Wikipedya:Netralite opinyon

Paj sa prezante youn nan senk Prensip fondatè yo ki defini fondman Wikipedya.

Prensip sa yo, se menm nan tout edisyon lang nan Wikipedya, konstitye fondasyon intangible nan pwojè a. Yo pran priyorite sou règ ak rekòmandasyon kominote kontribitè yo adopte.

Byen ke posib li pou modifye paj sa a, se bon konsèy pou itilize paj diskisyon an avan tout entèvansyon, menm tou piti.

Pou rezime : tout atik Wikipedya dwe respekte “netralite pwennvi”, ki konsiste nan prezante diferan opinyon ki enpòtan yo nan yon fason san patipri, bay yo yon pwopòsyonèl ak enpòtans yo..

Netralite nan opinyon se youn nan prensip fondatè yo (enperatif e ki pa negosyab) nan Wikipedya ke tout atik dwe respekte . Kidonk dapre prensip sa a, atik yo dwe ekri yon fason pou yo pa pran pozisyon pou yon opinyon olye pou yon lòt .

Okontrè, se yon kesyon pou prezante tout opinyon ki enpòtan yo, atribiye yo bay otè yo, men san yo pa adopte okenn nan yo. Okenn opinyon pa ta dwe prezante kòm verite a. Ou pa ta dwe janm afime, vle di oswa menm vle fè kwè yon opinyon nan nenpòt fason pi bon, egal oswa pi mal pase yon lòt. Ni sistematikman enpoze yonopinyon, nan revoke kategorikman sa ki ta ka sanble diferan de pwòp opinyon yon moun (menm si opinyon ke yon moun ta renmen enpoze a gen bon sous, oswa byen gaye nan opinyon piblik la).

Netralite opinyon se pa sèl prensip fondatè . Enpòtans kontnu atik yo enpòtan tou. Se poutèt sa, netralite opinyon pa vle di ke tout opinyon ki egziste sou yon sijè ta dwe nesesèman prezante. Se ta dwe sèlman sa ki gen prezans nan yon ansiklopedi ki enpòtan, paske atansyon gen sous bon jan kalite yo ki te konsakre avèk yo, ak akòde opinyon yo yon plas pwopòsyonèl ak enpòtans yo nan etid sou sijè a.

Ekri nan yon fason net se yon la ki mande pratik epi li pi fasil pou aplike nan travay la absans konfli enterè yo . netralite opinyon se sijè nan anpil analiz, entèpretasyon ak rafineman nan Wikipedya.

Netralite opinyon selon Jimmy Wales (definisyon orijinal)

« Yon ansiklopedi jeneral se yon kò konesans sentetik prezante ak opinyon net. Osi lwen ke posib, nenpòt ekriti ansiklopedi dwe evite pran okenn lòt pozisyon ke opinyon net.

Opinyon net la konsiste nan eseye prezante lide ak reyalite yon fason ke sipòtè ak detractè ka dakò. Natirèlman, akò 100% enposib; gen ideolojis nan mond lan ki pral dakò sèlman nan yon prezantasyon fòs pwòp opinyon yo. Nou ka sèlman chèche yon kalite ekriti ki kostim esansyèlman moun rasyonèl, ki ka pa dakò sou pwen patikilye.

Kèk egzanp pral san dout ede ilistre pwen mwen an:

1. Yon atik ansiklopedi pa ta dwe reklame ke kòporasyon yo se òganizasyon kriminèl, menm si otè a panse sa. Olye de sa, li ta dwe deklare lefèt ke "kèk moun" kwè li, bay rezon yo, men tou prezante sa lòt bò a ap di.

2. Yon atik ansiklopedi pa ta dwe fè reklamasyon ke liberalis ekonomik se pi bon sistèm sosyal la (mwen rive panse sa, an passant). Olye de sa, li ta dwe prezante agiman moun k ap defann opinyon sa a ak agiman moun ki opoze a.

Petèt fason ki pi fasil pou fè ekriti ou an plis ansiklopedi se di "sa moun kwè", olye ke "sa ki". Si sa sonnen nan nenpòt fason subjectivis, kolektivis oswa enperyalis pou ou, Lè sa a, mande m 'sou prensip sa a, paske mwen panse ke ou tou senpleman mal. Ki sa moun kwè se reyalite objektif, epi nou ka prezante sa byen fasil nan yon pwen de vi net. »

— Jimmy Wales, Neutrality of point of view, 27 décembre 2001 et 5 janvier 2002.

