Lang nasyonal

Yon lang nasyonal se yon lang ki konsidere kòm inik nan yon nasyon oswa yon peyi, ak definisyon an egzak nan ki varye de peyi a peyi. Nan kèk peyi, yon lang ka gen yon estati lang nasyonal ke gouvènman an oswa lalwa a rekonèt. Konsèp la pafwa konfonn ak sa yo ki an lang ofisyèl daprè peyi a.

Afrik

Nan Afrik, lang ofisyèl yo jeneralman itilize pa administrasyon an oswa ekri a, tandiske lang nasyonal la oswa lang yo jeneralman oral ak veykilè.

Aljeri

Arab ak Tamazight se de (2) lang nasyonal e ofisyèl.

Sou 5 janvye 2016, yon revizyon nan Konstitisyon aljeryèn te ajoute Atik 3bis, ki rekonèt tamazight kòm lang nasyonal la ak lang ofisyèl .

Franse se yon lang komen nan administrasyon an, nan edikasyon, ak nan mond biznis la.

Kamewoun

Nan Kamewoun gen plis pase 200 lang, ki gen ladan bamoun, bankon, banen, eton, ewondo, dwala, basa, yabasi, dibom, mbang, ntoumou (Fon Ntem) Bakweri, Bulu, peul nan oswa foufoulde, moundang, toupouri, mafa, kapsiki, masa, guizigua, lang yo Bamileke konpoze de plizyè ansanm tankou fe'efe ' oswa nufi (nan Bafang), Gomala' (nan Bafoussam, Baham, Bandjoun, Batié, Bansoa, Bandenkop ...), medumba (nan Bangangté), yemba (nan Dschang), Ngomba'a a (nan Bamesso ), Nguienban a (nan Mbouda) ak anpil lòt. Kontrèman ak pifò peyi Afriken, Kamewoun pa gen yon lang rejyonal dominan oswa komen. Varyete sa a tou fè Kamewoun youn nan peyi yo nan mond lan ki gen pi gran divèsite nan lengwistik an relasyon ak gwosè a nan popilasyon li yo. Franse ak angle se lang ofisyèl yo pale.

Repiblik santrafrikèn

Repiblik Afrik Santral la gen yon lang nasyonal : sango la . Franse tou gen yon estati lang ofisyèl .

Repiblik Demokratik Kongo

Distribisyon lang nasyonal nan Demokratik Repiblik Kongo

Lang nasyonal la se yon lang veykilè legalman rekonèt nan yon pati nan peyi a. Li se jeneralman itilize sèlman oralman. Pou kominikasyon alekri, franse, ki gen estati a nan yon Lang ofisyèl, se itilize.

Genyen kat (4) lang nasyonal :

Kikongo (pati lwès peyi a, devan lanmè);
Kiswahili (nò-lès, lès, sid-lès nan peyi a);
Lingala (nò-lwès peyi a);
Tshiluba (sant nan peyi a).

Repiblik Kongo

Nan Repiblik Kongo gen de (2) lang nasyonal: Kituba (non lokal Kikongo ) ak Lingala. Franse tou gen yon estati lang ofisyèl .

Eritre

Eritre gen nèf (9) lang nasyonal : tigrigna, tigre , italyen , afar, saho, bilen, bedja, kunama ak nara. Eritre tou gen 3 lang ofisyèl angle, arab, tigrigna.

Gine

Gine gen uit (8) lang nasyonal : kele, kissi, basari, malinké, loma, poular, soussou ak konianke, diankanké. Franse tou gen yon estati lang ofisyèl.

Kenya

Kenya gen yon lang nasyonal : swahili^[1] . angle se dezyèm Lang ofisyèl lan.

Mali

Mali gen trèz (13) lang nasyonal : Bambara la, bobo nan, bozo a, dogon la, peul nan, Soninke la, songhai nan, Senoufo-minianka, nan tamashek la, hasanya nan, kasonkan nan, madenkan nan ak maninkakan.

Franse tou gen yon estati lang ofisyèl.

Rwanda

Nan Rwanda, kinyarwanda sèlman gen estati a nan yon lang nasyonal. Lang ofisyèl yo se kinyarwanda, franse ak angle.

Senegal

Senegal gen sis (6) lang nasyonal ki defini nan Konstitisyon 2001 la : wolof, serè, poular, mandingue, soninke ak diola. Lòt lang nasyonal te lè sa a, legalman kodifye: balante, bassari, bédik, hassaniya , manjak , mankanya, midi ak Safi. Franse tou gen yon estati lang ofisyèl.

Togo

Togo gen anpil lang nasyonal, ki gen ladan ewe ak Kabye. Franse tou gen yon estati lang ofisyèl.

