Wikipedya

Karantèn

Karantèn konsiste de izole moun, bèt, oswa plant pou yon sèten peryòd tan, lè maladi kontajye sispekte, pou anpeche pwopagasyon maladi sa yo. Pa anpeche kontak ant moun ki sispekte malad ak moun ki an sante andeyò zòn konfinman an, se kontajyon ki fè enposib epi maladi enfektye disparèt. Li se yon mezi baryè ; youn nan metòd prevansyon ak jesyon risk ki asosye ak maladi enfektye (epidemi, pandemi an patikilye).

Drapo yo "Kebèk" ak "Lima" lè yo montre ansanm yo se siyal maritimn entènasyonal pou karantèn lan.

Nan ka moun ki malad "konfime", nou pale olye de izòlman.

Nan sans figire, mo a tou deziyen kondisyon yon moun volontèman aleka (ostrasis).

Pa ekstansyon, tèm sa a tou itilize nan domèn sekirite enfòmatik.

An 2020, mond entye la nan karantèn pou anpeche pwopagasyon yon kowonaviris (covid-19).

Etimoloji ak evolisyon semantik

modifye

Mo "karantèn", ateste an franse depi ane 1180 yo, te vle di "peryòd karant (40) jou" (peryòd karèm). An franse, nan sans "mezi sanitè" parèt nan 14yèm syèk, li soti nan Quaranta nan italyen (nonm karant (40)) an 1635.[1],[2]

Karantèn sanitè defini istorikman kòm separasyon an, detansyon ak segregasyon nan sijè ki sispèk gen maladi kontajye. Answit mo a tou deziyen peryòd a izòlman moun, bèt, objè oswa machandiz.[3]

Nan epidemyoloji, mo a jodi a deziyen yon restriksyon konplè deplasman, pwopoze tanporèman oswa enpoze, sou moun aparamman sante ki kapab ekspoze a yon maladi kontajye (menm bèt oswa objè sispèk ke yo te kontaminan tankou bagaj, kontenè, mwayen transpò, machandiz...).[4]Pandan ke mo izòlman ki gen rapò ak malad oswa moun ki san sentòm (yon malad deklare se izole, yon sijè nan peryòd enkibasyon posib ki izole nan karantèn).[3]

Istwa

modifye

Orijin

modifye

Separasyon ak entèdiksyon sosyal te dabò nan kad sakre a, avèk nosyon nan tabou, pou egzanp tabou alimantè. Separasyon pi bon ak move pou maladi yo manifeste nan Bib la (Levitik 15-2-5).

Seyè a pale ak Moyiz ansanm ak Arawon, li di yo konsa:

2 -Pale ak pèp Izrayèl la, di yo pou mwen: Lè yon nonm gen ekoulman, li pa nan kondisyon pou fè sèvis Bondye.

3 Kit ekoulman an ap koule, kit li bloke ti pati li, nonm lan pa nan kondisyon pou fè sèvis Bondye.

4 Moun k'ap sèvi Bondye pa ka sèvi ak kabann kote moun malad la kouche ni ak bagay kote l' te chita.

5 Tout moun ki manyen kabann lan gen pou lave rad ki sou yo, yo gen pou yo benyen nan gwo dlo, epi yo p'ap nan kondisyon pou fè sèvis Bondye jouk aswè.

---Bib la, Levitik 15:2-5.

Pasaj sa a te entèprete kòm deskripsyon nan gonore avèk "deklarasyon obligatwa nan maladi kontajye" ak "izòlman ak dezenfeksyon". Nan medsin ebre, tèks mansyone maladi po avèk izòlman tanporè sosyal, oswa avèk esklizyon definitif (diskriminasyon lepre yo).

Lide a nan nonm 40 kòm peryòd desizif tan ta dwe sa yo ki an Hippocrates (apeprè 5yèm syèk AD), ki endike ke yon maladi egi manifeste poukont li nan lespas 40 jou. Gen lòt ki mansyone Pitagò ki atribiye chif 4 kalite mistik. Peryòd 40 jou sa yo adopte pa premye tèks kretyen (jèn 40 jou pou Jezi Kris la nan dezè a).[2]

Mwayennaj

modifye
 
"pestifere beni" oswa "lepre prèchize" pa yon evèk. Minyati 14yèm syèk, Bibliyotèk Britanik nan Lond.

Nan Frans, separasyon sosyal ak esklizyon nan lepre yo tonbe anba dekrè wayal sou 21 jen 1321. Rejè nan lepre yo se tout kote nòmal la, men nan aplikasyon lokal trè varye. Anpil vil gen yon lepwozri ki sitiye aleka, avèk limitasyon oswa kontwòl deplasman lepre yo. Rezon orijinal yo se dabò relijye ak moral : lèp se yon maladi nan lespri nan ki manifeste poukont li nan lanmò dousman nan kò a.