Netralite dapre Larry Sanger

« Youn nan premye prensip mwen ak Jimmy te dakò sou yo se te politik "enpasyalite" oswa netralite. Mwen konnen mwen te ensiste anpil sou prensip sa a depi nan kòmansman, paske netralite te youn nan pastan mwen pou yon tan trè lontan [...]. Netralite - nou dakò sou pwen sa a - mande pou atik yo pa prezante okenn opinyon patikilye sou sijè kontwovèsyal yo, men pito reflete onètman tout pati yo. Nou te dakò tou pou nou rejte yon altènatif, ki Tim [Shell] ak lòt premye Nupedians te travay sou (pou yon tan): devlopman, pou chak sijè ansiklopedi, nan yon seri atik diferan, chak ekri nan yon pwen de vi diferan.. »

« Yon [...] politik ki te byen vit etabli se te politik enpasyalite (politik non patipri) oswa netralite. Règleman sa a soti nan pwojè Nupedia a e li te vin tounen yon Règ pou Obeyi - nan yon vèsyon byen bonè, politik la te deklare fason sa a: "Evite patipri: Piske sa a se yon ansiklopedi, yon jan kanmenm, li ta pi bon si ou ekspoze konsiderasyon polemik ou oswa ( 1) pa ditou, oswa (2) sou paj *Deba [...] oswa *Diskisyon ki nan lyen anba paj ou tante pou anbeli, oswa (3) prezante nan yon fason reyalite, sa vle di atribiye yon opinyon patikilye a yon moun oswa yon gwoup patikilye, olye ke deklare opinyon sa a kòm yon reyalite. Solisyon (3) klèman pi pito. Lè sa a, Jimmy te kòmanse yon paj ki espesyalize nan politik editoryal, ke li te rele "Pwen de vi netral" [...]. Mwen admèt ke mwen pa renmen non sa a anpil kòm yon non pou politik, paske li implique ke ekri nan yon fason net, oswa san patipri (patipri), se an reyalite eksprime yon pwen de vi, epi, bay prezans atik definitif la, kòm yon sèl pwen de vi sou pwoblèm sa a. "Netralite", "net", ak "netralman" (netral) yo pi byen itilize kòm non, adjektif, ak advèb. Men, akwonim "PDVN" (NPOV) te fini itilize olye ke tout twa pa Wikipedyen ki vle nan van an, Lè sa a, nou te vin sèvi ak anmèdan "PDV" (POV ), tandiske nan bon anglè mo “biased” a ta fè trick la (malere “POV” te vin itilize lè parfe bon mo anglè “biased” ta fè). »

— Larry Sanger, ' 'Istwa bonè Nupedia ak Wikipedya: Yon memwa sou kòmansman Nupedia ak Wikipedia').

Kisa netralite opinyon pa ye

Lè yon sijè kontwovèsyal, konnen "ki moun ki panse sa" se konesans ansiklopedi, ki gen plas li nan Wikipedya. Men, pou lektè a, li toujou enstriktif ke atik la bay yon kont sou pwoblèm yo soulve ak agiman yo, leve soti nan youn ak lòt pou prezante ak defann pwen de vi yo, epi tou refere atik ki dekri sa yo. pwoblèm diferan. Pou yo pa redui deba a nan yon agiman nan men otorite, yon travay editoryal ansiklopedi dwe pèmèt lektè a fòme pwòp opinyon pa l, san enfliyanse li.

Nan travay ekri ansiklopedi, Wikipedya pa gen entansyon pran pozisyon sou yon tèz patikilye. Sou yon sijè kontwovèsyal, divès tèz prezan yo se senp tèz, ke li pa posib pou sipòte san yo pa ofanse pati opoze a, ki ta kontrè ak netralite nan pwen de vi.

Nan lòt men an, lè yon sijè se sijè a nan yon konsansis trè laj (tankou di ke Latè a se wonn), pa gen okenn objeksyon patikilye nan swiv vizyon konsantman sa a, epi prezante yon vizyon diferan posib (Tè a se plat tankou yon disk) kòm rezilta yon vizyon majinal — paske karaktè minorite diferan vizyon an fasil verifyab.

Our consensus auctorum secuturi, quae diversa prodiderint, sub nominibus ipsorum trademus.

(Nou pral swiv opinyon konsansis otè yo, epi kote opinyon sa yo diferan, nou pral rapòte yo anba non chak moun.)

— Tacitus. Annal XIII, 20.

Opinyon net se ni yon opinyon entèmedyè, ni yon opinyon patikilye

Respekte netralite pwennvi pa konsiste nan adopte yon opinyon entèmedyè, ni nan prezante yon sèl opinyon, konsidere kòm pi net, men pito nan prezante chak pwen de vi ki enpòtan, ba yo yon kote ki koresponn ak enpòtans yo jan yo evalye lè l sèvi avèk bon kalite sous.