Tinizi

Tinizi espesifye nan konstitisyon li sèlman yon lang, arab, ki se lang ofisyèl la nan gouvènman an ^[2]. Sepandan, lang sa a se pa lang manman oswa kominikasyon nan popilasyon an; anfèt, wòl sa a ki dwe nan arab tinizyen, ki ka lè sa a, dwe konsidere kòm lang nasyonal peyi a ^[3] . Anplis, byenke pa gen yon estati ofisyèl, se franse itilize anpil nan edikasyon ak komès epi li se metrize pa 63.6% nan popilasyon an ^[4]. Anplis de sa, minorite yo Bèbè nan zile a nan Djerba, ki konstitye yon ti kras mwens pase 0.5% nan popilasyon an, pale chelha tinizyen tankou lang manman ak arab tinizyyen kòm dezyèm lang.

Amerik

Ajantin

Ajantin gen yon lang nasyonal : panyòl.

Ayiti

Ayiti gen de (2) lang nasyonal : kreyòl ayisyen ak franse ayisyen ki pale sèlman pa 1.5 % nan popilasyon. Atik 5 Konstitisyon 1987 deklare « Sèl lang ki simante tout Ayisyen ansanm, se lang kreyòl. Kreyòl ak franse se lang ofisyèl Repiblik Ayiti ». Atik 40 deklare « Obligasyon se yon piblisite pou leta pibliye pa mwayen lapwès , ekri ak televizyon, an lang kreyòl ak franse nan pòch la, dekrè, akò, akò entènasyonal yo, trète, konvansyon, tout moun ki touche lavi nasyonal la, eksepsyon pou enfomasyon pètinant sekirite national ».

Lang ki simante tout ayisyen yo se li Otorite Leta Ayisyen yo ta dwe pale anndan kou deyò peyi a. Selon konstitisyon 1987 lè l tap vote òtograf kreyòl ayisyen nou gen la a pot ko egziste se jis ann 1988 nan Jakmèl òtograf sa a te vin akouche ak sipò INESKO.

Franse te ofisyèl aprè kreyòl ayisyen an paske nan moman konstitisyon an tap akouche li te aloral e òtograf legliz katolik tap sèvi a pa t elijib men kounye a poukisa li toujou rete ofisyèl pou peyi a ka toujou divize pou youn toujou pa ka konprann lòt.

Yo fonde yon Akademi Ayisyen pou li fikse lang kreyòl la e pou li kapab devlope anfòm, ann òd epi selon prensip lasyans.

Bolivi

Bolivi gen twa (3) lang nasyonal : panyòl, quechua ak aymara.

Brezil

Brezil gen yon lang nasyonal: pòtigè .

Chili

Chili gen yon lang nasyonal : panyòl.

Meksik

Pa gen okenn lang ofisyèl konstitisyonèl de jure nan Meksik, men panyòl ak tout lang endijèn oswa natif natal yo konsidere kòm lang nasyonal daprè 0 Lwa sou Dwa Lengwistik nan Pèp Endijèn yo. Yo enkli lang natif natal moun ki deplase nan Etazini ak Gwatemala .

Paragwe

Paragwe gen de (2) lang nasyonal : panyòl ak guarani.

Pewou

Pewou gen twa (3) lang nasyonal : panyòl, quechua ak aymara.

Irigwe

Irigwe gen yon lang ofisyèl : panyòl.

Kanada

Kanada gen de (2) lang nasyonal : franse ak angle.

Azi ak Oseyani

Ostrali ak Nouvèl Zelann

Ostrali gen yon lang nasyonal : angle.

Nouvèl Zelann gen de lang nasyonal angle ak maori.

Chin

Nan Lachin, dyalèk mandaren nan Beijing, te nonmen li " 國語 " nan Chinwa ( Pinyin : Guóyǔ), tradui kòm "lang nasyonal", ki rele tou "estanda Chinwa", yo te elve nan yon lang nasyonal pa gouvènman ki anba la a nan revolisyon an 1911 ranfòse sans nan inite nasyonal la. Diferan eleman vokabilè soti nan lòt dyalèk oswa lang chinwaz yo te entegre, swa kòm yon rezilta nan yon politik lengwistik oswa natirèlman. Nan lane 1949, Repiblik popilè Chin te mete kanpe e li kontinye politik lengwistik men chanje non lang nasyonal la, ki baze sou dyalèk nan Beijing, " 普通話 " (pinyin: pǔtōnghuà), tradui kòm "lang òdinè". Tèm Guoyu a, sepandan, toujou itilize nan Taywann.

Gade tou : Istwa Mandaren estanda

Fidji

Nan Fidji, lang ofisyèl lan se angle. Sepandan, fijyen ak hindi yo rekonèt kòm lang nasyonal ^[5] .

Endonezi

Nan Endonezi, lang nasyonal la se malay depi omwen 15yèm syèk la lingua franca nan lwès achipèl la. Kolon olandè yo te itilize li pou adrese natif natal yo. Nasyonalis yo, nan reyinyon kongrè an 1928, solanèlman batize li endonezyen, entegre sèten espesifisite nan lang neyèlandè (vokabilè teknik, òtograf). Depi endepandans, pwoklame nan 1945, endonezyen te evolye e akonpaye konstriksyon yon nasyon endonezyèn modèn.