Avèk pès nwa, rezon sanitè parèt nan premye plan. Mezi yo pran yo se reyalite a nan otorite minisipal ki depann sou sans komen nan yon kontajyozite, yon konsèp ki gen ti kras enpòtans pou medsin medyeval.[3] Pi ansyen mezi izòlman viktim pès se pou fèmen viktim pès (ak fanmi yo) nan kay yo (sezi), yon lòt se ekspilsyon nan vil la. Mezi sa yo, ki pi legal pase medikal, te vin adousi nan 16yèm syèk. Plis raman, pasyan yo pèmèt yo sikile, men pote siy diferan.

Estrikti yo mete anplas pou rekonsilye izòlman ak swen : kaz an bwa andeyò zòn bati an (an 1348 nan Avignon pa Pap Clément VI), lopital pestifere (nan Veniz an 1403). Kèk lepwozri konvèti nan lopital pou pestifere (nan Masèy an 1476).

Karantèn maritim (izòlman prevantif) kòmanse sou 27 jiyè 1377, pa Gran Konsèy Ragusa ki entèdi aksè nan vil la oswa distri li ak moun «rive nan yon zòn enfektye pa pès, amwen yo rete dabò oswa nan Cavtat wete l 'la pandan yon mwa ", konsa etabli premyè karantèn ofisyèl la rekonèt tankou sa.,

Menm lane a, Veniz adopte pwosede Ragusa (izòlman sou yon ti zile ki touprè). Sou konsèy doktè, dire a ogmante a 40 jou, daprè doktrin ipokratik nan jou kritik, kote yon maladi ki depase 40 jou ka sèlman yon maladi kwonik. Quaranta gaye nan pò italyen, li te adopte pa Masèy an 1383, Barcelone an 1458, Edinbo an 1475. Aplikasyon karantèn te ranfòse pa fondasyon lazarèt, ki gen ladan lazarèt nan Veniz (1403), ki te sèvi kòm modèl pou lòt pò (Genoa an 1469, Masèy an 1526). [5]

Karantèn sou latè te dabò adopte nan Pwovans (Brignoles, 1464). Se sistèm karantèn ranfòse pa sètifika pou machandiz, ak tikè sante pou moun. Sètifika sa yo ateste orijin yon vil an sante.[5]

Peryòd klasik

modifye
 
Lazarèt nan gran pès nan Vyèn an 1679, ex-voto an 1680, legliz Saint-Michel nan Vyèn.

Sistèm karantèn ak lazarèt vin yon administrasyon pèmanan apati 16yèm syèk nan peyi Itali. Malgre rivalite yo, site-leta italyèn yo lye pa yon rezo enfòmasyon sou sanitè ki soti nan Lafrans, Swis, ak Balkan. Egzanp sa a swiv pa site alman ; Lè nou konsidere ke yon lòt kote, nan Frans, nan Espay oswa nan Angletè, karantèn yo se sèlman mezi tanporè.

Depi fen 17yèm syèk, yo piti a piti transfere sistèm karantèn ak kontwòl epidemi soti nan lavil la nan nivo nasyonal la. Sante vin yon pwoblèm gouvènman. Kowòdinasyon ki pi avanse se Pris ak lòt eta alman, kote ekspresyon lapolis medikal te itilize pou premye fwa an 1764 pa Wolfgang Thomas Rau (1721-1772).[6]

Nan Angletè, yo te etabli premye règleman karantèn (nivo gouvènman) an 1663. Nan Frans, konsèy wa a te izole tout Provence pandan epidemi Masèy an 1720-1722. Pandan XVIIIe syèk la, yon rezo siveyans te etabli ant gran pò Mediterane nan Ewòp ak Pwoch-Oryan.[2]

Nan Amerik, premye karantèn maritim se te karantèn Santo Domingo an 1519 kont varyòl. Nan Amerik dinò, karantèn te tou aplike kont varyòl, premye fwa an 1647, pa koloni nan bè Masachisèt pou bato rive soti nan zile Lababad .Epi kont lafyèv jòn, pa vil yo nan NouyòkLafyèv jòn (1688) ak Boston (1691). An 1799, Kongrè ameriken transfere otorite karantèn (nivo nan chak Eta) nan nivo federal (Sekretarya Trezò jouk 1876).[2]

Peryòd modèn

modifye

XIXe syèk

modifye
 
Moniman pou doktè nan simityè Ilandè a, sou Grosse Île nan Kebèk, yon kote karantèn te kreye an 1832 pou imigran yo.

