2009. 

Lyen deyò

modifye