Liban

Nan Liban, arab se lang ofisyèl la ak nasyonal, selon konstitisyon an 1990 [1]

Filipin

Nan Filipin yo, anglè ak filipino yo se lang ofisyèl daprè Konstitisyon 1987 la. Filipino, dyalèk la tagalog itilize nan Manyl, se lang nasyonal la. Daprè Komisyon sa a, Wikang Filipino (Komisyon lang filipen an), lang sa a se konbinezon tout lang ki egziste nan achipèl la.

Sengapou

Nan Sengapou, malè se lang nasyonal la ak youn nan lang ofisyèl yo.

Vanwatou

Atik 3 nan Konstitisyon Vanwatou an di ke lang nasyonal la se bichlamar. Li deklare tou ke "lang ofisyèl yo se bichelamar, angle ak franse. Lang prensipal edikasyon yo se angle ak franse " ^[6] .

Ewòp

Bèljik

Bèljik gen twa (3) lang tou de ofisyèl ak nasyonal : Olandè , franse ak alman. Li divize an kat (4) rejyon lengwistik franse , Olandè , Alman ak lang bileng nan Brussels-Kapital (franse ak Olandè). Sepandan, frekans nan itilize nan idioms sa yo varye fòtman. Kidonk, Olandè ak franse se lang pratik prèske sèlman nan nivo politik federal ak rejyonal, nan medya yo ak pa 99% nan popilasyon an; Alman yo pratike sèlman pa minorite lengwistik nan Townships lès yo .

Frans

Nan Lafrans, lang nasyonal la te ofisyèlman an franse depi 1992, lè fraz « Lang nan Repiblik la se franse » te ajoute nan Atik 2 nan Konstitisyon an.

Ilann

Nan Ilann , Ilandè gen estati a nan yon lang nasyonal ak, an menm tan an, yon lang ofisyèl ansanm avèk angle .

Liksanbou

Nan Liksanbou, Liksanboujwa te yon lang nasyonal depi 1984. Miltilengwis anrejistre nan lwa a. Franse ak alman yo se lang ofisyèl ansanm avèk Liksanboujwa. Etandone gwo pousantaj rezidan etranje yo (plis pase 39% nan popilasyon total peyi a), ansanm ak gwo kantite travayè fwontyè ki vini nan travay nan peyi a, sa a pale plizyè lang sou sa ki vivan ak byen.

Malt

Nan Malt , maltè se lang nasyonal la. Maltè ak angle se lang ofisyèl yo. Estati sa yo enskri nan konstitisyon Malt.

Swis

Nan Swis, alman, franse ak italyen gen estati konstitisyonèl kòm yon lang nasyonal depi fondasyon an nan Eta Federal la nan lane 1848, ak womanch depi 1938. Yenich la senbolikman rekonèt kòm yon lang nasyonal san teritwa ^[7] . Twa (3) premyè lang nasyonal yo site tou gen estati Lang ofisyèl yo. Plis dènyèman, womanch tou te jwenn yon estati semi-ofisyèl, sepandan sèlman pou "relasyon ki Konfederasyon yo gen ak moun ki pale womanch" ^[8] .

Gade tou

Referans

↑ art.7 § 1 de la Constitution du Kenya
↑ « Tunisia Constitution, Article 1 » (PDF). 26 janvye 2014. Archived from the original (PDF) on 2014-02-09. Retrieved 10 fevriye 2014.
↑ http://www.ethnologue.com/language/aeb
↑ Christian Valantin (2007). La Francophonie dans le monde. 2006-2007 (PDF). francophonie.org (Paris: Nathan). Archived from the original (PDF) on 2012-12-24. Retrieved 2019-04-02.
↑ (angle) en "Our Country", Ministère fidjien de l'Information
↑ Konstitisyon Repiblik Vanwatou la
↑ Biwo Federal pou Kilti a : Lang ak minorite kiltirèl : Dat enpòtan - 1997
↑ (franse) fr « Constitution fédérale de la Confédération suisse, Article 70 ». Archived from the original on 2010-12-07. Retrieved 18 septanm 2010.

Lyen deyò

[1] rt.7 § 1 de la Constitution du Kenya

[art1-2] « Tunisia Constitution, Article 1 » (PDF). 26 janvye 2014. Archived from the original (PDF) on 2014-02-09. Retrieved 10 fevriye 2014.

[3] ttp://www.ethnologue.com/language/aeb

[4] Christian Valantin (2007). La Francophonie dans le monde. 2006-2007 (PDF). francophonie.org (Paris: Nathan). Archived from the original (PDF) on 2012-12-24. Retrieved 2019-04-02.

[5] (angle) en "Our Country", Ministère fidjien de l'Information

[6] Konstitisyon Repiblik Vanwatou la

[7] Biwo Federal pou Kilti a : Lang ak minorite kiltirèl : Dat enpòtan - 1997

[8] (franse) fr « Constitution fédérale de la Confédération suisse, Article 70 ». Archived from the original on 2010-12-07. Retrieved 18 septanm 2010.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]