Dezyèm pandemi kolera a te frape Ewòp an 1830 ak Amerik dinò an 1832. Estrateji ofisyèl la te alò ranfòse metòd yo itilize kont pès : karantèn, lazarèt ak kòdon sanitè, men yo pa efikas kont kolera, ki lakòz tansyon sosyal ak twoub politik. Politik karantèn yo varye selon peyi yo, yo ka sèvi kòm yon pretèks politik (pou mete restriksyon sou libète advèsè a - deplasman, echanj, korespondans...) oswa ekonomik (pwoteksyon komèsyal).[2], [3] An 1834, Lafrans te mande pou nòmalizasyon entènasyonal politik karantèn. An 1838, yon Konsèy Sanitè Entènasyonal te fonde nan Konstantinòp pou kowòdone mezi nan fwontyè kont epidemi. An 1851, premye konferans sanitè entènasyonal ki te fèt nan Pari, kote premye règleman sanitè entènasyonal te adopte. Li enpoze eta siyatè menm mezi karantèn kont pès ak kolera,[3] men nan 12 peyi kap patisipe nan premye konferans sa a, se sèlman twa (3) ki siyen : Lafrans, Pòtigal ak Sadèy.

Nan konferans sa yo, pafwa te gen diskisyon vyolan, tankou konferans nan lavil Wòm an 1885, sou karantèn sou kanal Suez pou bato ki soti nan peyi Zend. Konfli reyèl la pa te sanitè, men politik (dominasyon britanik oswa franse sou rejyon an).[3]

Nan Etazini, politik karantèn, ki depann Depatman Trezò, te jije mal aplike, ak nouvo lejislasyon federal karantèn te adopte an 1878. Otorite karantèn transfere nan Marine Hospital Service, yon zansèt nan Sèvis Sante Piblik nan Etazini. Administrasyon yon karantèn dwe medikalize, epi dire li dwe baze sou peryòd enkibasyon espesifik maladi a.

An 1893, Etazini te jwenn Ewopeyen. : Twa (3) maladi entènasyonal avèk karantèn alò te kolera, pès ak lafyèv jòn.[3]

XXe syèk

modifye
 
Sòlda nan fòs ekspedisyonè kanadyen an nan karantèn akòz lawoujòl, Lafrans, 1917-1918.

Premye mezi konkrè aplike pa anpil peyi siyatè se mezi 11yèm konferans entènasyonal la nan Pari an 1903 (adopsyon yon konvansyon avèk 184 atik).[2] An 1907, Biwo Entènasyonal Ijyèn Piblik te fonde nan Pari, ki te mete ansanm 12 peyi. Aprè Premye Gè Mondyal, li te vin Komite Ijyèn nan Sosyete Nasyon (SDN). An 1926, lis maladi karantèn yo te ogmante a senk (5), ak adisyon nan varyòl ak tifis.[3]

Nan premye tyè XXe syèk, mezi karantèn yo medikalize. Nouvo konesans mikwo-biyolojik pèmèt distenge ant ka konfime, ka sispèk ak sijè san danje, ansanm ak mòd transmisyon ak dire enkubasyon espesifik pou chak maladi enfektye. Li sanble ke karantèn ka efikas pou limite sèten maladi, men tou, initil oswa danjere pou lòt maladi.[3]

Apre Dezyèm Gè mondyal la, OMS, ki te fonde an 1948, te ranplase Komite Ijyèn SDN. Ekspresyon "maladi karantèn" disparèt, yo vin "maladi anba kontwòl entènasyonal" ki anrejistre nan yon règleman sante entènasyonal, adopte pa 181 peyi yo, ak ki nesesite yon deklarasyon obligatwa. An 1951, te gen 6 maladi : kolera, pès, lafyèv jòn, varyòl, tifoz ak lafyèv ki te pase.[3]

Nan dezyèm mwatye XXe syèk, enpòtans relatif nan karantèn diminye. Li sanble youn nan anpil metòd itilize nan yon sistèm jeneral sou siveyans ak kontwòl maladi. Nan Etazini, an 1967, 55 "estasyon karantèn" yo te reglemante pa CDC ak ki sitiye nan pò ak ayewopò entènasyonal. An 1992, te gen sèlman 8. Menm a se laverite pou maladi karantèn : nan ane 1980 yo, CDC resanse 26 maladi pou antre nan Etazini, an 1992 lis sa a te redui a 7 maladi : lafyèv jòn, kolera, difteri, tibèkiloz, pès, sispisyon variyol (biyoteworis) ak lafyèv emorajik viral .