Netralite opinyon pa fè li posib pou reklame ke tout opinyon yo egal

Netralite opinyon entèdi nenpòt jijman sou yon opinyon. Sa vle di ke li entèdi non sèlman reklame ke opinyon pi bon pase yon lòt, sa vle di fè yon jijman valè sou pèspektiv sa a oswa sa, men tou li entèdi reklame ke opinyon, oswa menm tout opinyon, yo egal (ki ta fè yon lòt jijman valè, nan relativis jeneralize).

Sa vle di an patikilye ke li posib pou nonmen yon sijè dapre sa ki ka bay aparans san patipri. Malgre ke tèm net yo jeneralman pi preferab, li bon pou ta dwe tou pran an kont klate li. Si yon denominasyon oswa yon ekspresyon lajman itilize pa sous yo, an patikilye sa yo ki ekri an kreyòl ayisyen, yo pral pwobableman byen rekonèt pa lektè a epi yo ka kidonk itilize menm si yo ka sanble eksprime yon patipri. Pa egzanp, ekspresyon yo lajman itilize Boston Masak, Panama Scandal oswa Jack the Ripper se tit lejitim pou sijè yo an kesyon, menmsi yo sanble eksprime jijman. Pi bon fason pou deziyen yon sijè ka depann de kontèks kote li mansyone. Li ka apwopriye pou mansyone diferan tèm ak konfli sou itilizasyon yo, sitou lè sijè a nan kesyon an se sijè prensipal la nan atik la. Konsèy sa a aplike sitou pou tit atik yo, ki se tou sijè a nan yon konvansyon sou tit. Tit atik yo ta dwe ekri nan yon fason net, pou yo pa sijere yon opinyon pou oswa kont sijè a, epi yo pa limite atik la nan yon opinyon patikilye sou sijè a, pou egzanp "Kritik X". Okontrè, yon tit net favorize ekspresyon divès pwen de vi ak kontribisyon kalite.

Sa vle di tou pou asire ke estrikti yon atik net. Estrikti entèn atik yo ka mande atansyon espesyal pou evite pwoblèm tankou oswa divize kontni pou enpoze yon pwen de vi (POV-fork ). Malgre ke pa gen okenn estrikti atik patikilye pa entèdi, li nesesè pou pran swen ke globalman prezantasyon sijè a se net. Segregasyon nan tèks oswa lòt kontni kèk pati, seksyon oswa sou-seksyon nan atik la, sèlman sou baz la aparan nan kontni li yo, ka lakòz kreyasyon yon estrikti ki pa ansiklopedi, tankou, pou egzanp, dyalòg ant sipòtè yo. ak opozan. Li kapab tou bay aparans nan yon yerachi nan reyalite, kote kontni an nan pasaj prensipal la sanble "vre" ak "kontwovèsyal", pandan y ap lòt kontni, separe nan yon seksyon "ad hoc", yo pral prezante kòm "kontwovèsyal", ak Se poutèt sa pètèt "fo". Eseye netralize prezantasyon an nan enkòpore deba yo nan narasyon an, olye ke izole yo nan seksyon ki inyore oswa diskite youn ak lòt. Yo ta dwe pran prekosyon tou ak tit, nòt anba a ak nenpòt fòma ki ta ka favorize yon pwen de vi san rezon, lè w sonje aspè estriktirèl ak stilistik ki ta ka anpeche lektè a byen ak jistis evalye kredibilite tout pwen de vi ki enpòtan yo rapòte.

Sa vle di tou ke yo pa ka bay yon opinyon oswa yon tèz plis pwa pase sa li genyen an reyalite, epi konsa prezante yon minorite oswa menm opinyon pi minoritè kòm gen pwa kòm anpil kòm yon opinyon lajman aksepte. Sa a aplike an patikilye nan atik syantifik (si nan syans natirèl yo oswa nan syans imanitè yo ak syans sosyal). Sa vle di, li nesesè pou nou respekte yon prensip pwopòsyon nan prezantasyon diferan tèz yo, trete yo chak selon enpòtans yo pa rapò ak sijè a, lè nou konsidere “notoryete” yo, sa vle di pwa relatif yo bay sous serye yo (cf. Wikipeyia:Enpòtans ki pa pwopòsyonèl, (anglè) en Wikipedia:Due and undue weight, Wikipedia:Teyori kontwovèsyal ak (anglè) en Wikipedia:Reliable sources and undue weight ).

Pa egzanp, nan yon atik sou evolisyon, yon moun pap ekri, sitou nan entwodiksyon an, ke “de tèz opoze, seleksyon natirèl dapre Charles Darwin sou yon bò, ak kreyasyonis sou lòt la. » Men n ap ekri pito : « teyori evolisyon Darwinyen an sipòte pa tout kominote syantifik la men sèten mouvman relijye minorite yo diskite sou non kreyasyonis. »

Yon atik ta dwe evite bay nenpòt aspè nan yon sijè yon plas dispwopòsyone epi li ta dwe pito fè efò pou bay chak aspè plas ki koresponn ak enpòtans li pou sijè a. .

