Syèj nan Pòtoprens (1793)
Syèj nan Pòtoprens (1793) | |||
Dat: | 12 avril 1793 - 14 avril 1793 | ||
Anplasman: | Pòtoprens | ||
Rezilta: | Viktwa komissyonè | ||
Repiblik franse | ↔ | Opozan komisyonè yo: Kolon fransè "Gran Blan" wayalis Kolon fransè "Ti Blan" repibliken Sòlda ak marin lame repibliken fransè Esklav kolon ame yo | |
• Léger-Félicité Sonthonax • Étienne Polverel • Lassale • Louis-Jacques Beauvais |
↔ | • Borel | |
1 350 moun + marin |
↔ | 1 800 moun | |
Syèj nan Pòtoprens te fèt pandan Revolisyon ayisyen an.
Rebelyon kolon
modifye25 janvye 1793, kolon yo, ki te dirije pa Borel, revòlte kont komisyonè Sonthonax ak Polverel. kolon yo " gwo blan " wayalis ak rich pwopriyetè esklav yo ak " ti blan ", kolon repibliken nan kondisyon modès oswa pòv, anvan yo lènmi, ini nan opozisyon komen yo nan milat ak moun koulè ki lib. Kolon yo ame esklav yo, alye tèt yo ak sòlda Rejiman Artois yo epi pran kontwòl Pòtoprens. Alò, ensije yo te voye yon lèt vè Lonn pou yo te deklare tèt yo pare pou yo vin anba sizeranite Grann Bretay an echanj pou prezèvasyon lwa yo.
Syèj
modifyeTwoup yo rete fidèl a komisyonè yo kòmande pa jeneral Lassale, ewopeyen, ak Beauvais, milat, sènen Pòtoprens nan moman sa a. Bò kote pa yo, reprezantan Sonthonax ak Polverel te etabli baz yo nan pò Sen Mak, yo te pran chaj nan marin la ak atake bò lanmè a. Sou 12 avril, fòs komisyonè yo te lanse yon atak jeneral pa lanmè ak tè. Bato komisyonè yo te domaje seryezman nan zam rebèl yo ak yon dife pete, ki sepandan jere yo dwe etenn.
Entans bonbade pa 4 000 boul, Pòtoprens kapitile sou 14 avril 1793. Borel, lidè ensije yo, kouri al Jamayik, esklav li yo te dezame epi yo te retounen nan plantasyon yo. ,
Bibliyografi
modifyeBibliyografi
modifye- Victor Schœlcher, Vie de Toussaint Louverture, Edisyon Karthala, (réimpr. 1982), p. 60-61
Gade tou
modifyeNòt ak referans
modifyeLyen deyò
modifyeBwa Kayiman
• Kwadèboukè • Mòn Pele • 1 Latànri
• Pòtoprens • Kap Fransè
• Mamlad • Fò Dauphin
• 1 Tibiwon
• Akil • bonm lan • 2 Tiburon
• Gonayiv • Pò-repibliken • 1 Dondon • 2 Latànri • Sen Mak • leyogàn
• Sen Rafayel
• trèt
• 3 Tibiwon
• 1 Verèt
• Gran Rivyè
• Las Cahobas
• Mibalè
• 2 Verèt
• Petite-Rivière
• 2 Dondon
• 1 Les Irois
• Jean-Rabel
• 2 Irois la
• Jakmèl [...]
Ekspedisyon nan Sen Domeng
Ravin Koulèv
• Kellola
• Plaisance
• Lakrèt-a-Pyewo
• Pòtoprens
• Vètyè