Karantèn se pa yon panase. Li gen limit li yo, espesyalman pandan aparisyon Sida, pou rezon biyomedikal, men tou rezon jiridik ak etik. Nan lòt ka, li ka valide pou maladi oswa kontèks patikilye. Karantèn "modèn" se alò yon mwayen, pa endistenk oswa jeneralize, men "ajiste". Sa a te ka a pandan epidemi SARS 2003, oswa pandemi A (H1-N1) 2009.[2],[3]

XXIe syèk

modifye

Depi lane 2000, retou eksperyans nan epidemi H5N1, SRAS ak MERS ak modèl epidemyolojik te mennen revizyon pwotokòl karantèn pou kèk maladi, ak yon kad entènasyonal te pwodui an 2005 pa OMS. Se konsa :

  • karantèn te enpoze nan anviwònman vil la nan Lachin ak Kanada kont SRAS an 2003, ak nan Afrik Lwès anpil vilaj te mete an karantèn pou ralenti ak arete epidemi viris Ebola an 2014 ;
  • an 2019-2020, pou pwemye fwa nan istwa imèn ak epidemyoloji, izòlman volontè ( « oto-izolasyon ») ak karantèn te itilize sou yon trè gran echèl pou ralanti maladi kowonaviris (COVID -19). Vil nan Lachin,[7] epi rejyon yo, nan Ewòp Itali enpoze restriksyon san parèy apati mas 2020 kont pwopagasyon viris sa a, pandan milye sitwayen etranje ki retounen soti nan yon vwayaj nan Lachin te envite atravè mond lan izole tèt yo lakay oswa nan enstalasyon gere pa Leta [8] ;
  • ka patikilye nan bato Diamond Princess, ki te entèdi debake (epi an reyalite karantèn obligatwa) ak kote plis pase 700 moun atrape COVID-19, montre ke nan yon kontèks enpwovizasyon, yon espas fèmen apwopriye kapab tou vin yon kote enkibasyon ak kontajyon.[9]

Aplikasyon

modifye

Li se jeneralman fè nan kad jesyon tik (ansyen : plan kriz pou yon pandemi ) Karantèn se souvan limite jodi a izole sèlman yon sèl moun oswa yon gwoup (fanmi pou egzanp) ki gen patoloji deja deklare oswa yo sispèk akòz aparisyon sentòm, pandan ke yon lòt objektif karantèn se kenbe tout moun ki gen jèm potansyèlman (akòz : swa nan orijin yo nan yon anviwònman risk; oswa kontak fizik moun sa yo te gen avèk endividi oswa materyèl petèt ki kontamine), menm si yo pa montre okenn siy klinik, pou yon dire ase long pou kouvri peryòd enkubasyon nan maladi sispèkte. Objektif izòlman sa a se ke maladi a pa ka deklare tèt li nan yon anviwònman ki deja pwoteje, konsa li evite pwopagasyon potansyèlman eksponansyèl.

Egzanp mezi karantèn :

 
Lazzaretto Vecchio la nan Veniz.
  • Nan Veniz, nan mitan XVyèm syèk, yon sèl bati Lazzaretto Nuovo gen entansyon resevwa bato yo ak ekipaj yo ki sòti nan pò Mediterane ki te sispèkte ke yo te vektè maladi tankou pès (Lazzaretto Vecchio sou kontrè a, trete sèlman ka yo pwouve nan maladi). Nan fen XVIyèm syèk, lazarèt a te gen yon santèn chanm ak plizyè gwo anga yo pou sere machandiz yo ki te dekontamine gen lè li sèvi avèk espesyalman lafimen ki te pwodui pa fèy aromat, tankou jenevriye ak womaren.[10]
  • Depi ane 1800 yo, Wayòm Ini te oblije bèt soti nan peyi etranje sibi yon karantèn ki dire sis (6) mwa, yo nan lòd yo anpeche maladi laraj.[11] Nan kòmansman 2000 yo, politik karantèn sistematik te redui ak sou 1e janvye 2012 , zannimo ki gen yon paspò ewopeyen pou bèt kay an oswa Pet Passport kapab kounye a chape karantèn (dokiman sa a sètifye ke bèt la pran vaksen an nan yon dat espesifik).[12]
 
Astwonòt yo nan misyon Apollo 11 nan karantèn apre retounen yo sou Latè.
  • Nan Etazini, sou retounen nan premye misyon linè, astwonòt yo nan Apollo 11, 12 ak 14 te mete nan karantèn, pa prekosyon (astwonòt misyon Apollo 13 pa te kapab ateri sou lalin akòz yon pwoblèm teknik).