Opinyon net se pa pwen de vi majorite

Netralite opinyon se pa pran pozisyon ak majorite a, menm apre nou fin diskite sou tout pwennvi ki enpòtan. Tout pwen de vi yo se subjectif ak depann sou konsiderasyon sosyal, tanporèl ak jewografik. Se poutèt sa objektif la se pa jwenn yon verite oswa yon nòmal ki nan nenpòt ka evolye selon kote a, gwoup la ak tan an.

Kidonk, pwennvi majorite a dwe prezante nan yon fason net, objektif ak distanse, epi yo pa dwe prezante kòm verite a oswa kòm pi bon, menm si li dwe plis devlope pase pwen de vi minorite yo. Yo dwe devlope tèt yo nan pwopòsyon enpòtans yo nan sous remakab ak aktyèl (gade paragraf anvan).

Netralite opinyon mande pou atribisyon opinyon

Prezante tout pwen de vi ki enpòtan yo pa ta dwe kite lektè a ak yon mas de pwen de vi konfli ki endike tou senpleman ke "kèk" panse sa a ak "opozan" panse sa. Sipòtè yo nan chak opinyon dwe idantifye san anbigwite. Li nesesè non sèlman pou prezante tout opinyon enpòtan yo (pibliye nan yon sous fyab), men anplis idantifye ki moun (ki pati politik, ki kouran filozofik, elatriye) sipòte chak opinyon, pou lektè a ka jwenn yon lide reprezantativite chak pati ki enplike.

Netralite opinyon mande pou bay yon plas jis nan chak opinyon

Plas yo bay diferan opinyon yo nan atik la dwe reflete reprezantativite pati oswa faktè (pati politik, kouran filozofik, elatriye) ki sipòte yo.

Jimmy Wales rezime konsa:

• si yon opinyon nan majorite a, li dwe fasil pou endike sa nan site tèks referans lajman aksepte;
• si yon opinyon pataje pa yon minorite enpòtan, li dwe fasil pou endike sipòtè ki pi notwa yo;
• si se yon ti minorite sèlman ki kenbe yon opinyon, li pa gen plas nan Wikipedya (eksepte petèt nan yon atik apendis), kit se vre oswa ou pa, epi yon patisipan ka pwouve li oswa ou pa.

Opinyon ki genyen sèlman pa yon ti minorite pa ta dwe reprezante kòm opinyon nan minorite enpòtan yo epi sipoze pa ta dwe reprezante ditou.

Règ sa a fè li posib an patikilye pou anpeche pase sou yon pwen de vi pèsonèl oswa gonfle yon pwen de vi minorite anba yon vag "gen kèk di", "yon moun ka remake", elatriye, enpòtans ki ka pa verifye.

Jagon

• POV = pwen de vi
• POV = point of view
• POV pushing = kontribisyon ki vize pou favorize yon pwen de vi oswa menm ankouraje yon opinyon
• NdPV = Pwen de vi net
• PdVN = Pwen de vi net
• NPOV = (en) neutral point of view

Abreviyasyon sa yo pafwa yo itilize tou kòm adjektif, pou egzanp :

• " Atik sa a se POV vle di ke atik la eksprime yon pwen de vi patikilye e se poutèt sa pa net. Lè, dapre sijè li oswa konfli ki antoure li, yon atik regilyèman atire kontribisyon ki pa net, Lè sa a, yo pale metaforikman de " pov nich » ;
• " Atik sa a se NPOV vle di ke atik la respekte netralite pwen de vi.

Atik ki gen rapò

• Konfli netralite
• Netralite nan pwen de vi sou meta
• Kesyon yo poze souvan nan atik ki pa net
• Wikipedia:Otobiyografi
• Wikipedya:teyori kontwovèsyal
• Wikipedya: Kontni evazib
• Wikipedya:Enpòtans dispwopòsyone

Lyen deyò

• Chanèl YouTube la « Ijyèn mantal » konsakre 21 epizòd li a « La Neutralité de point de vue (Sur Wikipedia) » (vidéo). 25 novanm 2017.  « La Neutralité de point de vue (Sur Wikipedia) » (vidéo). 25 novanm 2017.  , dire 46:19
• Viewpoint nan Agora Ansiklopedi Konstitisyon an .
• Politik la nan " ki twò gwo aplike nan ka masak Haymarket Square sou Wikipedya angle a (anglè) en Does Wikipedia Have an Accuracy Problem? te parèt nan Atlantic Monthly sou 16 fevriye 2012.