Nan règleman sanitè entènasyonal (RSI, 2005), atik 1 OMS defini yon karantèn kòm restriksyon aktivite ak/oswa miz aleka moun sispèk ki pa malad ou bagaj, kontenè, transpò oswa machandiz sispèk, pou anpeche pwopagasyon eventyèl enfeksyon oswa kontaminasyon ».[4]

Plasman nan karantèn ka yon pati nan rekòmandasyon yo ki te fè nan Eta- manm OMS ki ka tanporè (ki dire twa (3) mwa renouvlab) oswa pèmanan (aplikasyon sistematik oswa peryodik). Yon karantèn respekte prensip ki tabli nan RSI la (Atik 1 ak 18), an patikilye ak respekte diyite moun ak dwa fondamantal yo (atik 32). [4]

Yon karantèn ka “izole oswa pran swen si nesesè moun ki afekte yo; chèche kontak moun ki sispèk oswa ki afekte yo; refize antre moun sispèk ak ki afekte yo; refize antre moun ki pa afekte yo nan zòn ki afekte yo;ak teste moun ki soti nan zòn ki afekte yo ak / oswa aplike restriksyon pou sòti » (Atik 18).[4]

Rekòmandasyon sa yo pa obligatwa, chak peyi konsève desizyon an pou aplike oswa ou pa yon karantèn dapre sitiyasyon epidemyolojik patikilyè li, pandan ke li te gen obligasyon pou yo bay OMS la ak rezon pou desizyon li (Atik 3 ak 43). [4]

Kondisyon efikasite

modifye

Etablisman yon karantèn dwe dabò epidemyolojikman konstwi ak jistifye pa bezwen sante piblik, an patikilye pou chwa moun yo dwe an karantèn; pou egzanp, viris Ebola a pa gaye pa moun ki senptomatik, men SARS-CoV-2 oswa grip la kapab.

Karantèn dwe byen eksplike, konsistan, epi souvan kowòdone byen pi lwen pase limit jiridiksyon lokal yo. Nan yon kontèks pou ogmante globalizasyon ak akselerasyon transpò a, li dwe fè pati yon seri estrateji pi laj pou anpeche entwodiksyon, transmisyon ak pwopagasyon maladi kontajye nan kesyon an. Selon yon etid resan (2020) lè yon karantèn konsidere kòm nesesè, otorite yo ta dwe asire ke dire li yo pa depase tan yo mande a, enfòme popilasyon an byen sou rezon ki ak pwotokòl yo nan izolasyon sa a, pandan y ap pran swen yo. ke yo founi ase ak apwopriye (manje, medikaman, swen medikal ...) [13] . Rele pou altrwism ak raple benefis nan karantèn pou enterè jeneral la ak sante a nan tout ka ede li kouri fèt san pwoblèm

Moun ki an sante k ap travay an kontak ak moun ki nan yon plas karantèn — dwe adopte meyè pratik an tèm de pwoteksyon endividyèl ak kolektif (mask, konbinezon, lave men sistematik, bon jesyon matyè fekal, elatriye), pou asire ke posib ke byennèt moun ki nan prizon.

modifye

Legalman pale, yon karantèn enpoze se yon limit tanporè nan libète pèsonèl vwayaje ak pwoksimite ak lòt moun, jistifye pa enterè jeneral la.

Youn nan kondisyon sa yo nan akseptabilite nan karantèn se ke li respekte Dwa a, entènasyonal an patikilye. Komisyon an te komisyone pa Nasyonzini an, (Oganizasyon Mondyal Lasante (OMS) te etabli règleman sante entènasyonal (RSI 2005, ki se nouvo fondasyon legal obligatwa pou jesyon entènasyonal nan maladi emèjan ak re-emèjan ak lòt risk pou sante. [14] Atik 1 defini karantèn kòm « mete restriksyon sou aktivite yo ak / oswa sekirite nan moun yo sispèk mki pa malad oswa bagaj, kontenè, mwayen transpo oswa machandiz sispèk, yo anpeche posib la gaye enfeksyon oswa kontaminasyon. ».[4]

Peyi yo oswa lòt jiridiksyon (Ewòp, rejyon, vil...) ka refize règleman sa a ak sèten maj libète ; yon sèl obsèvasyon se ke (pwovizwa) direktiv yo karantèn yo pafwa flou oswa varye soti nan yon jiridiksyon nan yon lòt (ki depann sou sante piblik ak règleman sekirite, kilti oswa bidjè an patikilye).

Nan okenn ka li ta dwe itilize kòm yon mezi pinitif [15],[16],[17] pou egzanp nan yon kontèks nan yon vyolasyon dwa moun oswa libète sivil yo.

Leson Istwa

modifye

Disparisyon nan epidemi yo maladi lepra ak epidemi nan Ewòp rete mal eksplike; menm bagay la tou se vre pou efikasite relatif nan karantèn yo ak lòt mezi segregasyon. Nan ka move maladi po, pou istoryen modèn, rijid la nan tèks yo istorik sou segregasyon nan lepre pa dakò ak reyalite (mezire ti kras oswa divès aplike). Disparisyon nan move maladi po nan Ewòp la k ap pase piti piti ak tou dousman, yon disparisyon ki pa te depann sou medsin oswa administrasyon an. Kontrèman, pèrsistans nan fyèy lèp nan Scandinavia jouk XIX syèk la poze menm pwoblèm yo nan entèpretasyon .

Nan lòt men an, pou epidemi epidemi, istoryen jeneralman bay enpòtans nan karantèn yo kòm yon mwayen pou kontwole epidemi. Li efikas si byen atikile ak yon sistèm kowòdone nan nivo eta a. Dapre Biraben, egzanp lan konvenk se Anpi Otoman an 1841 ki elimine epidemi yo gwo epidemi nan kèk ane nan estrikteman aplike mezi yo te pran nan peyi ewopeyen [18] . Menm jan tou, eliminasyon varyol la te vin posib pa vaksinasyon ak yon règleman kontwòl (izòlman, konfinman) .

Pou lòt maladi, aplikasyon karantèn lan "pa mimetis" te pwouve yo efikas. Sa te patikilyèman ka pou kolera, lafyèv jòn, tifoyid, oswa polyo, soti nan inyorans nan moman an nan karakteristik sa yo reyèl nan maladi a (mòd transmisyon, transpòtè ki an sante...).[2]

OMS ak RSI a rekonèt ke globalizasyon fè aksyon karantèn mwens efikas ak pi difisil pou aplike.[19] Plizyè fwa, nan premye etap yo byen bonè nan yon epidemi ki gen tandans pandemi, OMS la te repete yon rekòmandasyon pa limite vwayaj oswa komès entènasyonal [20]

Sipò sosyo-sikolojik

modifye

Izòlman nan kay oswa nan yon kote ki dedye a karantèn gen efè sikolojik.

  • Pami 3166 atik syantifik sou sijè sa a, 24 gen dènyèman (2020) te sijè a nan yon etid apwofondi. [13] Li montre ke izòlman nan karantèn ka jenere, plis oswa mwens depann sou kontèks la, annwi, konfizyon, fristrasyon ak kòlè ; ak laperèz ki dire pi lontan pase espere enkoni ak / oswa enfeksyon. Pwovizyon ensifizan oswa apwopriye ak enfòmasyon, ak stigma posib ka vin pi mal efè sa yo. Pèt finansye yo tou yon sous estrès. .Yon pasyan trè deprime izole nan lopital pandan epidemi SRAS la pann tèt li (malgre èd sikyatrik) epi yon tantativ swisid te pran plas touswit aprè. [21]



    Plizyè etid sijere posib sekèl nan estrès post-twomatik.
  • Premye karantèn strik ak anpil gwo echèl lan te aplike nan peyi Lachin, pou ralanti aparisyon pandemi maladi kowonaviris an 2019-2020 [22] Izòlman te afekte anpil Chinwa, souvan deranje lavi kotidyèn, sosyal, pwofesyonèl ak fanmi yo, ki pafwa jenere twoub anksyete pwofon, ki mennen ale nan panik oswa depresyon. Yon premye sondaj chinwa (ki te kòmanse sou 31 janvye 2020), ki baze sou yon kesyonè oto-evalyasyon lib aksesib nan tout peyi a, atravè entelijan platfòm evalyasyon sikolojik Siuvo, konsantre sou prevalans la ak gravite anksyete, depresyon, fobi espesifik, chanjman mantal, konpòtman evitman, konpilsif, sentòm fizik ak santiman dezosyalizasyon nan semèn ki sot pase a (sòti nan 0 a 100; yon nòt ant 28 e 51 ki endike detrès fèb ak modere. Yon nòt ≥52 ki endike gwo detrès. Repons yo a nan yon "endèks" peritraumatic detrès Psychic, yo konnen kòm COVID-19 peritrawmatik Detrès Index (CPDI) . 52,730 repons yo te valide (ki soti nan 64,73% nan fanm). Metòd konstriksyon nan endèks CPDI te valide pa sikyat ki soti nan Sant Sante Mantal Shanghai [23] . Nòt an mwayèn te 23.65 (15 a 45). Prèske 35% nan moun ki repond yo soufri sikolojik detrès (29.29% nan nòt yo te ant 28 ak 51, ak 5.14% pi gran pase oswa egal a 52). Nòt CPDI depann sou sèks, laj, nivo edikasyon, pwofesyon ak rejyon an. Li te pi wo pou fanm pase pou gason (komen nan ka post-estrès twomatik) [24] .

Defi lojistik yo

modifye
 
Sant espò fwizisyon pou izòlman ak swen moun ki enfekte avèk maladi kowonaviris 2019, nan Wuhan (Lachin).

Defi sa yo se materyèl, finansye ak òganizasyonèl ; yo konsène rapid chwa kote yo apwopriye, separasyon rapid e efikas (ak mizajou) nan moun ki izole nan men moun ki nan karantèn; ak sijè sentòm nan moun ki sentòm (enkubasyon oswa an sante), li pap resevwa ki, transmisyon ogmante ka rezilta soti nan konpwomi move je [21] Vreman vre, pou egzanp, si pasyan senptomik men kontajye yo endistanseman melanje ak moun ki an sante, ka transmisyon la nan viris la ap fasilite nan zòn nan fèmen[25] Nan ka viris ayewopò yo, sistèm kondisyone a pa dwe sikile viris la.

Transpò, klasman, manje, swen, jesyon ekskreta, fatra ak kadav poze espesifik pwoblèm lojistik.

Pafwa, yon risk nozokomyalite se yo dwe antisipe  : lè pasyan sentòm yo aktyèlman gen yon maladi ki repwodwi maladi a nan enterè (e.g. : malarya lè nou panse ke yo gen Ebola) ; Yo gen risk pou yo kontrakte yon lòt maladi si yo koòte ak moun ki enfekte.[21]

Aspè sosyo-politik yo

modifye

Kèk, tankou Patrick Zylberman, istoryen sante ak pwofesè emerit nan Lekòl gradye nan Sante Piblik, trase atansyon a lefèt ke nan sèten kontèks sosyo-politik, izòlman se pafwa kontreprwodiktiv [25] pou egzanp :

  • lè yon mezi ki byen prepare jenere yon panik tankou nan 2014 lè sèten distri nan Monrovia, kapital la nan Liberya, yo te mete nan karantèn tij epidemi nan Ebola. Rezidan pè (sitou nan West Point, vil ki pi pòv nan vil la) te an konfli avèk lapolis, represyon ki te lakòz lanmò plizyè sivil [25],[26] . Yon gang ame ki te vin piye lokal la te fè yon lekòl segondè transfòme nan yon sant pou 29 pasyan. Disèt pasyan yo te kouri pandan atak la, nèf te mouri kat (4) jou pita, pandan y ap twa (3) lòt moun yo te fòse pran pa paran yo nan yon destinasyon enkoni.[27] Nan kontèks sa a, mezi karantèn yo aksantu defye popilasyon an nan direksyon pou pèsonèl medikal la, pouse pasyan yo kache sentòm yo pou fè pou evite mete nan prizon.



    Menm jan an, nan peyi Lachin pandan 2003 epidemi SARS la, revòlt ak manifestasyon vyolan te fèt nan rejyon yo nan Nanjing ak Shanghai aprè izolasyon brital ki pa bay okenn èd nan popilasyon ki konsène yo, an patikilye ekipman pou manje a oswa. swen medikal.

Travay nan karantèn

modifye

Nan yon sans pi laj, "zòn nan karantèn" deziyen lokal yo itilize pou depo, etid la oswa tranzisyon nan eleman biyolojik pa enplante nan anviwònman an nan lokal. Objektif la se pa sèlman sanitè, men sitou ekolojik : dispèsyon nan òganis sa yo ekzotik ke yo te kapab mennen nan yon envazyon. Zòn sa yo ka jwenn nan ayewopò, men tou, nan sant rechèch oswa zoo.

Nan enfòmatik

modifye

Metafò nou pale de "fonksyon karantèn" nan lojisyèl antiviris.

Li kenbe yon fichye ki enfekte avèk yon viris enfòmatik nan yon zòn blan ki pa gen rapò ak kè sistèm lan, pou anpeche li aji sou òdinatè viktim lan. Sepandan, pa gen okenn fason yo efase fichye enfekte yo, paske nenpòt manipilasyon te pote soti sou youn nan sa yo fichye ankò ba yo posibilite pou yo aji, pi bon fason pou yo te fè yon restorasyon konplè yo nan lòd yo mete sistèm nan tounen anba, yon jou pi bon, oswa plis radikalman, reenstale tout sistèm nan pa premye detwi patisyon yo sou ki gen kapasite a ak enstale sistèm lan sou yon nouvo, baz an sante.

Gade tou

modifye

Bibliyografi

modifye

Aspè istorik :

Referans

modifye
  1. ↑ « Quarantaine subst. fém. ». CNRTL. Retrieved 8 novanm 2014. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 et 2,7 Tognotti, Eugenia (Février 2013). « Lessons from the History of Quarantine, from Plague to Influenza A ». Emerging Infectious Diseases 19 (2): 254-259. doi:10.3201/eid1902.120312. Retrieved 2020-02-08.  Check date values in: |date= (help)
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 et 3,10 Gian Franco Gensini (30 novanm 2004). « the concept of quarantine in history : from plague to SARS ». Journal of Infection 49 (4): 257-261. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 et 4,5 « OMS | Règlement sanitaire international (2005) ». who.int. Retrieved 2020-02-12. 
  5. ↑ 5,0 et 5,1 Jean-Noël Biraben 1976, op. cit., p. 174-175.
  6. ↑ Olivier Faure 1997, op. cit., p. 289 et 292.
  7. ↑ « New coronavirus advice for Britons back from Italy ». BBC News. 2020-02-25. Retrieved 2020-02-25. 
  8. ↑ Public Health England (2020) Novel coronavirus (2019-nCoV) – what you need to know.
  9. ↑ Sideris, Felicia (19 fevriye 2020). « Coronavirus : plus de 600 contaminés à bord du Diamond Princess, l'immense fiasco de la quarantaine ». LCI. Retrieved 19 fevriye 2020. 
  10. ↑ « L'île du Lazzaretto Nuovo à Venise | e-Venise.com ». www.e-venise.com. Retrieved 2020-01-31. 
  11. ↑ « Le Royaume-Uni supprime la quarantaine pour les animaux de compagnie ». Maxisciences. 2011-12-30. Retrieved 2020-01-25. 
  12. ↑ « Voyager au Royaume-Uni avec votre chien ». www.visitbritainshop.com. Retrieved 2017-08-18. 
  13. ↑ 13,0 et 13,1 Samantha K Brooks & al. (2020)The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence ; The Lancet; 26 février
  14. ↑ World Health Organization (OMS). International Health Regulations (2005). http://www.who.int/ihr/publications/9789241596664/fr/
  15. ↑ Center for Law and the Public's Health at Georgetown and Johns Hopkins Universities, The Model State Emergency Health Powers Act (MSEHPA). 21 desanm 2001. http://www.publichealthlaw.net/MSEHPA/MSEHPA.pdf. Accessed 7 novanm 2014
  16. ↑ Drazen JM, et al. Ebola and Quarantine. Editorial. The New England Journal of Medicine. 27 oktòb 2014. http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMe1413139. Accessed 7 novanm 2014.
  17. ↑ Barbara J, et al. Large-Scale Quarantine Following Biological Terrorism in the United States Scientific Examination, Logistic and Legal Limits, and Possible Consequences. Special Communication. JAMA, 5 desanm 2001—Vol 286, No. 21 (2711-2717)
  18. ↑ Jean-Noël Biraben 1976, op. cit., p. 183-184.
  19. ↑ L.O Gostin (2004) International Infectious Disease Law, Revision of the World Health Organization’s International Health Regulations, Journal of the American Medical Association, 2 jen, 291(21):2623-2627. http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=198832
  20. ↑ WHO Statement on the 3rd meeting of the IHR Emergency Committee regarding the 2014 Ebola outbreak in West Africa. Oct 23, 2014. http://www.who.int/mediacentre/news/statements/2014/ebola-3rd-ihr-meeting/en/
  21. ↑ 21,0 21,1 et 21,2 Barbisch, Donna, Kristi L. Koenig, and Fuh-Yuan Shih. "Is there a case for quarantine? Perspectives from SARS to Ebola." Disaster medicine and public health preparedness 9.5 (2015): 547-553.
  22. ↑ Qiu, J., Shen, B., Zhao, M., Wang, Z., Xie, B., & Xu, Y. (2020) A nationwide survey of psychological distress among Chinese people in the COVID-19 epidemic: implications and policy recommendations.
  23. ↑ Le coefficient alpha de Cronbach de cet index COVID-19 Peritraumatic Distress Index (CPDI) est de 0,95
  24. ↑ Sareen J, Erickson J, Medved MI, et al. (2013) Risk factors for post-injury mental health problems. Depress Anxiety;30:321–7.doi:10.1002/da.22077
  25. ↑ 25,0 25,1 et 25,2 « Coronavirus chinois : la quarantaine est-elle une mesure efficace pour éviter la propagation ? ». Le Monde.fr. 2020-01-28. Retrieved 2020-01-28. 
  26. ↑ « DIAPORAMA. Ebola : la quarantaine sème le chaos à Monrovia ». courrierinternational.coml. 2014-09-30. Retrieved 2020-01-28. 
  27. ↑ magazine, Le Point (17 out 2014). « Liberia: un centre d'isolement attaqué à Monrovia, 17 malades d'Ebola en fuite ». lepoint.fr. Retrieved 28 janvye 2020. 

Lyen deyò

modifye
Rekipere depi « https://ht.wikipedia.org/w/index.php?title=Karantèn&oldid=809857 »